Prowadzenie własnej firmy nie jest łatwe, a właściciele, niezależnie od tego, jak dużym przedsiębiorstwem władają, napotykają na szereg utrudnień i problemów. Te zaczynają się już na starcie, zanim jeszcze biznes prężnie ruszy z miejsca, by następnie ujawniać się stopniowo już podczas jego prowadzenia. Z czym związane są kłopoty polskich przedsiębiorców? Można wśród nich wydzielić kłopoty stricte finansowe, związane z wysokimi składkami do ZUS, wysokimi kosztami zatrudnienia pracowników, czy choćby z zatorami płatniczymi. Inne trudności wiążą się z rozbudowaną biurokracją i nie zawsze jasnymi przepisami.

Po wejściu w życie ustawy Prawo restrukturyzacyjne został utworzony nowy zawód – doradcy restrukturyzacyjnego. Powstał on na bazie wcześniej istniejącego zawodu syndyka licencjonowanego, a występuje we wszystkich czterech rodzajach postępowania restrukturyzacyjnego. Jednocześnie licencji syndyka nadana została nazwa licencji doradcy restrukturyzacyjnego.

Przyspieszone postępowanie układowe rozpoczyna się w momencie złożenia przez dłużnika w sądzie restrukturyzacyjnym wniosku o otwarcie takiego postępowania. Daje ono możliwość zawarcia przez dłużnika układu z wierzycielami po sporządzeniu spisu wierzytelności i jego zatwierdzeniu w trybie uproszczonym.

Postępowanie sanacyjne jest jednym z innowacyjnych rozwiązań prawa restrukturyzacyjnego. Jest to postępowanie najgłębiej ingerujące w struktury przedsiębiorstwa, umożliwiające jego gruntowną przebudowę, a po jej zakończeniu przyjęcie układu. W tym rodzaju postępowania spotykamy się z pojęciem masy sanacyjnej.

Otwarcie postępowania sanacyjnego skutkuje szeregiem następstw, mających istotne znaczenie tak dla majątku przedsiębiorstwa, jak i stosunków pracy. Sąd restrukturyzacyjny, wydając postanowienie o otwarciu postępowania, jednocześnie odbiera zarząd własny dłużnikowi i wyznacza zarządcę. Co dzieje się dalej?

Ustawa z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne reguluje zagadnienia restrukturyzacji układowej przedsiębiorstw zadłużonych. Restrukturyzacja oznacza dokonanie mniej lub bardziej głębokich zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwie, w celu przywrócenia jego płynności finansowej; te najgłębsze obejmuje proces restrukturyzacji sanacyjnej.

Jedna z definicji strategii operacyjnej określą ją jako zbiór celów, planów i polityk wskazujących jak funkcje operacyjne będą wspierać strategię firmy. W praktyce strategia operacyjna jest jednym z typów strategii funkcjonalnej, do której należą również: finansowa, rozwoju produktu i marketingowa. Strategia operacyjna obejmuje obszary produkcji i logistyki. Zdarza się, że jest porównywana z decyzjami operacyjnymi, znajdującymi się najniżej biznesowych decyzji, np. strategicznych i taktycznych, czyli na najniższym szczeblu.  Tymczasem, jak zauważają eksperci zarządzania przedsiębiorstwem, strategia operacyjna wynika z przyjętej strategii biznesowej i obejmuje kluczowe decyzje dotyczące funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego stanowiąc podstawę do innych decyzji podejmowanych na szczeblu taktycznym i operacyjnym.

Restrukturyzacja to skomplikowana materia, dlatego aby ją zrozumieć należy poznać funkcje jakie pełnią osoby biorące udział w tej procedurze. W ten sposób łatwiej będzie można zrozumieć na czym polega i jak w praktyce przebiega postępowanie restrukturyzacyjne. A jednym z kluczowych organów jest właśnie sąd restrukturyzacyjny. Kompetencje i obowiązki tego podmiotu mają zasadnicze znaczenie w restrukturyzacji. Co ważne, pozytywne i szybkie zakończenie postępowania  restrukturyzacyjnego jest w dużej mierze uzależnione właśnie od sprawnego działania sądu.

Postępowanie sanacyjne uznawane jest za jedno z najbardziej rygorystycznych spośród postępowań restrukturyzacyjnych. Jego głównym celem jest, aby dłużnik mógł poprawić swoją sytuację finansową i co ważne, wykonywać zobowiązania przy ochronie przed egzekucją. Oznacza to, że wszystkie postępowania egzekucyjne przeciwko dłużnikowi ulegną zawieszeniu z mocy prawa. Sędzia-komisarz będzie mógł też uchylić zajęcia dokonane w ich toku. A co ważne, nowe egzekucje nie mogą być wszczęte w trakcie postępowania sanacyjnego.

Często zapomina się, że postępowanie sanacyjne jest istotne również z punktu widzenia wierzycieli, ponieważ zapewnia im ochronę.

Syndyk masy upadłościowej jest to osoba, która została wyznaczona przez sąd do przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Musi on posiadać określone kwalifikacje i spełniać szereg wymogów, gdyż zadania, które ma do wykonania, wiążą się z daleko idącą ingerencją w życie dłużnika.

Głównym elementem odróżniającym postępowanie układowe od przyspieszonego postępowania układowego jest suma wierzytelności spornych. W przyspieszonym postępowaniu układowym nie może ona przekraczać 15 proc. sumy wszystkich wierzytelności. W postępowaniu układowym natomiast musi przekraczać 15 proc. tej sumy.

Ten rodzaj postępowania stosuje się najczęściej, kiedy nastąpiła utrata płynności finansowej i istnieje zagrożenie niewypłacalnością, bądź przedsiębiorstwo jest już niewypłacalne. Lista wierzytelności jest sporządzana i zatwierdzana w trybie uproszczonym, po czym zawierany jest układ z wierzycielami.

Po nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze powstały dwie odrębne ustawy – Prawo upadłościowe oraz Prawo restrukturyzacyjne. Podział ten uporządkował wiele kwestii związanych z oddłużeniem przedsiębiorstw. Obowiązujące od 2016 roku przepisy znacznie rozszerzyły możliwości przywrócenia płynności finansowej przedsiębiorstwa i jego utrzymania się na rynku, umożliwiając cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. Postępowanie sanacyjne zostało omówione w osobnym artykule; w tym i kolejnych zajmujemy się trzema pozostałymi.

Co jakiś czas można się spotkać ze stwierdzeniem, że duże, międzynarodowe organizacje mają opracowaną strategię rozwoju na najbliższe kilkanaście, a czasami nawet kilkadziesiąt lat. Nad ich przygotowaniem pracuje sztab ludzi, od menadżerów najwyższego szczebla aż po konsultantów i analityków z firm konsultingowych. Może to brzmieć bardzo enigmatycznie, ale w rzeczywistości strategia przedsiębiorstwa to nic innego jak długofalowy plan, zawierający główne cele i zadania firmy lub organizacji, kierunki działania i alokację środków koniecznych do realizacji zakładanych celów.

Po wejściu w życie ustaw Prawo restrukturyzacyjne i Prawo upadłościowe, w 2016 roku wśród zawodów prawniczych pojawił się nowy – doradca restrukturyzacyjny. Jest to zawód nieco odmienny od innych prawniczych, bowiem obok wiedzy stricte prawniczej łączy znajomość zagadnień ekonomii, zarządzania i finansów.