Ten rodzaj postępowania stosuje się najczęściej, kiedy nastąpiła utrata płynności finansowej i istnieje zagrożenie niewypłacalnością, bądź przedsiębiorstwo jest już niewypłacalne. Lista wierzytelności jest sporządzana i zatwierdzana w trybie uproszczonym, po czym zawierany jest układ z wierzycielami.
Ograniczeniem dla tego rodzaju postępowania jest suma wierzytelności spornych, uprawniających do głosowania nad układem. Jeżeli przekracza ona 15 proc. ogólnej sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem, przyspieszone postępowanie układowe nie może mieć zastosowania.
Sąd otwiera postępowanie na wniosek dłużnika, rozpoznawany w ciągu tygodnia, wyłącznie na podstawie dokumentów dostarczonych przez dłużnika. Ten zaś może na etapie sporządzania wniosku skorzystać z pomocy doradcy restrukturyzacyjnego. Ustawa wprawdzie nie zobowiązuje do tego, jednak z uwagi na fakt, że procedury restrukturyzacyjne są dość skomplikowane, znacznie lepiej jest poprosić o pomoc profesjonalistę. Natomiast w toku postępowania występuje nadzorca sądowy; dłużnikowi przysługuje prawo wskazania doradcy restrukturyzacyjnego, który będzie pełnił tę funkcję. Nadzorca ustanawiany jest przez sąd tym samym postanowieniem, którym otwarte zostało przyspieszone postępowanie układowe.
Wraz z wnioskiem, sporządzonym według wskazań art. 227 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, dłużnik składa pisemne oświadczenie o prawdziwości podanych we wniosku informacji. Ponadto obowiązany jest do wniesienia zaliczki. Według Prawa restrukturyzacyjnego:
Art. 230. Dłużnik uiszcza zaliczkę na wydatki przyspieszonego postępowania układowego w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i wraz z wnioskiem przedstawia dowód jej uiszczenia. W przypadku nieuiszczenia zaliczki przewodniczący wzywa do uiszczenia zaliczki w terminie tygodnia pod rygorem zwrotu wniosku.
Art. 231. 1. Wydatki przyspieszonego postępowania układowego w pierwszej kolejności pokrywa się z zaliczki. 2. Sąd może żądać zaliczki na wydatki przyspieszonego postępowania układowego w kwocie przewyższającej sumę określoną w art. 230 pod rygorem umorzenia postępowania. Żądanie dodatkowej zaliczki nie wstrzymuje biegu postępowania. 3. Na postanowienie w przedmiocie zaliczki nie przysługuje zażalenie.
Z założenia w przyspieszonym postępowaniu układowym dłużnik zachowuje zarząd nad majątkiem w okresie trwania postępowania. Dopiero jeżeli dłużnik działa niezgodnie z prawem (nawet nieumyślnie), powodując pokrzywdzenie wierzycieli lub stwarzając ryzyko takiego pokrzywdzenia, nie daje gwarancji wykonania układu, nie stosuje się do poleceń sędziego-komisarza lub nadzorcy sądowego, sąd może z urzędu uchylić zarząd własny dłużnika i ustanowić zarządcę.
Zasadniczą różnicą w stosunku do postępowania o zatwierdzenie układu jest nie samodzielne zbieranie głosów przez dłużnika, a zwołanie przez sąd zgromadzenia wierzycieli. Ponadto możliwe jest zabezpieczenie majątku dłużnika przez zawieszenie egzekucji wierzytelności objętej układem, gdyby ta egzekucja miała uniemożliwić lub utrudnić zawarcie układu. Wynika to z Prawa restrukturyzacyjnego, które chroni dłużnika przed egzekucją od chwili otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (niezależnie od jego rodzaju):
Art. 259. 1. Postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania. Na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego sędzia-komisarz postanowieniem stwierdza zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Postanowienie doręcza się również organowi egzekucyjnemu.
2. Sędzia-komisarz na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego może uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa. Przepis ust. 1 zdanie trzecie stosuje się odpowiednio.
Zarówno majątek przedsiębiorstwa, jak i osobiste mienie dłużnika, z chwilą otwarcia postępowania staje się masą układową. Mimo że dłużnik zachowuje zarząd majątkiem, zarząd ten jest ograniczony. O ile czynności zwykłego zarządu mogą być nadal wykonywane przez dłużnika bez przeszkód, o tyle czynności wykraczające poza zwykły zarząd wymagają zgody nadzorcy sądowego. Uwaga: ta sama czynność może być potraktowana jako zwykły zarząd lub za przekroczenie zwykłego zarządu. Przykładem jest umowa sprzedaży samochodu. Jeżeli dłużnik zajmuje się zawodowo sprzedażą samochodów, czynność ta jest zwykłym zarządem. Jeżeli natomiast sprzeda samochód, znajdujący się na wyposażeniu firmy i służący np. do wyjazdów służbowych – czynność ta jest przekroczeniem zwykłego zarządu. Dlatego wszystkie czynności należy rozpatrywać w aspekcie działalności gospodarczej dłużnika.
W związku z krótkim czasem trwania przyspieszonego postępowania układowego (3 miesiące), jego otwarcie nie ma wpływu na wszczęcie przeciwko dłużnikowi przez wierzycieli postępowań sądowych lub administracyjnych, np., o zapłatę zaległej faktury. Za niecelowe zostało uznane zakłócanie postępowań pomiędzy stronami w tym rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego.
W następnym artykule – postępowanie układowe.
Dodaj komentarz