Syndyk masy upadłościowej jest to osoba, która została wyznaczona przez sąd do przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Musi on posiadać określone kwalifikacje i spełniać szereg wymogów, gdyż zadania, które ma do wykonania, wiążą się z daleko idącą ingerencją w życie dłużnika.
Kto może wykonywać zawód syndyka?
Obowiązki syndyka masy upadłościowej może, zgodnie z polskim prawem, pełnić wyłącznie osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Tę zaś może uzyskać jedynie obywatel jednego z krajów Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub jednego z krajów członkowskich EFTA, posiadający wyższe wykształcenie (niekoniecznie prawnicze) w stopniu minimum magistra lub równorzędnym, uzyskanym za granicą, władający językiem polskim w stopniu wystarczającym do wykonywania obowiązków syndyka, nadzorcy lub zarządcy i mający pełną zdolność do czynności prawnych. Ponadto kandydat na doradcę restrukturyzacyjnego powinien:
- Mieć czystą kartotekę w rejestrze niewypłacalnych dłużników KRS
- W okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie licencji zarządzać przez minimum 3 lata majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wydzieloną częścią
- Być niekarany za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe
- Nie być podejrzanym ani oskarżonym o dokonanie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego lub popełnienie przestępstwa skarbowego
- Cieszyć się dobrym stanem zdrowia, bez przeciwwskazań do wykonywania zawodu, jakim jest doradca restrukturyzacyjny
- Zdać egzamin przed komisją egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.
Prawa i obowiązki syndyka masy upadłościowej
Syndyk ma podstawowy obowiązek likwidacji majątku dłużnika i zaspokojenia wierzycieli. Ma on w związku z tym szerokie prerogatywy; może uzyskiwać od organów administracji państwowej i samorządowej dane, które mogą być powiązane z majątkiem dłużnika. Natomiast w procesie likwidacji tego majątku zobowiązany jest do poinformowania wierzycieli o ogłoszeniu upadłości dłużnika, sporządzenia spisu inwentarza i dokonania szacunkowej wyceny masy upadłościowej, przygotowania planu likwidacyjnego, dokonania sprzedaży majątku, wchodzącego w skład masy upadłościowej, przez cały czas sprawując nad nim należytą pieczę (ochrona przed kradzieżą, zniszczeniem, itp.). Syndyk sporządza także listę wierzytelności, na podstawie której zaspokaja poszczególnych wierzycieli ze środków, uzyskanych ze sprzedaży majątku dłużnika.
Jeżeli wierzyciele stale przebywają poza Polską, zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe:
Art. 4591. Obowiązki syndyka
Syndyk obowiązany jest regularnie, nie rzadziej niż co sześć miesięcy, informować wierzycieli, których miejsce zwykłego pobytu, miejsce zamieszkania lub siedziba znajdują się w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym o czynnościach podjętych w postępowaniu upadłościowym w okresie objętym informacją.
Po zakończeniu likwidacji majątku syndyk zobowiązany jest sporządzić sprawozdanie ze wszystkich czynności oraz sprawozdania finansowego z uzasadnieniem, a następnie sprawozdania końcowego, które składa u sędziego-komisarza, nadzorującego jego pracę.
Czynności syndyka
Są to wszelkie czynności, podejmowane przez syndyka w ramach jego uprawnień w toku postępowania upadłościowego. Zasadniczo można je podzielić na dwie grupy:
- Czynności związane z zarządem masą upadłościową
- Czynności porządkowe.
Zakres czynności związanych z zarządem masą upadłościową jest szeroki. Z dniem ogłoszenia upadłości dłużnika traci on zarząd swoim majątkiem – od tej pory masą upadłościową, zatem nie może nim rozporządzać ani z niego korzystać, natomiast obowiązany jest przekazać go w całości syndykowi. Ten niezwłocznie obejmuje zarząd masą upadłościową, zabezpiecza ją przed uszkodzeniem lub kradzieżą (np. zawierając umowę ubezpieczenia lub wynajmując ochronę) i przystępuje do czynności likwidacyjnych. Na tym etapie dokonuje się także podziału na majątek wchodzący i niewchodzący do masy upadłościowej.
Jeżeli, wbrew przepisom, dłużnik uchyla się od obowiązku wydania całego majątku syndykowi, ten ma prawo zwrócić się z do komornika, właściwego dla lokalizacji majątku, z wnioskiem o egzekucję.
Syndyk zajmuje także wynagrodzenie za pracę dłużnika, zachowując ograniczenia, zawarte m.in. w Kodeksie pracy (np. alimenty). Łączna kwota potrąceń nie może przekraczać 50 proc. wynagrodzenia, natomiast całkowicie wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Syndyk obowiązany jest do poinformowania pracodawcy dłużnika o jego upadłości i wezwania do przekazywania potrąceń z wynagrodzenia na ustalone konto bankowe.
Sprzedaż majątku powinna być prowadzona tak, aby można było uzyskać jak najkorzystniejsze ceny. Dokonywana jest po sporządzeniu spisu inwentarza, planu likwidacyjnego i złożenie tych dokumentów u sędziego-komisarza w ciągu 30 dni. Co najmniej raz na kwartał syndyk ma obowiązek sporządzić sprawozdanie z dotychczas przeprowadzonych działań.
Przed przystąpieniem do sprzedaży nieruchomości, wchodzącej w skład masy upadłościowej, syndyk ma obowiązek wskazać biegłego do opisu i wyceny, po czym obwieścić o ich sporządzeniu i pouczyć o możliwości składania zarzutów. Zasady sprzedaży nieruchomości zatwierdza sędzia-komisarz.
Czynności porządkowe, zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe:
Art. 175. Syndyk podejmuje niezbędne czynności celem ujawnienia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w księdze wieczystej oraz w innych księgach i rejestrach, do których wpisany jest majątek upadłego.
Art. 176. 1. Syndyk zawiadamia o upadłości tych wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego, a także komornika ogólnej właściwości upadłego.
2. Syndyk zawiadamia placówki pocztowe w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1481) o ogłoszeniu upadłości. Placówki te doręczają syndykowi adresowane do upadłego przesyłki pocztowe. Syndyk wydaje upadłemu przesyłki pocztowe, które nie dotyczą majątku masy upadłości lub których zatrzymanie nie jest potrzebne ze względu na zawarte w nich wiadomości.
3. Syndyk zawiadamia o upadłości banki i instytucje, z którymi upadły zawarł umowę o udostępnienie skrytki sejfowej albo złożył pieniądze lub inne przedmioty.
4. Syndyk wzywa przedsiębiorstwa przewozowe, przedsiębiorstwa spedycyjne i domy składowe, w których znajdują się lub mogą znajdować się towary należące do upadłego lub przesyłki do niego adresowane, o przekazanie syndykowi przesyłek lub towarów oraz aby nie wykonywały poleceń kierowanych do nich przez upadłego.
Pozostałe czynności syndyka związane są z postępowaniami sądowymi, m.in. zakończeniem postępowań wszczętych przed ogłoszeniem upadłości, oraz analizą czynności prawnych, dokonanych przez dłużnika w ciągu ostatniego roku przed ogłoszeniem upadłości. Syndyk ma prawo wnioskować do sądu o umorzenie postępowania upadłościowego. Zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe:
Art. 49110. 2. Jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd, z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie, chyba że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podstawa do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ujawni się po ogłoszeniu upadłości.
Syndyk obowiązany jest informować o tych przypadkach sędziego-komisarza. Jeżeli w toku postępowania okaże się, że dłużnik doprowadził do niewypłacalności umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa, podał niekompletne lub nieprawdziwe informacje we wniosku o ogłoszenie upadłości – sędzia komisarz może nakazać syndykowi złożenie wniosku o umorzenie postępowania.
Plan spłaty wierzycieli ustalany jest przez sąd na podstawie planu podziału, wykonanego przez syndyka wraz z opinią na temat sytuacji materialnej dłużnika i aktualnego stanu postępowania. Opinia syndyka ma duże znaczenie dla sądu, także w aspekcie jawności posiedzenia w sprawie ustalenia planu spłaty.
Dodaj komentarz