Kłopoty finansowe, a co za tym idzie, bardzo często niewypłacalność przedsiębiorstwa, przez długi czas prowadziły do upadku firmy. Cóż bowiem mógł zrobić przedsiębiorca, gdy zadłużenie rosło, wierzyciele domagali się spłaty zobowiązań, a pieniędzy brakowało? Pojawiło się jednak światełko w tunelu, nadzieja, że nawet firma borykająca się z problemami i brakiem płynności finansowej może jeszcze wyjść na prostą i funkcjonować dalej. Co więcej, może nagle zacząć funkcjonować dużo lepiej i stać się dochodowym przedsięwzięciem. Jak to jest możliwe? 1 stycznia 2016 roku weszła w życie ustawa Prawo restrukturyzacyjne, które daje przedsiębiorstwom możliwość wyjścia z kłopotów finansowych, co pozwala uniknąć upadłości, likwidacji i ostatecznej klęski.

Dzięki obowiązującemu od 2016 r. Prawie Restrukturyzacyjnemu upadłość firmy może wydawać się ostatecznością. Wystarczy w porę wdrożyć plan restrukturyzacji, czyli proces przemian w sferze zasobów majątkowych, aby poprawić kondycję finansową firmy.

Statystyki pokazują, że aż 30% młodych firm upada zaledwie po roku działalności, podczas gdy średnie i małe przedsiębiorstwa kończą swój żywot po 5 latach. Jednym z powodów upadku firm jest ich niewypłacalność. Ta zaś, często wiąże się z brakiem płynności finansowej w przedsiębiorstwie. Wystarczy przeterminowana faktura, by finanse firmy zachwiały się, a jak wskazują te same statystyki, najczęściej opóźnienia w płatnościach wynoszą około 60 dni. Tyle wystarczy, by przedsiębiorca popadł w tarapaty i został uznany za niewypłacalnego. Co zatem zrobić, jakie działania przedsięwziąć, by nie dopuścić do zamknięcia firmy, by podjęta działalność gospodarcza mogła dalej kwitnąć i wydawać plony?

Restrukturyzacja jest jednym z najważniejszych sposobów wznowienia wypłacalności firmy i przeciwdziałania jej upadłości. Skuteczna restrukturyzacja jest działaniem wielopłaszczyznowym i obejmuje produkcję, administrację, finanse i kadry.

W literaturze prawniczej i ekonomicznej istnieje wiele pojęć restrukturyzacji. Najogólniej jest to zespół wielopłaszczyznowych, mniej lub bardziej głębokich zmian i adaptacji celów przedsiębiorstwa względem aktualnych lub spodziewanych zmian w otoczeniu gospodarczym. Na podstawie literatury przedmiotu oraz doświadczeń można wyodrębnić dwa zasadnicze kierunki restrukturyzacji.

Upadłość likwidacyjna ma na celu zaspokojenie wierzycieli ze środków, które pochodzą ze sprzedaży majątku upadłego przedsiębiorstwa. Po ogłoszeniu upadłości majątek ten staje się masą upadłościową, która podlega likwidacji poprzez zbycie, którego dokonuje syndyk. A zatem, czy upadłość likwidacyjną można uznać za korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorców? 

Sytuacja bez wyjścia?

Najbardziej zadłużone firmy mogą spotkać się z sytuacją, w której ich wniosek o upadłość zostanie oddalony. Trudność taka może nastąpić wtedy, gdy majątek ich przedsiębiorstwa jest na tyle mały, że nie starczy na pokrycie kosztów postępowania oraz na minimalne zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Co w takim wypadku? Jak powinni postąpić wówczas przedsiębiorcy oraz członkowie zarządu spółki?

W literaturze prawniczej i ekonomicznej istnieje wiele pojęć restrukturyzacji. Najogólniej jest to zespół wielopłaszczyznowych, mniej lub bardziej głębokich zmian i adaptacji celów przedsiębiorstwa względem aktualnych lub spodziewanych zmian w otoczeniu gospodarczym. Na podstawie literatury przedmiotu oraz doświadczeń można wyodrębnić dwa zasadnicze kierunki restrukturyzacji.

Smutne statystyki

Według analizy Euler Hermes, w I półroczu 2017 roku aż 418 przedsiębiorstw doświadczyło stanu niewypłacalności. Był to wzrost o 15% względem I połowy 2016 roku. Analiza jednego miesiąca wskazuje już na ogromne różnice. Sierpień 2017 roku to 80 firm ogłaszających bankructwo, podczas gdy w sierpniu rok wcześniej sytuacji takich było o 12 mniej.  Równie niepokojący jest fakt, że 30% młodych firm bankrutuje już po roku działania. Po 5 latach kończą swój żywot średnie i małe przedsiębiorstwa.

W styczniu 2016 roku weszło w życie prawo restrukturyzacyjne, które właścicielom wielu firm dało ogromną nadzieją na wyjście z poważnych kłopotów finansowych. Stan niewypłacalności nie oznacza już ostatecznej klęski i upadku firmy. Przedsiębiorcom dano szansę przetrwania na rynku.

Restrukturyzacja firmy w nowym wydaniu

Od początku 2016 roku obowiązuje nowa ustawa Prawo Restrukturyzacyjne, która całkowicie redefiniuje restrukturyzację przedsiębiorstw. I to zarówno osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i spółek kapitałowych oraz osobowych.

Od stycznia 2016 roku obowiązują nowe przepisy w zakresie upadłości i restrukturyzacji. Dzięki nim wiele przedsiębiorstw zyskało drugą szansę i powróciło na rynek. Mimo to w 2017 roku odnotowano, obok wzrostu liczby postępowań restrukturyzacyjnych, największy od pięciu lat wzrost liczby upadłości.

Postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu ochronę dłużnika przed upadłością i umożliwienie mu zawarcia układu z wierzycielami. Najdalej idące spośród postępowań restrukturyzacyjnych – postępowanie sanacyjne – daje możliwość głębokich przekształceń w strukturach przedsiębiorstwa z jednoczesnym zabezpieczeniem praw wierzycieli.

Od 1 stycznia 2016 roku miejsce dotąd jednej ustawy Prawo upadłościowe, zajęły dwie nowe ustawy: Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne. Dzięki temu podziałowi udało się ochronić wiele przedsiębiorstw przed upadłością, bowiem pojawiły się nowe szanse na zawieranie układów. Pojawił się jednak problem znacznego wydłużenia czasu trwania postępowań restrukturyzacyjnych. Dlaczego tak się dzieje?

O zdolności upadłościowej pisze się bardzo często w kontekście postępowań oddłużających. O ile w przypadku upadłości konsumenckiej zdolność upadłościowa jest raczej jednoznaczna, ponieważ podstawą do jej ogłoszenia jest niewypłacalność, czyli brak środków do regularnej spłaty zadłużenia. A trudna sytuacja finansowa konsumenta nie wynika bezpośrednio z jego winy, tylko jest skutkiem choroby, utraty pracy, śmierci bliskiej osoby, kataklizmu lub innych czynników. Należy również pamiętać, że upadłość konsumencką mogą ogłosić jedynie osoby fizyczne z miejscem zamieszkania lub pobytu w Polsce i nieprowadzące działalności gospodarczej.