Oczywistym jest to, że żaden przedsiębiorca nie jest w pełni samowystarczalny. Chcąc zbudować, utrzymać i rozwijać firmę nawiązuje się współpracę z innymi przedsiębiorcami. Każdy biznes, co również powszechnie wiadomo, jest obarczony ryzykiem i nie sposób przewidzieć wszystkich możliwych niebezpieczeństw. Jednym z nich, na który pragniemy zwrócić uwagę, jest utrata płynności finansowej kontrahentów. Problemy partnerów biznesowych niejednokrotnie przekładają się na sytuację innych, współpracujących z owym niewypłacalnym kontrahentem, firm i stanowią dla nich poważne i realne zagrożenie.

Artykuł 373.  Prawa upadłościowego reguluje kwestię ukarania dłużnika zakazem prowadzenia działalności gospodarczej. Takie ograniczenie może zostać wprowadzone na czas od roku do nawet 10 lat. Nie dotyczy to jedynie prowadzenie działalności na własny rachunek, ale także „w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gosodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby (…)”. Kiedy przedsiębiorca może zostać ukarany w ten sposób?

Upadłość konsumencka zyskuje na popularności, co sprawia, że coraz więcej osób po nią sięga. Ludzie upatrują w niej ratunku przed całkowitym utonięciem w długach. Wielu dłużników postrzega jednak upadłość jako proste wyjście służące ucieczce przed długami. Jak jest w rzeczywistości? Czy upadłość to łatwa droga dla każdego, wyjście dla nielicznych, czy też skomplikowany proces, zwieńczony sukcesem?

Stres to negatywne odczucie, które towarzyszy nieustannie ludziom, którzy zmagają się z problemami finansowymi. Niejednokrotnie dotyka ich również strach przed kontaktem z wierzycielami i obawa przed utratą majątku. Tymczasem okazuje się, że są specjaliści gotowi pomóc zagubionym dłużnikom, nie pomijając przy tym praw wierzycieli do odzyskania należnych im zaległych pieniędzy, a mowa tu o antywindykatorach.

Powodem, dla którego firmy ogłaszają upadłość jest ich niewypłacalność, a więc sytuacja, w której nie są w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Wiele z firm, które upadają, boryka się z problemami finansowymi od dłuższego czasu, zazwyczaj mając kłopoty z płynnością finansową. Wystarczy choć jedna niezapłacona w terminie faktura, by pociągnęło to za sobą daleko idące konsekwencje. Jednak nie daje to konkretnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego przedsiębiorstwa upadają.

Od 13 stycznia 2018 r. zaczęła obowiązywać Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Ustawa ta jest powszechnie nazywana ustawą STIR. Wprowadzenie jej w życie nakłada na banki nowe obowiązki, których niedopełnienie wiąże się z sankcjami finansowymi. Współpraca banków i instytucji kredytowych z Krajową Administracją Sądową (KAS) ma na celu zapobieganie wyłudzeniom skarbowym, do których nieuczciwi przedsiębiorcy wykorzystują systemy bankowe.

Nastał czas milenialsów – osób, które przyszły na świat w latach 80. lub 90. ubiegłego stulecia, dzieci wyżu demograficznego. Jednocześnie gospodarka znajduje się w dobrym momencie cyklu; nastąpił wzrost konsumpcji i produkcji, bezrobocie jest znikome, a to stanowi zachętę do zaciągania kredytów i pożyczek. Czy jednak zawsze ma to racjonalne uzasadnienie?

Firmy pożyczkowe, obok banków i parabanków, są częścią polskiego rynku finansowego. Przez lata dominowało przekonanie, że skorzystanie z ich usług jest dla pożyczkobiorcy kosztowne, a w przypadku pojawienia się opóźnienia w spłacie, nawet bardzo kosztowne. Zmiany w funkcjonowaniu firm pożyczkowych zaszły dnia 11 czerwca 2016 r. Od tego dnia zaczęła obowiązywać nowelizacja Ustawy o kredycie konsumenckim. Przepisy ustawy, nazywanej potocznie ustawą antylichwiarską, uregulowały działalność firm z branży pożyczkowej, a co za tym idzie zaczęły chronić interesy konsumenta.

Według danych GUS w Polsce żyje ponad trzy miliony osób pomiędzy 18 a 24 rokiem życia. Połowa z tych osób to studenci, 1/3 wciąż mieszka z rodzicami. Można zatem uznać, że najważniejsze decyzje kredytowe, jak np. kredyt hipoteczny, są jeszcze przed nimi. Mimo z danych BIK S.A. oraz BIG InfoMonitor S.A. wynika, że problemy z terminową obsługą rat kredytów, pożyczek czy bieżących rachunków ma ponad 154 tys. młodych osób. Ich zaległości przekraczają bagatela 870 mln złotych. W większość wynikają z nieopłaconych o czasie zobowiązań kredytów konsumpcyjnych, bo to właśnie tego rodzaju zadłużenia zaciągają najczęściej. Chociaż, wśród osób pomiędzy 18 a 24 rokiem życia sporą część stanowią również dłużnicy alimentacyjni.

Postępowanie upadłościowe wymaga dużego zaangażowania biorących w nim udział stron, a jego przebieg znacząco wpływa na życie dłużnika. Złożoność postępowań i wzrost zainteresowania upadłością konsumencką sprawiają, że postępowania wydłużają się. Okres ten jest szczególnie trudny dla dłużnika, choć przewlekłość postępowania dostarczają wielu problemów również i syndykom.

Jednym z podstawowych warunków ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest odpowiednie przygotowanie się pod względem formalnym i merytorycznym. Formalnym, czyli należy odpowiednio sporządzić wniosek, gdyż nieprawidłowo lub niekompletnie sporządzony może zostać oddalony przez sąd. Aby wniosek był bez zarzutu pod względem formalnym, wcześniej trzeba przygotować się merytorycznie. W jaki sposób?

Kiedy dochodzi do tego, że przedsiębiorstwo będące np. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością utraciło zdolność do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a zaległości w ich opłacaniu przekroczyły trzy miesiące, oznacza to, że firma stała się niewypłacalna. O niewypłacalności osoby prawnej takiej jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, świadczy również fakt, że suma jej zobowiązań finansowych przekracza wartość majątku i sytuacja ta trwa dłużej niż dwadzieścia cztery miesiące – jest to domniemanie wynikające z przepisów ustawy Prawo upadłościowe.

Kiedy słyszymy o ludziach mających kłopoty finansowe, niejednokrotnie pojawia się w naszej głowie myśl o osobie nieodpowiedzialnej, lekkomyślnej lub nieporadnej życiowo.  Tymczasem dłużnikiem, który nie jest w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań może zostać tak naprawdę każdy. Bardzo często do załamania w sferze finansów dochodzi z dnia na dzień, a człowiek nie ma na tę sytuację jakiegokolwiek wpływu. W powrocie do życia bez długów ma pomagać niewypłacalnym konsumentom postępowanie upadłościowe. 

Raport na temat upadłości

Sędzia Ewa Fiedorowicz oraz Daria Popłonyk, pracownice Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, w 2016 roku sporządziły raport pt. Wybrane zagadnienia upadłości konsumenckiej – analiza empiryczna. Na podstawie 240 spraw z 9 ośrodków sądowniczych znajdujących się w całej Polsce wyciągnięto wnioski dotyczące sposobu przeprowadzania upadłości konsumenckiej w naszym kraju. Z raportu można dowiedzieć się m.in.: ile trwa rozpoznanie wniosku o upadłość konsumencką; w których sądach najłatwiej ogłosić upadłość; jaki jest czas trwania postępowania upadłościowego od daty ogłoszenia upadłości; jak często ustalane są plany spłaty wierzycieli i na jakie okresy; jakie są najczęstsze przejawy aktywności wierzycieli w toku postępowania upadłościowego.