Ogłoszenie upadłości jest możliwe
Osoby przebywające poza granicami Polski, tymczasowo lub na stałe, mogą ubiegać się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w Polsce. Muszą jednak spełnić któryś z następujących warunków: ich pobyt za granicą ma charakter czasowy lub w Polsce znajduje się ich majątek. W zależności od tego, w której sytuacji znajduje się Polak przebywający za granicą, należy położyć akcent na nieco inne zagadnienia.
Od prawidłowości sporządzenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zależy podjęcie sprawy przez sąd, zaś od możliwie najdokładniejszej zawartości merytorycznej – pozytywne dla dłużnika orzeczenie sądu.
BIG InfoMonitor informuje, że pod koniec 2017 r. ponad 2 mln 515 tyś. Polaków miało problem ze spłatą kredytów i innego rodzaju zobowiązań finansowych. Suma tych długów to kwota 64,49 mln zł. Raport BIG InfoMonitor uwzględnia długi powyżej 200 zł wobec jednego wierzyciela, których opóźnienie w spłacie wynosi 60 dni i więcej. Nieuregulowane w terminie zobowiązania dotyczą m.in. kredytów, pożyczek, rachunków za telefon i Internet, prąd oraz niezapłaconych alimentów, czynszów, czy grzywien i kar orzeczonych przez sądy.
Osoby niewypłacalne często podnoszą zagadnienie różnic w przepisach ustawy Prawo upadłościowe, dotyczących postępowania upadłościowego prowadzonego wobec przedsiębiorców i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Oba postępowania różnią się pod kilkoma względami.
Poręczenie, powszechnie znane jako żyrowanie, zobowiązuje poręczyciela do spłaty wierzytelności na wypadek, gdyby dłużnik tego nie uczynił. Poręczyciel co do zasady odpowiada za dług jako współdłużnik solidarny, a jeżeli jest ich kilku, wierzyciel może dokonać wyboru, od którego będzie dochodził wierzytelności.
Co trzeci dorosły Polak ma kredyt, a to oznacza, że 1/3 naszego społeczeństwa jest zadłużona. Czyli – zgodnie z definicją prawną – ma świadczenie wynikające ze stosunku zobowiązaniowego, które dłużnik jest zobowiązany spełnić na rzecz wierzyciela. Samo zadłużenie nie jest niczym złym. Trudno przecież kupić w obecnych czasach mieszkanie nie wspierając się kredytem hipotecznym. Problemem jest natomiast, kiedy dłużnik zaczyna mieć problem z regularną spłatą zobowiązań i popada w stan niewypłacalności konsumenckiej. Jest to sytuacja, w której majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań dłużnika wobec wierzycieli.
Upadłość konsumencka to postępowanie cywilne, które z każdym rokiem zyskuje na popularności. Tylko do końca czerwca 2018 r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym opublikowano 14 405 ogłoszeń związanych z toczącymi się postępowaniami upadłościowymi, z czego aż 3 259 dotyczyło ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Dla porównania w całym 2017 r. odnotowano 5 535 ogłoszeń upadłości konsumenckie, a w 2016 r. – 4 434, 2015 – 2 112 i 2014 – 888. W ciągu czterech minionych lat liczba ogłaszanych upadłości konsumenckich wzrosła znacząco i jak można zauważyć nie zapowiada się, by malała.
W początkowych latach funkcjonowania instytucji upadłości konsumenckiej, niewielu konsumentów uzyskało status osoby upadłej. W 2009 roku wpłynęło do sądów prawie 1000 wniosków, ale jedynie wobec około 1% dłużników ogłoszono upadłość. W kolejnych latach liczba składanych wniosków spadała. I tak w ciągu 5 pierwszych lat funkcjonowania upadłości konsumenckiej w Polsce (od marca 2009 do grudnia 2014) ogłoszono zaledwie 120 upadłości.
Informacje wstępne
Biuro Informacji Kredytowej S.A. istnieje w Polsce od 1997 roku. Jest to przedsiębiorstwo założone przez Związek Banków Polskich i banki prywatne. Główna siedziba BIK-u znajduje się w Warszawie. Jego obecnym prezesem jest Mariusz Cholewa. BIK gromadzi, integruje i udostępnia dane dotyczące historii kredytowej klientów banków, SKOK-ów oraz pozabankowych firm pożyczkowych. Podstawę prawną funkcjonowania tego podmiotu wskazuje art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876).
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej jest konsekwencją nieprawidłowego działania w obrocie gospodarczym, między innymi niedotrzymania terminu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa. Jest ono najczęstszą przesłanką orzeczenia tej sankcji przez sąd.
W trakcie postępowania upadłościowego syndyk masy upadłościowej rozdziela fundusze uzyskane z jej likwidacji wraz z odsetkami. Ustawa Prawo upadłościowe stanowi:
Upadłość konsumencka w oczach Polaków
Od nowelizacji ustawy na temat upadłości konsumenckiej minęły już niemal 4 lata. Na podstawie danych Monitora Sądowego i Gospodarczego można zauważyć, że z każdym rokiem z możliwości uporania się ze swoim zadłużeniem za pomocą upadłości konsumenckiej korzysta coraz więcej Polaków. O ile w 2014 ogłoszeń upadłości konsumenckiej było jedynie 807, to już w 2017 pozytywnie rozpatrzonych zostało 5535 wniosków. A w pierwszym kwartale 2018 r. samych złożonych wniosków było ponad 1500. Mimo to skala upadłości Polaków w porównaniu z krajami Europy Zachodniej wciąż jest niewielka. Na przestrzeni ostatnich lat w Niemczech i Wielkiej Brytanii w ciągu jednego roku upadłość konsumencką potrafi ogłosić nawet ponad 100 tys. dłużników.
Kłopoty finansowe mogą dotknąć każdego człowieka. Bez względu na poziom jego wykształcenia, płeć czy wiek. Problem ten nie omija zatem i tych, którzy przestali już pracować i otrzymują świadczenie zwane emeryturą. W styczniu 2017 roku mogliśmy przeczytać na stronie Polskiej Agencji Prasowej, że w Krajowym Rejestrze Długów 233 000 tysięce osób to emeryci. Średni dług w tej grupie wynosił wtedy 12,3 tyś zł. Rok później Business Insider Polska podał, że w bazach Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i BIK S.A. jest już 302 000 zadłużonych emerytów. Przeciętna zaległość emeryta wynosi obecnie więcej niż 20 tyś zł, a ich wspólny dług opiewa na kwotę 6,1 mld zł. Najbardziej zadłużony emeryt to senior z Mazowsza, który zaległa z zapłatą 104 mln zł.
W ustawie Prawo upadłościowe wymieniono okoliczności, w których sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Oddalenie wniosku następuje wówczas, gdy sąd zdecyduje, że złożenie pisma przez dłużnika było bezzasadne. Innymi słowy: wniosek zostanie oddalony, jeśli wystąpią bezwzględne negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości lub przesłanki negatywne względne.
Na skutek nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze w roku 2015 powstały dwie odrębne ustawy – Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne. Wszelkie zagadnienia upadłości, w tym upadłości likwidacyjnej, podlegają obecnie przepisom ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe.
