W początkowych latach funkcjonowania instytucji upadłości konsumenckiej, niewielu konsumentów uzyskało status osoby upadłej. W 2009 roku wpłynęło do sądów prawie 1000 wniosków, ale jedynie wobec około 1% dłużników ogłoszono upadłość. W kolejnych latach liczba składanych wniosków spadała. I tak w ciągu 5 pierwszych lat funkcjonowania upadłości konsumenckiej w Polsce (od marca 2009 do grudnia 2014) ogłoszono zaledwie 120 upadłości.
Liczby te są odzwierciedleniem warunków, jakie dłużnik musiał spełnić, aby ogłoszono wobec niego upadłość. W praktyce, realne szanse mieli na to nieliczni. Jedną z pierwszych przeszkód, dla wielu nie do pokonania, którą napotykali zadłużeni konsumenci był obowiązek pokrycia kosztów przeprowadzenia postępowania upadłościowego. Trzeba było mieć na ten cel kilka tysięcy złotych polskich. Na wysoki koszt postępowania wpływał np. obowiązek zamieszczenia informacji o ogłoszeniu upadłości w minimum jednym dzienniku krajowym.
Przed 2015 rokiem upadłość konsumencka była skierowana do dłużników mających co najmniej dwóch wierzycieli. Oznaczało to, że np. osoby, których jedynym kredytem był kredyt hipoteczny, nie mogły ubiegać się o ogłoszenie upadłości, pomimo, iż został on im wypowiedziany. Kolejne ograniczenia dotyczyły konieczności zaistnienia tzw. niecodziennych okoliczności w powstaniu niewypłacalności konsumenta oraz tego, że przyczyny niewypłacalności musiały być niezależne od dłużnika. Przykłady przyczyn łączące obydwie wytyczne to np. choroba dłużnika, śmierć bliskiej osoby w pożarze, utrata całego dorobku wskutek klęski żywiołowej. Sądy oddalały wnioski o ogłoszenie upadłości konsumenckiej również, kiedy konsument, będąc osobą niewypłacalną, decydował się na nowe zobowiązanie.
Koniec 2014 r. przyniósł zmiany w ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze (aktualnie: Prawo upadłościowe). Znowelizowana ustawa zawierała zapis, że postępowanie należy prowadzić w taki sposób, aby rzetelny dłużnik miał możliwość oddłużenia. Ponadto, od 2015 roku brak majątku nie stanowi bariery na drodze do ubiegania się o oddłużenie. Liberalizacja ustawy wyraża się również w tym, że zniesiono wymóg niezależności przyczyn powstania niewypłacalności od dłużnika. Zmienione przepisy jako przyczynę oddalenia wniosku wskazują od tej pory fakt, że niewypłacalność zadłużonego konsumenta lub jej pogłębienie jest wynikiem umyślnego działania dłużnika lub jego rażącego niedbalstwa. Wśród zmian, które zostały wprowadzone należy wymienić także tę dotyczącą ilości wierzycieli. Obecnie konsument posiadający tylko jednego wierzyciela, może myśleć o przystąpieniu do postępowania upadłościowego. Wzór wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest ściśle określony, a opłata sądowa od wniosku to jedyne 30 zł.
Wprowadzone przez ustawodawcę zmiany znacznie zwiększyły liczbę ogłoszonych upadłości konsumenckich. Już w pierwszym roku obowiązywania nowego prawa, upadłość została ogłoszona wobec 2122 zadłużonych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Od 2015 roku, popularność tego postępowania nie spada.
Dodaj komentarz