Postępowanie upadłościowe ma oczywiście na celu umożliwienie dłużnikowi wyjście z długów, ale i zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Odbywa się to najczęściej poprzez spieniężenie majątku dłużnika. Warto jednak pamiętać, że majątek dłużnika może nie wystarczyć na zaspokojenie roszczeń wszystkich wierzycieli. Jak w takim razie jest ustalana kolejność spłaty? Którzy wierzyciele otrzymują środki w pierwszej kolejności? Odbywa się to na podstawie kategorii wierzytelności. Dlatego wierzyciele oraz sami dłużnicy powinni zapoznać się z kategoriami wierzytelności obowiązującymi w postępowaniach upadłościowych.
Obowiązują cztery kategorie wierzytelności
Kolejność zaspokajania wierzytelności została określona w ustawie Prawo upadłościowe. W art. 342 tej ustawy zostały wymienione cztery kategorie wierzytelności.
Pierwsza kategoria należności to:
- należności ze stosunku pracy (ale tylko te, które przypadają za czas przed ogłoszeniem upadłości),
- należności rolników wynikające z umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego,
- należności alimentacyjne,
- renty, np. z tytułu niezdolności do pracy,
- należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (ale tylko te, które przypadają za ostatnie 3 lata przed ogłoszeniem upadłości),
- należności powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Druga kategorii wierzytelności to wszystkie należności, które nie zostały ujęte w pozostałych kategoriach. Są to m.in.:
- podatki,
- daniny publiczne,
- składki na ubezpieczenia społeczne.
W trzeciej kategorii wierzytelności znajdują się:
- odsetki od należności zakwalifikowanych do wyżej wymienionych kategorii,
- sądowe i administracyjne kary grzywny,
- należności z tytułu darowizn i zapisów
Czwarta kategoria jest właściwa dla należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu pożyczki. Do tej kategorii należą także inne czynności prawne podobne w skutkach, np. należności w związku z dostarczeniem towaru o odroczonym terminie płatności.
Kategorie wierzytelności są w szczególności ważne dla wierzycieli
Znajomość kategorii wierzytelności w prawie upadłościowym jest szczególnie istotna z punktu widzenia wierzycieli. To, do której kategorii zostanie zaliczona ich wierzytelność, przekłada się na to, czy i w jakim stopniu zostaną zaspokojeni. Często ma miejsce sytuacja, że majątek upadłej osoby prawnej lub fizycznej jest niewielki i nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli.
W takim przypadku wszystko zależy, do której kategorii zostały zaliczone nasze wierzytelności. Zgodnie z prawem należności z kategorii np. trzeciej zostaną zaspokojone dopiero wówczas, gdy spłaceni zostaną wierzyciele, których wierzytelności zaliczono do kategorii pierwszej i drugiej.
Zdarzają się jednak przypadki, że spieniężony majątek dłużnika był na tyle niewielki, że nie pozwala zaspokoić w całości nawet wierzytelności należących do pierwszej kategorii. Wówczas zastosowanie ma rozwiązanie w postaci proporcjonalnego zaspokojenia wierzycieli, których wierzytelności należą do tej kategorii.
Dodaj komentarz