Czy warto być poręczycielem kredytu dla przyjaciela?

Poręczenie, choć często stosowane w praktyce bankowej, jest poważnym zobowiązaniem finansowym. Nie każdy kredytobiorca ma pełną tego świadomość i prosi o poręczenie kogoś zaprzyjaźnionego twierdząc, że to tylko formalność. Jednak kandydat na poręczyciela, mimo zażyłości z kredytobiorcą, jest ostrożny i odmawia, narażając przyjaźń na szwank. Czy słusznie?

Obowiązki poręczyciela

Wbrew częstemu mniemaniu, poręczenie nie jest tylko formalnością. Jeżeli bowiem kredytobiorca z jakichkolwiek powodów zaprzestanie spłacania kredytu lub pożyczki, wówczas poręczyciel z automatu przejmuje to zobowiązanie na siebie i odpowiada za jego spłatę w całości. Ponadto będzie musiał zapłacić bankowi wszystkie kary, wynikające z opóźnienia spłaty przez głównego kredytobiorcę, zaległe odsetki i wszelkie inne koszty, poniesione przez bank w procesie ściągania wierzytelności. Tym samym udzielenie poręczenia znacznie obniża zdolność kredytową poręczyciela. Jeżeli zaprzestanie on spłacania zobowiązania, za które poręczył, wówczas zostanie to odnotowane negatywnie w jego historii kredytowej.

Przed podjęciem decyzji

Zanim kandydat na poręczyciela zgodzi się nim zostać, powinien wziąć pod uwagę następujące okoliczności:

• Wypłacalność przyjaciela – zbadać, czy realnie go stać na spłatę zaciągniętego zobowiązania. Jeżeli są jakiekolwiek wątpliwości, trzeba próbować odwieść go od tego zamiaru,
• Obowiązki poręczyciela – zapoznać się ze wszystkimi obciążeniami, jakie bierze on na siebie. W tym celu należy dokładnie przestudiować wszystkie dokumenty bankowe i dowiedzieć się o szczegółowy zakres swojej odpowiedzialności. Bank zobowiązany jest udzielić informacji w tej materii na piśmie,
• Żądanie informacji – poręczyciel powinien zastrzec w umowie, że bank natychmiast powiadomi go o ewentualnej zwłoce w spłacie kolejnej raty. Nierzadko dochodzi do sytuacji, kiedy poręczyciel dowiaduje się o zaprzestaniu spłaty przez kredytobiorcę dopiero od windykatora, kiedy już ma „zaśmieconą” historię kredytową i narosły kary za zwłokę. Wcześniejsze powiadomienie może dać poręczycielowi szansę wpłynięcia na dłużnika, 
• Zastrzeżenie odpowiedzialności – poręczyciel powinien zastrzec odpowiedzialność jedynie do wysokości, głównej kwoty kredytu, bez kosztów windykacji i odsetek. Należy zastrzec również odpowiedzialność dopiero po ustaleniu, że egzekucja należności z majątku kredytobiorcy jest bezskuteczna, aby bank nie wysyłał wezwania do zapłaty po pierwszej opóźnionej płatności i nie dokonywał negatywnych adnotacji w historii kredytowej,
• Zastrzeżenie spłaty przez dłużnika – niezbędne jest zawarcie odrębnej pisemnej umowy z przyjacielem, w której jednoznacznie zostanie ustalone, że w przypadku spłacenia kredytu przez poręczyciela kredytobiorca zobowiązany jest zwrócić mu spłaconą kwotę wraz z odsetkami. 

Poręczenie a upadłość dłużnika

Jednak nawet, kiedy poręczyciel zadba o wszelkie własne zabezpieczenia, może dojść do sytuacji, że spłaci on kredyt przyjaciela, ale nie odzyska swoich pieniędzy. Może tak się stać w momencie, gdy dłużnik ogłosi upadłość konsumencką. Oczywiście po oddaniu sprawy do sądu zostanie ona bez trudu wygrana, ale w praktyce ściągnięcie należności będzie nierealne. Jeżeli poręczyciel liczy się z takim obrotem sprawy, może temu zapobiec. Wystarczy spisać z kredytobiorcą umowę, ustanawiającą zastaw na majątku dłużnika.