Bierzesz kredyt, zaciągasz pożyczkę, posiadasz kartę kredytową, a może jedynie debet na koncie oszczędnościowymi? Każda taka informacja trafia do Biura Informacji Kredytowej, czyli BIK. Zastanawiasz się, dlaczego kiedyś nie przyznano Ci kredytu, mimo że masz stałą posadę i całkiem przyzwoite zarobki? Być może warto pochylić się nad swoją historią kredytową i sprawdzić, co mogło zachwiać Twoją wiarygodnością w oczach instytucji finansowych? Czy zawsze spłacałeś regularnie swoje zobowiązania, a może nagminnie korzystałeś z debetu na koncie lub zbyt często składałeś wnioski o przyznanie kredytu? Wszelkie działania konsumenta odnotowane zostają w BIK, tworząc pozytywną bądź negatywną historię kredytobiorcy.

Biuro Informacji Kredytowej to miejsce, gdzie przechowywane są dane na temat klientów banków czy firm pożyczkowych. To właśnie tutaj tworzy się historia kredytowa osób, które korzystały z finansowania zewnętrznego. W BIK można sprawdzić, jak kredytobiorcy radzili sobie ze spłatą należności, jak regulowali swoje zobowiązania. I choć szacuje się, że około 90% historii kredytowych w BIK ma wydźwięk pozytywny, to jednak istnieją również te negatywne. Często osoby z niechlubną przeszłością kredytową, a więc te, które miały problemy ze spłatą zobowiązań, zastanawiają się, czy nie da się w jakiś sposób wyczyścić historii, wymazać złych zapisów i zacząć budować ją od nowa. Czy i jak można wyczyścić BIK?

Jedna z największych baz w Polsce

Biuro Informacji Kredytowej S.A. jest w Polsce głównym źródłem, które przechowuje informacje o zobowiązaniach kredytowych Polaków. Jako jedna z największych baz danych w kraju przetwarza wszystkie zestawienia dotyczące sposobu spłaty kredytów przez poszczególnych uczestników rynku, do których należą zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty gospodarcze. BIK dysponuje również danymi wynikającymi ze złożonych wniosków kredytowych oraz przebiegu ich dalszej realizacji. Liczba przechowywanych tam danych jest naprawdę imponująca! Baza skupia informacje o 135 milionach rachunków kredytowych, które należą do 23 milionów klientów indywidualnych oraz o 785,5 tysiącu historii kredytowych przynależnych do klientów biznesowych.

Dziś jak grzyby po deszczu pojawiają się firmy oferujące chwilówki nawet tym, którzy nie mogą pochwalić się rzetelną historią kredytową. Osoby widniejące w rejestrze Biura Informacji Kredytowej mogą  pożyczyć pieniądze, niejako pomijając negatywny wpis na swój temat. O tym, na czym dokładnie to działanie polega i czy ono się opłaca – w dalszej części tekstu.

Zmiana polskiego rynku finansowego

Warto sobie uświadomić, że jeszcze 20 lat temu nie istniała w Polsce instytucja, która gromadziłaby informacje dotyczące zobowiązań kredytowych. Brak tego typu narzędzia skutkował nadmiernym zadłużaniem się i zwiększonym ryzykiem kredytowym. Żaden bank, parabank czy SKOK nie dysponował wiedzą na temat profili swoich klientów, które informowałyby o sumienności w spłacaniu przez nich kredytów.

Rejestr rzetelnych i nierzetelnych dłużników

Biuro Informacji Gospodarczej to instytucja gromadząca, przechowująca i udostępniająca dane o nierzetelnych dłużnikach. To rejestr, w którym umieszczane są dane dotyczące wiarygodności płatniczej m.in. kontrahentów, dostawców, partnerów biznesowych określonej grupy przedsiębiorców.  W Polsce nie istnieje jedno, centralne biuro. Poszczególne instytucje różnią się też nieco między sobą.  Niektóre BIG-i gromadzą dane pozytywne na temat płatników, którzy terminowo regulują swoje zobowiązania. Informacje do BIG-u mogą przekazywać podmioty, które zawarły z biurem odpowiednią umowę.

W jaki sposób nasze dane trafiają do BIK S.A.?

Dane są przekazywane do BIK S.A. wtedy, kiedy ktoś stara się o kredyt. Następnie, już po udzieleniu kredytu, instytucje finansowe regularnie przekazują informacje do BIK S.A. dotyczące sposobu spłaty zobowiązania (w terminie czy z opóźnieniami). Dane te są aktualizowane przynajmniej raz w tygodniu. Procedura ta trwa aż do spłaty kredytu. Jeśli kredyt został spłacony w terminie, informacje o nim stają się „niewidoczne” dla instytucji finansowych  sprawdzających w BIK historię kredytową danej osoby (chyba że wyraziła ona zgodę na przetwarzanie danych o spłaconych kredytach).  Natomiast jeśli kredyt nie był spłacany w terminie, informacje o nim mogą być przetwarzane bez zgody klienta jeszcze przez 5 lat (jeśli opóźnienie wynosiło ponad 60 dni i minęło 30 dni od czasu, kiedy kredytobiorca został poinformowany o zamiarze przetwarzania informacji na temat kredytu).

Raporty kredytowe pomocą dla banków

Biuro Informacji Kredytowej S.A. przetwarza informacje o bieżących i archiwalnych zobowiązaniach kredytowych klientów. Udostępniane przez BIK S.A. raporty kredytowe są podstawowymi produktami, które umożliwiają wgląd do przetwarzanych tam danych. Powstała w tej sposób platforma informacyjna, gromadzi i przetwarza informacje z wielu banków, parabanków i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych. Uzyskane przez BIK S.A. dane, które składają się na raport, sprawdzają się w obszarze zarządzania ryzykiem kredytowym i operacyjnym. Ich funkcjonalność jest szczególnie pomocna w chwili, kiedy bank bądź inna instytucja dodatkowego finansowania szacuje możliwe straty w przypadku udzielenia zobowiązania kredytowego kolejnemu wnioskodawcy.   

Któż nie marzy o własnym mieszkaniu, domu czy nowym aucie? Jednak dla większości nawet pracujących ludzi, kupno nieruchomości lub samochodu jest możliwe tylko, jeżeli uzyskają pomoc finansową w postaci kredytu. Przykłady potrzeb można mnożyć: nowy telewizor, remont kuchni, rower dla dziecka. Nie zapominajmy, że czasem życie układa się tak, że koniczne jest zdobycie pieniędzy np. na operację w zagranicznej klinice lub wykupienie kosztownych leków. Bez względu na to, co stanowi przesłankę do ubiegania się o kredyt lub pożyczkę, to zarówno banki, SKOK-i, jak i firmy pożyczkowe będą badały, przed podjęciem decyzji o pożyczeniu pieniędzy, zdolność kredytową wnioskodawcy.

Do bazy Biura Informacji Kredytowej S.A. codziennie napływają dane z sektora kredytowo-finansowego o klientach indywidualnych, jak i przedsiębiorcach. BIK S.A. tego typu informacje pozyskuje od banków (w tym: komercyjnych i spółdzielczych), SKOK-ów oraz od ponad 60 firm pożyczkowych działających w Polsce, a także bankowych firm leasingowych i faktoringowych. Dane, którymi BIK S.A. zarządza, są regularnie aktualizowane i obejmują zarówno zobowiązania otwarte, jak i te już zamknięte. Zgromadzone dane można podzielić na pozytywne- świadczące o rzetelności kredytobiorcy i negatywne, które są związane z opóźnieniami w spłacie kredytów i pożyczek.

Wiele ludzkich dramatów jest związanych z niespłaconymi pożyczkami, jak i wypowiedzianymi umowami kredytowymi. Niejednokrotnie na zapomnianych przez dłużnika zaległościach chcą zarobić ich wierzyciele lub firmy windykacyjne, które ten dług odkupiły. Nawet wyjściowo niewielka niedopłata, z biegiem lat, może się znacząco powiększyć. Zostaną do niej doliczone np. odsetki, opłaty windykacyjne oraz koszty komornicze. Znane są historie, że krótko przed tzw. przedawnieniem roszczenia, dłużnik otrzymuje informację o istnieniu wierzytelności, której nie był świadomy i dodatkowo nakaz zapłaty. Zaskoczenie, strach, niewiedza, takie emocje towarzyszą wówczas większości dłużnikom. Odpowiedzią na to jest nowelizacja Kodeksu cywilnego, która weszła w życie dnia 9 lipca 2018 r.

Krajowy Rejestr Długów był pierwszym utworzonym w Polsce biurem informacji gospodarczej. Dnia 4 sierpnia 2018 r. minęło dokładnie 15 lat od daty powstania KRD. Aktualnie Krajowy Rejestr Długów BIG S.A. posiada w swoich bazach informacje o ponad 2,7 mln dłużników. Wspólne zaległości osób i firm wynoszą niemalże 53 mld zł. Z zasobów KRD korzystają banki, firmy i instytucje, które chcą uzyskać rzetelną informację gospodarczą o swoich klientach. Przeważającą większość dłużników stanowią konsumenci. Jest ich prawie 2,5 mln. Dług tej grupy to ponad 44 mld zł. Zadłużenie przedsiębiorców wynosi około 9 mld zł. Na tę kwotę składają się długi małych i średnich przedsiębiorstw oraz dużych firm.

Biuro Informacji Gospodarczej zajmuje się gromadzeniem, przetwarzaniem i udostępnianiem informacji gospodarczych o osobach fizycznych oraz podmiotach gospodarczych. Zbierane przez biuro dane dotyczą zarówno niespłaconych zobowiązań, jak i tych regulowanych zgodnie z wymaganymi terminami. Pragniemy podkreślić, że BIG nie jest tym samym co BIK. Co prawda obie instytucje działają w obszarze zobowiązań finansowych, jednak są to odrębne podmioty, które funkcjonują w oparciu o inne podstawy prawne. Biuro Informacji Kredytowej jest jedno, zaś Biur Informacji Gospodarczej jest w Polsce kilka. Działalność BIG jest oparta na Ustawie z dnia 9 kwietnia 2010r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Z zasobów BIG-ów korzystają m.in. pożyczkodawcy weryfikujący rzetelność swoich potencjalnych klientów lub firmy, które chcą sprawdzić wypłacalność przyszłych partnerów biznesowych.