Do niedawna Włochy były jednym z niewielu krajów Europy Zachodniej, które nie miały ustawodawstwa dotyczącego upadłości konsumenckiej. W 2005 roku rozpoczęto tam reformę prawa upadłościowego. W kolejnych latach było ono kilkakrotnie nowelizowane; wzrost poziomu zadłużenia ludności doprowadził do konieczności opracowania instrumentu prawnego, regulującego kwestie zobowiązań prywatnych wobec wierzycieli.
Zgodnie z włoskim kodeksem konsumenckim (dekret nr 206/2005), konsumentem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.
Art. 1 ustawy Prawo upadłościowe określa następujące progi upadłości: przychody brutto – 200 tys. euro rocznie, wartość majątku – 300 tys. euro, przy wysokości zadłużenia 500 tys. euro. Powyższy przepis dotyczy osób fizycznych czynnych zawodowo, także w produkcji rolnej, nieprzekraczające wskazanych progów.
Złożenie wniosku
Według włoskiej ustawy o upadłości konsumenckiej, dłużnik może złożyć wniosek o upadłość lub zastosowanie planu restrukturyzacyjnego. Dłużnik inicjuje procedurę, składając propozycję restrukturyzacji zadłużenia, która musi zostać później zaakceptowana przynajmniej przez część wierzycieli. Propozycja powinna zawierać realny termin spłaty, zarówno wierzycieli przychylnych, jak i nieprzychylnych. Może uwzględniać wszelkie możliwe formy zaspokojenia roszczeń wierzycieli, ich klasyfikację według różnych kryteriów, np. wielkości zadłużenia. Jednakże wierzyciele nieakceptujący propozycji muszą zostać spłaceni w całości.
Dłużnik ma ponadto prawo zaproponować wierzycielom moratorium spłaty na okres jednego roku, pod warunkiem, że:
- po jego upływie spłata będzie realna,
- plan restrukturyzacyjny objęty jest nadzorem syndyka masy upadłościowej,
- propozycja moratorium nie odnosi się do wierzytelności zastawionych.
Jeżeli dłużnik nie dysponuje środkami wystarczającymi do wykonania planu, może on być wykonany przez jedną lub więcej stron trzecich, które zgodzą się wnieść własne środki.
Formalnie procedura zostaje wszczęta z chwilą złożenia przez dłużnika wniosku do sądu, właściwego dla jego miejsca zamieszkania. Do wniosku należy dołączyć:
- wykaz wszystkich wierzycieli wraz z należnymi im zobowiązaniami,
- rejestr majątku dłużnika,
- zestawienie przychodów dłużnika z ostatnich pięciu lat wraz z deklaracjami podatkowymi z ostatnich trzech lat,
- oświadczenie o wykonalności planu restrukturyzacyjnego,
- kosztorys miesięcznego utrzymania dłużnika i osób pozostających na jego utrzymaniu.
O ile dłużnik zaangażowany jest w obrót akcjami, obligacjami, itp. papierami wartościowymi, winien złożyć uwierzytelnione sprawozdania księgowe za okres ostatnich trzech lat działalności. Oprócz tego syndyk, który powołany jest do nadzorowania procedury i działania w imieniu dłużnika, poświadcza powyższą dokumentację.
Po złożeniu dokumentów sąd bada ich kompletność i zgodność z wymogami formalnymi, wyznacza termin rozprawy i powiadamia o sprawie bank, w którym znajduje się konto do rozrachunków z wierzycielami. Wierzyciele, którzy akceptują propozycję dłużnika, muszą złożyć pisemne deklaracje oraz zgodę na udział w zgromadzeniach wierzycieli (zespołu restrukturyzacyjnego). Wymagana jest zgoda co najmniej 60 procent wierzycieli.
Masa upadłościowa, syndyk, wierzyciele
Do masy upadłościowej wchodzą wszystkie aktywa pieniężne i rzeczowe, których właścicielem był dłużnik w chwili ogłoszenia upadłości bądź decyzji o restrukturyzacji zadłużenia. Wyłączeniu z masy upadłościowej podlegają:
- rzeczy osobiste i prawa autorskie (patenty),
- przychody: świadczenia alimentacyjne, renty i emerytury,
- wynagrodzenia i dywidendy w kwocie niezbędnej do utrzymania dłużnika i jego rodziny,
- dochody z majątku dzieci dłużnika, o ile dłużnik jest do nich uprawniony; udziały w funduszu rodzinnym (fondo patrimoniale) i dochody z tych udziałów,
- rzeczy nieokreślone w przepisach.
Do masy upadłościowej zaliczane są także wszystkie przychody, uzyskane przez dłużnika w trakcie postępowania upadłościowego, z wyjątkiem wyżej wymienionych.
Syndyk masy upadłościowej zarządza majątkiem dłużnika i jest zobowiązany do jego likwidacji i podziału przychodów pomiędzy wierzycieli. Wierzyciele składają roszczenia pod adresem syndyka drogą elektroniczną, za pomocą certyfikowanej poczty elektronicznej. Roszczenia muszą być udokumentowane.
Spłata zadłużenia odbywa się według priorytetu. Pierwszeństwo mają wierzytelności hipoteczne, wekslowe i roszczenia, którym sąd nadał status preferencyjnych. Dalsza kolejność jest zachowana zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Jeżeli przychody z masy upadłościowej są niewystarczające na pokrycie wszystkich roszczeń, rozkładane są proporcjonalnie do wartości roszczeń, jednak z zachowaniem wymienionych priorytetów.
Zamknięcie postępowania
Postępowanie upadłościowe zostaje zamknięte, gdy:
- nie złożono żadnych roszczeń,,
- wszystkie roszczenia zostały zaspokojone,,
- cały przychód z masy upadłościowej został rozdzielony,
- stwierdzono brak aktywów do sprzedaży lub przychodów dłużnika.
Po zamknięciu postępowania upadłościowego dłużnik odzyskuje prawo podejmowania majątkowych czynności prawnych bez zgody syndyka, którego działalność zostaje zakończona. Wierzyciele mają jednak prawo do czynności, mających na celu odzyskanie tej części roszczeń, która nie została spłacona przez syndyka, chyba że sąd zatwierdził zakończenie postępowania i syndykowi udzielono absolutorium; wówczas wierzycielom nie przysługują dodatkowe żądania.
Postępowanie restrukturyzacyjne kończy się po wykonaniu planu spłat. Jeżeli przewiduje on zbycie majątku (concordato liquidatorio), postępowanie trwa do czasu spłacenia wierzycieli zgodnie z tymi warunkami. Po zakończeniu postępowania następuje oddłużenie, a wierzyciele nie mogą zgłaszać kolejnych roszczeń. Jednakże, jeżeli dłużnik nie wywiązuje się z harmonogramu w sposób rzetelny i skrupulatny, wierzyciele mogą wystąpić do sądu o zamianę postępowania restrukturyzacyjnego na upadłościowe. Wniosek musi zostać złożony w ciągu jednego roku.
Koszty postępowania, zarówno upadłościowego, jak i restrukturyzacyjnego, ponosi dłużnik. Jeżeli w postępowaniu upadłościowym brak jest masy upadłościowej, wynagrodzenie syndyka i ponoszone przez niego koszty opłaca Skarb Państwa.
Uwaga: czynności prawne, podjęte przez dłużnika do okresu jednego roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, mogą zostać unieważnione przez sąd, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zostały dokonane w celu zmniejszenia majątku, który byłby zaliczony do masy upadłościowej (np. sprzedaż nieruchomości, kosztowności, itp.).
Dodaj komentarz