W Holandii istnieje kilka form postępowania upadłościowego przed sądem. Osoby fizyczne najczęściej korzystają z upadłości i restrukturyzacji zadłużenia. Dostępne są również dla obywateli Polski i innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Rola urzędu gminy
Dłużnik, który utracił płynność finansową, przede wszystkim powinien zgłosić się do urzędu gminy, w której mieszka. Tam otrzyma adresy firm prawniczych (juridisch loket), które udzielają bezpłatnej pomocy zadłużonym. Organy gminne poinformują zadłużonego o przysługującej mu pomocy materialnej, natomiast firma, do której się zwróci, pomoże w napisaniu i złożeniu wniosku, udzieli również wsparcia w poszukiwaniu pracy. Może się także podjąć w imieniu zadłużonego mediacji z wierzycielami.
Osoby zadłużone bądź takie, którym grozi zadłużenie, mogą liczyć na opiekę wolontariusza, zwanego schuldhulpmaatje („towarzysz niedoli” w zadłużeniu). Wolontariusze ci, odwiedzający zadłużonych w ich domach, są specjalnie wyszkoleni we wspieraniu zadłużonych i pomocy w sprawach formalnych, jak czytanie i rozumienie wezwań do zapłaty, wypełnianie formularzy, itp.
Dopiero po wyczerpaniu powyższych możliwości i niepowodzeniu negocjacji z wierzycielami dłużnik może wystąpić do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Urząd gminy jest pomocny również na tym etapie – przy wdrożeniu programu oddłużeniowego (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen – WSNP – prawne uregulowanie zadłużenia osoby fizycznej – restrukturyzacja zadłużenia). Program ten trwa na ogół trzy lata. Wyznaczony zostaje syndyk masy upadłościowej (kurator gminny), który zarządza majątkiem upadłego i sukcesywnie reguluje zobowiązania wobec wierzycieli. To właśnie gmina, na podstawie danych o dłużniku i jego rodzinie, ustala miesięczną kwotę pieniężną, pozostawioną dłużnikowi na przeżycie. Wszelkie nadwyżki przeznaczone zostają na spłatę zadłużenia.
W przypadku zadłużenia powstałego na skutek wpadnięcia w pętlę kredytową, bank gminny może udzielić dłużnikowi kredytu konsolidacyjnego, który umożliwi spłacanie jednego zadłużenia zamiast kilku. Do wniosku o przyznanie kredytu dłużnik musi dołączyć zaświadczenia o wysokości miesięcznych dochodów, zestawienie miesięcznych wydatków oraz dokumenty potwierdzające wysokość zadłużenia. W Holandii pracodawca dłużnika ma obowiązek ujawnić przed sądem bądź syndykiem wysokość jego dochodów. Jeżeli tego nie uczyni, sąd może nakazać mu spłacanie długów pracownika. Jeżeli natomiast poda nieprawdziwe dane, może odpowiadać karnie i narazić się na wysoką grzywnę.
Przed sądem
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej (Faillissement) lub o WSNP składa się w sądzie okręgowym, na specjalnym formularzu, wraz z załącznikami (zaświadczenia, wymienione wyżej). Sąd wyznacza termin rozprawy i ustanawia syndyka masy upadłościowej (bewindvoerder – administrator). Od tej pory rozpoczyna on zarządzanie aktywami dłużnika, który musi ściśle z nim współpracować. Nazwisko dłużnika zostaje umieszczone w spisie upadłych i jest ono widoczne w ogólnie i bezpłatnie dostępnych zasobach danych, m.in. w Internecie.
Syndyk listownie powiadamia dłużnika o dacie spotkania i wzywa do przygotowania dokumentów do przedłożenia. Od tej chwili dłużnik nie spłaca żadnych długów, rat i nie uiszcza żadnych innych należności poza bieżącymi opłatami – czynsz, energia elektryczna, woda, itp. Korespondencja od wierzycieli przychodzi bezpośrednio na adres syndyka, który ma prawo do otwierania listów dłużnika, a raz w tygodniu przekazuje mu otrzymaną korespondencję. Ponadto syndyk ustala, czy w posiadaniu dłużnika znajdują się rzeczy wartościowe, które można spieniężyć, a uzyskany przychód przeznaczyć na spłatę zadłużenia. Nadzoruje także wpływ na swoje konto wszelkich nadwyżek pieniężnych ponad kwotę, ustaloną dla dłużnika na przeżycie.
W przypadku orzeczenia przez sąd upadłości (faillissement) po upływie roku zostaje ona uchylona. Syndyk kontaktuje się z wierzycielami i proponuje im jednorazową częściową spłatę zadłużenia w zamian za odstąpienie od żądania spłaty reszty. Jednak wierzyciele nie muszą się na to zgodzić. Zatem jeżeli dłużnik nie chce, aby po uchyleniu upadłości wierzyciele znów zaczęli się domagać spłat, korzystniejszą drogą postępowania jest złożenie wniosku o WNSP w urzędzie gminy. Przy zadłużeniu znacznej wartości wniosek należy złożyć w sądzie i uzasadnić go niemożnością rozwiązania problemu z pomocą gminy. W przypadku WNSP całkowite oddłużenie następuje po upływie trzech lat, o czym już była mowa powyżej.
Pierwszeństwo spłat zadłużenia jest ściśle określone. W pierwszej kolejności opłacane jest wynagrodzenie syndyka, następnie zobowiązania podatkowe, długi hipoteczne i kredyty bankowe. Dopiero w dalszej kolejności regulowane są zobowiązania wobec pozostałych wierzycieli. Ostateczną decyzję o całkowitym oddłużeniu podejmuje sąd po zbadaniu, czy dłużnik uczynił wszystko co możliwe, aby wyjść z zadłużenia. Jeżeli weryfikacja wypadnie pozytywnie, a sytuacja materialna dłużnika nie poprawiła się, pozostałe zadłużenie zostaje umorzone.
Warto podkreślić, że w Holandii duży nacisk kładzie się na samodzielne wychodzenie z długów. Stąd wspomniana szeroko rozbudowana pomoc gminy i instytucja schuldhulpmaatje.
Dodaj komentarz