Coraz więcej norweskich firm ogłasza upadłość. Szacuje się, że w ciągu ubiegłego roku zbankrutowało więcej firm niż podczas słynnego kryzysu w 2009 roku. W sierpniu bieżącego roku odnotowano wzrost liczny upadłości o 22,4 % w stosunku do tego samego miesiąca w roku ubiegłym. Jak twierdzą eksperci, to nowy niechlubny rekord tego kraju. Jak wygląda upadłość w Norwegii? Czy jest ona podobna do polskiej? Czy łatwo po nią sięgnąć?
Norweskie bankructwo – norweska niewypłacalność
Jak wiemy, w Polsce istnieje podział na upadłość konsumencką i postępowanie dotyczące przedsiębiorstw. Oba mechanizmy różnią się między sobą, mają też pewne punkty styczne. W Norwegii taki rozdział nie istnieje. Upadłość jest upadłością, niezależnie od tego, czy niewypłacalny stał się konsument, czy też przedsiębiorstwo. Aby doszło do ogłoszenia upadłości musi oczywiście zaistnieć ku temu przesłanka, a jest nią niewypłacalność. Upadłość może ogłosić osoba/firma zadłużona, która posiada swoich wierzycieli, czyli nie reguluje wymagalnych zobowiązań. To jasne i oczywiste. Jednak niewypłacalność musi być tzw.: trwałą utratą zdolności regulowania zobowiązań.
Niewypłacalność oznacza brak środków na pokrycie nie tylko długów, ale także bieżących opłat. Aby dłużnika uznać za niewypłacalnego, stan ten musi trwać już jakiś czas. Przepisy nie mówią jednak dokładnie, jak długo. Jeżeli dłużnik posiada majątek, którego wartość przewyższa dług (a więc jego upłynnienie umożliwiłoby uzyskanie sumy potrzebnej na pokrycie zadłużenia), nie może zostać uznany za niewypłacalnego. Zaistnienie niewypłacalności to już moment, w którym można myśleć o złożeniu wniosku o postępowanie ugodowe. Dłużnik musi złożyć wniosek o upadłość dobrowolnie, niestety może też zostać nakłoniony przez wierzycieli, którzy chcą po prostu odzyskać swoje należności.
Postępowanie ugodowe czy upadłość?
Na ugodę zawsze pójść warto – o tym każdy wie. Wiedzą też o tym sądy w Norwegii, dlatego, jeśli dłużnik, choć niewypłacalny, udowodni, że jest możliwa jego ugoda z wierzycielami, sąd może otworzyć postępowanie ugodowe. Pierwszym krokiem jest zbadanie i ocena sytuacji finansowej dłużnika, a następnie powołanie komisji nadzoru, która dokona analizy propozycji ugody złożonej przez dłużnika. Jeszcze do niedawna, obowiązkowym etapem drugim postępowania były negocjacje spłat dobrowolnych, dziś często pomija się tą część postępowania, przechodząc do ostatniej części, czyli negocjacji spłat obowiązkowych.
Wysokość rat ustalana jest w oparciu o rzeczywistą sytuację finansową dłużnika oraz wolę jego wierzycieli. Jeżeli jednak sąd uzna, że zaproponowana ugoda jest niemożliwa do przeprowadzenia, a spłaty są niewykonalne, możliwe jest płynne przejście z etapu pierwszego do postępowania upadłościowego. Ta sama sytuacja może mieć miejsce, gdy dłużnik zrezygnuje z postępowania ugodowego. Jeśli wniosku o wszczęcie postępowania ugodowego nie zaakceptuj ustalona przez sąd liczba wierzycieli, tenże potraktowany zostanie jako wniosek o ogłoszenie upadłości.
Jednak upadłość
Nie zawsze dochodzi do zawarcia ugody. I nie ma w tym nic dziwnego. Jeśli tak się stanie, sąd zechce przesłuchać dłużnika i jego wierzycieli. Wnioskodawca musi posiadać środki finansowe na zabezpieczenie prowadzonego postępowania. Sądy norweskie są bardzo skrupulatne i rygorystycznie przestrzegają wymogów dotyczących postępowania upadłościowego. Głównie chodzi o dostarczany przez dłużnika materiał dowodowy. W czasie trwania postępowania dłużnik chroniony jest przed egzekucją należności przez wierzycieli. W momencie wszczęcia postępowania upadłościowego powołany zostaje syndyk i biegły. Syndyk przejmuje kontrolę i pieczę nad majątkiem, a następnie dokonuje jego spieniężenia. Uzyskane środki przeznaczone zostają na spłatę zadłużenia. Powołany biegły ma za zadanie zbadać działalność i sytuację dłużnika sprzed czasu powstania niewypłacalności. Przez cały czas trwania postępowania dłużnik musi współpracować z sądem, jego rola ma jednak znacznie mniejsze znaczenie niż rola wierzycieli. To oni wydają się być najważniejsi w postępowaniu upadłościowym. Nic w tym zresztą dziwnego, ponieważ to właśnie w Norwegii działa najskuteczniejszy w skali Europy system windykacji długów, a samo znalezienie się w rejestrze długów oznacza dla dłużnika spore niedogodności.
Postępowanie upadłościowe – pozycja dłużnika
Postępowanie upadłościowe to ostateczność, czasem jednak nieunikniona. Toczące się postępowanie upadłościowe nakładana na dłużnika szereg obowiązków. Podobnie, jak podczas postępowania w polskim sądzie, dłużnik musi ściśle współpracować z syndykiem, dostarczając mu niezbędne dokumenty, ujawniając i udostępniając majątek. Informuje o wszelkich operacjach finansowych i uczestniczy w zebraniach wierzycieli. Przez cały czas trwania postępowania dłużnik musi pozostać w kraju. W innym razie, sąd może zastosować nawet karę pozbawienie wolności. Syndyk przejmuje prawo do dysponowania majątkiem dłużnika: gotówką, depozytami, nieruchomością, pojazdami, papierami wartościowymi, działami sztuki itd. Jednak zajęte zostają jedynie aktywa, które są własnością dłużnika, nie zostanie zajęty majątek współmałżonka. Również niektóre pozycje majątku upadłego nie mogą zostać zajęte. Mowa tu o rzeczach osobistych dłużnika, przedmiotach niezbędnych do normalnego funkcjonowania jego i rodziny. Dłużnik może zachować samochód, którym dojeżdża do pracy bądź dowozi do szkoły dzieci czy komputer, który jest jego narzędziem pracy. Jest jednak pewne obostrzenie: ich wartość nie może przekraczać 2/3 najniższej rocznej składki na ubezpieczenie społeczne. Ze względu na to, iż co roku ulega ona rewaloryzacji, nie jest to stała wartość. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że dłużnik zachowuje przychody, które pozwalają normalnie funkcjonować jego rodzinie. Musi zatem posiadać środki na comiesięczne opłaty, zakup żywności, środków czystości, leków czy świadczenia medyczne. Nie tylko postępowanie upadłościowe wiąże się z przykrymi konsekwencjami dla dłużnika, bowiem w Norwegii już samo wpisanie do rejestru dłużników wiąże się z poważnymi niedogodnościami. Osoba taka nie może otrzymać karty kredytowej, kredytu mieszkaniowego, abonamentu telewizyjnego czy telefonicznego, a nawet dostaw energii w systemie abonamentowym. Niestety nie są to jedyne nieprzyjemności, na jakie narażona jest osoba zadłużona. Często ogromnym problemem jest niemożność podjęcia pracy, ponieważ norwescy pracodawcy prześwietlają dokładnie finansową przeszłość (zdolność kredytową) potencjalnego pracownika.
Norweskie Prawo Upadłościowe
W postępowaniu upadłościowym w Norwegii mają zastosowanie następujące akty prawne: Ustawa o negocjacji długów i o upadłości z 1984 roku, która określa ogólną wysokość zadłużenia, wielkość majątku dłużnika, zasady ustalania upadłości, kolejność spłaty wierzycieli; Ustawa o Banku Norwegii DNB z 1984 roku, która mówi o wymaganiach dotyczących uruchamiania różnych procedur postępowania upadłościowego, zasad ich prowadzenia i kończenia; Ustawa o kredytach hipotecznych oraz przepisy dotyczące zastawów i hipotek. Aby postępowanie upadłościowe w Norwegii mogło zostać wszczęte musi zaistnieć nie tylko niewypłacalność, ale także niewystarczalność majątku. Oznacza to, że posiadane dobra nie wystarczają na zaspokojenie należności względem wierzycieli. Sama niewypłacalność jest tylko podstawą do rozpoczęcia negocjacji z wierzycielami. Co ciekawe, w Norwegii to właśnie wierzyciele kontrolują sposób przeprowadzania postępowania upadłościowego, pełnią bowiem funkcje doradcze i nadzorcze na każdym etapie postępowania. Także wierzyciel może złożyć w sądzie wniosek o upadłość dłużnika, a w celu zaakceptowania wniosku o wszczęcie postępowania ugodowego potrzebna jest określona przez sąd liczba głosów wierzycieli.
Ogłaszanie upadłości w Norwegii do najłatwiejszych nie należy. Oddłużenie bez spłat w przypadku upadłego konsumenta nie jest możliwe, dlatego tak ku przestrodze: lepiej nie zadłużajmy się w ogóle, a już zwłaszcza w Norwegii.
Dodaj komentarz