Jeśli mówimy o osobach fizycznych z kłopotami finansowymi zaraz na myśl przychodzi nam upadłość konsumencka i kwestia oddłużenia. Gdy myślimy o przedsiębiorstwie z problemami, utratą płynności finansowej, niewypłacalnością jako rozwiązanie jawi się nam proces restrukturyzacji, a na końcu ostatecznie upadłość przedsiębiorcy. Co jednak, gdy problemy finansowe ma przedsiębiorstwo rolne? O jakim wyjściu z sytuacji może myśleć właściciel gospodarstwa rolnego, czy ma możliwość skorzystania z dobrodziejstw działań restrukturyzacyjnych? Tak, restrukturyzacja gospodarstwa rolnego jest możliwa, choć oczywiście muszą zostać spełnione pewne warunki.
Na początek warto wspomnieć, że z restrukturyzacji mogą skorzystać przedsiębiorcy w rozumieniu Kodeksu cywilnego, ponieważ to właśnie oni posiadają zdolność restrukturyzacyjną. Przedsiębiorcą będzie więc rolnik, także indywidualny, prowadzący działalność gospodarczą (wszelkie wątpliwości znosi istnienie wpisu działalności do rejestru CEIDG). Jednak również rolnik, który prowadzi działalność gospodarczą, a nie figuruje we wspomnianym rejestrze może zostać objęty działaniami restrukturyzacyjnymi. Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie znajdują zastosowania w stosunku do:
- osób prowadzących działalność wytwórczą w rolnictwie: uprawy rolne, chów zwierząt, ogrodnictwo i warzywnictwo,
- osób zajmujących się rybactwem śródlądowym,
- rolników wynajmujących pokoje,
- rolników zajmujących się przyjmowaniem i obsługą turystów,
jednak wszystkie wymienione podmioty mogą podejmować działania w oparciu o przepisy dotyczące restrukturyzacji, co oznacza, że przedsiębiorstwo rolne może złożyć wniosek o przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego.
Oczywiście, każdorazowo należy z całą pewnością stwierdzić, że w danym przypadku mamy do czynienia z przedsiębiorcą, dlatego każdy przypadek analizowany jest indywidulanie. W orzecznictwie sądowym znajdujemy wzmiankę, że za przedsiębiorcę nie zostanie uznany rolnik, który gospodarstwo prowadzi jedynie w celu zaspokajania swoich potrzeb. Rolnik jest zaś przedsiębiorcą w sytuacji, gdy jego działalność jest znacząca, sprzedaje pewne ilości produktów, wystawia faktury. Pod uwagę należy wziąć obszar prowadzonego gospodarstwa rolnego, zakres działalności, model, sposób organizacji itp. Pierwszym krokiem jest więc uznanie, że rolnik jest rzeczywiście przedsiębiorcą w myśl przepisów Kodeksu cywilnego, kolejnym krokiem ku restrukturyzacji jest ocena, czy dane przedsiębiorstwo ma realne szanse na przetrwanie i czy pomoc jest zasadna i możliwa (ma to znaczenie w przypadku małych przedsiębiorstw rolnych). Pomoc małym przedsiębiorstwom rolnym, które popadły w poważne kłopoty finansowe, musi najczęściej polegać na całościowej modernizacji gospodarstwa. Co ciekawe, rolnicy mają zdolność restrukturyzacji, a w wielu przypadkach nie mają zdolności upadłościowej (prowadzi gospodarstwo, a nie prowadzi działalności). Sztuką jest jednak dobranie najlepszej drogi restrukturyzacji, czyli jednego z czterech rodzajów postępowania. I tu zaczyna się rola doradcy restrukturyzacyjnego, którego zadaniem jest ocena sytuacji i wskazanie najskuteczniejszego rodzaju postępowania i możliwości podjęcia działań naprawczych w przedsiębiorstwie rolnym.
Zalety prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego gospodarstwa rolnego
Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego daje rolnikowi ochronę przed egzekucją oraz tak potrzebny czas na podjęcie stosownych działań. Restrukturyzacja przedsiębiorstwa rolnego może polegać na rozpisaniu należności od nowa, na rozłożeniu ich na raty. Zawsze także na sprawdzeniu możliwości, jakimi dysponuje rolnik prowadzący swoje gospodarstwo, które pozwolą mu pozbyć się zadłużenia, a jego wierzycielowi odzyskać należność. I co ważne, cały plan restrukturyzacji gospodarstwa ma także spowodować, że podobne problemy nie pojawią się w przyszłości, że przedsiębiorstwo będzie mogło funkcjonować bez obciążenia. Cały sens restrukturyzacji to analiza sytuacji w danym przedsiębiorstwie, próba znalezienie wyjścia z impasu i niedopuszczenia do jego powtórzenia. Opierając się na wiedzy i doświadczeniu rolnika, doradca restrukturyzacyjny przygląda się profilowi przedsiębiorstwa i analizuje, co można zmienić, aby funkcjonowało ono lepiej, generując zyski, a nie straty. Ważne jest także i to, że zazwyczaj wierzyciel rolnika jest w dość trudnej sytuacji, bowiem nieruchomości rolne mogą być wyłączone spod egzekucji i niestety są także trudne do zbycia. Dlatego też układ jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ umożliwia odzyskanie należności. Niestety, wierzyciele nie zawsze godzą się na takie rozwiązanie.
Ustawa o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne
Nową szansą dla rolników z kłopotami finansowymi jest ustawa, która weszła w życie 7 lutego 2019 roku. Zanim jednak rolnik – przedsiębiorca skorzysta z pomocy określonej w ustawie, powinien omówić z doradcą restrukturyzacyjnym możliwości naprawy sytuacji. Ustawa może bowiem znaleźć zastosowanie dopiero w sytuacji, gdy rolnik nie spełnia wymagań stawianych przez prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne (np. wierzyciele nie wyrazili zgody na przyjęcie układu). Może też okazać się, że pomoc oferowana ustawą będzie wystarczająca i pozwoli zażegnać kryzys. Co istotne, ustawa nie ma zastosowania wobec rolników, którzy aktualnie biorą udział w postępowaniu restrukturyzacyjnym lub prowadzą postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne.
Jaką pomoc rolnikom oferuje wspomniana ustawa? Przede wszystkim daje aż kilka możliwości restrukturyzacji zadłużenia:
- udzielanie pożyczek na korzystnych warunkach lub dopłat do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
- udzielanie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa gwarancji spłaty zaciąganego kredytu restrukturyzacyjnego,
- przejęcie długu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w zamian za przeniesienie własności (części lub całości) nieruchomości rolnej do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Z wyszczególnionych powyżej dodatkowych sposobów pomocy mogą skorzystać małe, duże oraz średnie przedsiębiorstwa (zgodnie z przepisami unijnymi). Wsparcie obejmuje spłatę długów pieniężnych, jak kapitał, odsetki, inne opłaty. Aby móc skorzystać z pomocy gwarantowanej ustawą należy przedstawić plan restrukturyzacji przedsiębiorstwa rolnego oraz uzyskać jego akceptację przez wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego. Skąd pomysł takiego wsparcia dla rolników? Z informacji gromadzonych przez KRD wynika, że zadłużenie rolników wzrasta, a aż 20% długów dotyczy kredytów bankowych i zobowiązań wobec innych instytucji finansowych. Dzięki ustawie możliwe jest wsparcie przedsiębiorców rolnych, których wierzyciele nie zgodzili się na działania restrukturyzacyjne. Co ważne, dług nie ulega w takiej sytuacji pomniejszeniu.
Jak powinien wyglądać plan restrukturyzacji?
Plan restrukturyzacji powinien przedstawić opis sytuacji panującej w przedsiębiorstwie rolnym przed uzyskaniem pomocy publicznej, ale również symulację sytuacji po uzyskaniu pomocy. Nadto w planie powinna znaleźć się analiza sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa rolnego, opis działań, jakie mają zostać podjęte w celu poprawy stanu faktycznego w przedsiębiorstwie rolnym. Plan powinien zawierać także harmonogram zaproponowanych działań i okresu, w przeciągu którego działania będą podejmowane i zakończone.
Dodaj komentarz