Postępowanie sanacyjne jest jednym z czterech rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego, przewidzianego ustawą Prawo restrukturyzacyjne. Jest też najbardziej rygorystyczne i najgłębiej ingerujące w struktury zagrożonego niewypłacalnością przedsiębiorstwa. Wszczynane jest po złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego do właściwego miejscowo dla dłużnika sądu gospodarczego.
Postępowanie o wszczęcie postępowania sanacyjnego
Otwarcie postępowania sanacyjnego poprzedzone jest postępowaniem przed sądem restrukturyzacyjnym, które może zmienić prawo dłużnika do zarządu własnym majątkiem. Zgodnie z ustawą Prawo restrukturyzacyjne:
Art. 286. 1. W postępowaniu o otwarcie postępowania sanacyjnego sąd może zabezpieczyć majątek dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o nadzorcy sądowym, z wyłączeniem przepisów art. 42–46, albo przez ustanowienie tymczasowego zarządcy, do którego stosuje się odpowiednio przepisy o zarządcy, z wyłączeniem przepisów art. 55–59 oraz art. 61 i art. 62. Postanowienie o ustanowieniu tymczasowego nadzorcy sądowego albo tymczasowego zarządcy, zmianie osoby tymczasowego nadzorcy sądowego albo tymczasowego zarządcy oraz informację o uprawomocnieniu się postanowienia o zmianie sposobu zabezpieczenia przez odwołanie tymczasowego nadzorcy sądowego albo tymczasowego zarządcy obwieszcza się.
Zatem majątek może przejść pod inny zarząd jeszcze zanim postępowanie sanacyjne zostanie wszczęte, kiedy to zarząd majątkiem obejmuje wyznaczony zarządca z mocy prawa.
Otwarcie postępowania sanacyjnego
Ustawa Prawo restrukturyzacyjne:
Art. 288. 2. Uwzględniając wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego, sąd wydaje postanowienie o otwarciu postępowania sanacyjnego […], przy czym sąd odbiera zarząd własny dłużnikowi i wyznacza zarządcę.
3. Jeżeli skuteczne przeprowadzenie postępowania sanacyjnego wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów, a jednocześnie dają oni gwarancję należytego sprawowania zarządu, sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad całością lub częścią przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu.
Majątek przedsiębiorstwa, a także mienie należące do dłużnika, po otwarciu postępowania staje się masą sanacyjną. Wchodzi do niej również majątek, nabyty przez dłużnika w drodze spadku:
Art. 301. 1. Jeżeli do spadku otwartego po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego powołany zostaje dłużnik, spadek wchodzi do masy sanacyjnej. Zarządca nie składa oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
2. Jeżeli otwarcie spadku nastąpiło przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego, a do dnia otwarcia postępowania nie upłynął jeszcze termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i powołany spadkobierca oświadczenia takiego nie złożył, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Zarządca masy sanacyjnej dokonuje wszelkich czynności we własnym imieniu, ale na rachunek dłużnika, wykonuje obowiązki sprawozdawcze, natomiast nie odpowiada za zobowiązania w sprawach, które dotyczą masy sanacyjnej. Dłużnik obowiązany jest wydać zarządcy cały majątek i dokumentację przedsiębiorstwa, zwłaszcza księgi rachunkowe, ewidencję podatkową oraz korespondencję. Ma też obowiązek udzielać zarządcy wszelkich niezbędnych wyjaśnień.
Czynności bezskuteczne w stosunku do masy sanacyjnej
Art. 304. 1. Bezskuteczne w stosunku do masy sanacyjnej są czynności prawne, nieodpłatne albo odpłatne, którymi dłużnik rozporządził swoim majątkiem, jeżeli wartość świadczenia dłużnika przewyższa w istotnym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez dłużnika lub zastrzeżonego dla dłużnika lub dla osoby trzeciej, dokonane w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego.
[…]
3. Bezskuteczne w stosunku do masy sanacyjnej są zabezpieczenia, które nie zostały ustanowione bezpośrednio w związku z otrzymaniem przez dłużnika świadczenia, ustanowione przez dłużnika w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego. 4. Bezskuteczne w stosunku do masy sanacyjnej są zabezpieczenia w części, która w dniu ustanowienia zabezpieczenia przewyższa więcej niż o połowę wartość zabezpieczonego świadczenia otrzymanego przez dłużnika wraz z roszczeniami o świadczenia uboczne określonymi w dokumencie stanowiącym podstawę ustanowienia zabezpieczenia, ustanowione w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego.
Otwarcie postępowania sanacyjnego nie wyklucza możliwości wszczęcia przez wierzycieli postępowań sądowych i administracyjnych celem dochodzenia wierzytelności, to wszelkie postępowania egzekucyjne wobec majątku, wliczonego do masy sanacyjnej, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego, z mocy prawa ulegają zawieszeniu. Nie jest dopuszczalna ani egzekucja z masy sanacyjnej, ani też zabezpieczenie roszczenia na masie sanacyjnej. Ponadto sędzia-komisarz ma prawo uchylić zajęcie, dokonane przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego, o ile zachodzi taka konieczność dla dalszego prowadzenia restrukturyzowanego przedsiębiorstwa. Sumy pieniężne, uzyskane z zawieszonego postępowania egzekucyjnego, wchodzą w skład masy sanacyjnej. Regulacje te mają na celu ochronę dłużnika przed egzekucją.
Po otwarciu postępowania sanacyjnego bezskuteczne pozostają czynności prawne wobec spadku:
Art. 302. 1. Umowa zbycia całości lub części spadku albo całości lub części udziału spadkowego zawarta przez dłużnika po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego jest nieważna.
2. Dokonana przez dłużnika po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego czynność, przez którą dłużnik rozporządził udziałem w przedmiocie należącym do spadku, jak i jego zgoda na rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku przez innego spadkobiercę jest nieważna.
Art. 303. Oświadczenie dłużnika o odrzuceniu spadku lub zapisu windykacyjnego jest bezskuteczne w stosunku do masy sanacyjnej, jeżeli zostało złożone po dniu otwarcia postępowania sanacyjnego.
Restrukturyzacja, układ a majątek dłużnika
Po otwarciu postępowania sanacyjnego zarządca w ciągu 30 dni składa sędziemu-komisarzowi plan restrukturyzacyjny, obejmujący przewidywane czynności restrukturyzacyjne wobec przedsiębiorstwa, jak również składa spis wierzytelności. Następnie zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad układem; musi się ono odbyć niezwłocznie po wykonaniu planu restrukturyzacyjnego, ale nie później niż w ciągu 12 miesięcy od otwarcia postępowania sanacyjnego.
Układ obejmuje:
- Wierzytelności osobiste, powstałe przed dniem otwarcia postępowania
- Odsetki od dnia otwarcia postępowania
- Wierzytelności zależne od warunku, jeżeli ziścił się on w czasie wykonywania układu.
Wierzytelności, które wynikają z umów wzajemnych, niewykonanych przed dniem otwarcia postępowania, objęte są układem jedynie w przypadku, kiedy świadczenie drugiej strony jest świadczeniem podzielnym i tylko w takim zakresie, w jakim druga strona spełniła je przed dniem otwarcia postępowania i nie otrzymała świadczenia wzajemnego.
Układ nie obejmuje:
- Wierzytelności z tytułu: alimentów, rent odszkodowawczych, składek na ZUS
- Roszczeń o wydanie mienia
- Roszczeń o zaniechanie naruszania praw
- Wierzytelności związanych z nabyciem spadku po dniu otwarcia postępowania
- Wierzytelności wynikających ze stosunku pracy
- Wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem, chyba że wierzyciel zgodził się na objęcie ich układem.
Układ może uwzględniać czynności restrukturyzacyjne, polegające m.in. na odroczeniu spłaty, rozłożenie jej na raty, redukcję, przekształcenie na akcje lub udziały, zmianę lub uchylenie zabezpieczenia wierzytelności. W zależności od przewidywanych obrotów, układ może określać część zysku, jaka będzie przeznaczana na spłatę, ale może też przewidywać możliwość zaspokojenia wierzycieli drogą likwidacji majątku. W tej sytuacji zbycie majątku na skutek wykonania układu likwidacyjnego nie będzie mieć skutków zbycia egzekucyjnego.
Dodaj komentarz