Biuro Informacji Kredytowej S.A. to instytucja, która gromadzi i udostępnia informacje kredytowe dotyczące konsumentów oraz przedsiębiorców. Dane te obrazują m.in. sposób spłaty zaciągniętych przez nich kredytów i pożyczek. W związku z dynamicznym rozwojem struktur działalności BIK S.A. prezentujemy artykuł, w którym wyjaśniamy wszelkie zagadnienia dotyczące jego funkcjonowania w Polsce.
BIK o sobie samym
Na stronie internetowej BIK można odnaleźć następujące sformułowania, które niewątpliwie zachęcają do skorzystania z oferty biura: „Włącz ochronę przed wyłudzeniem. Weryfikuj swoją historię kredytową. Sprawdź swoją firmę”. Rzeczywiście są to trzy główne obszary, w których BIK podejmuje działania pomocnicze. Zakres proponowanych przez niego usług jest jednak szerszy, niż wskazywałyby na to powyższe nagłówki – o tym wszystkim przyjdzie jeszcze powiedzieć. Na początek przedstawimy genezę powstania BIK-u, jego umocowanie prawne oraz podstawowe wiadomości przybliżające podejmowane przez niego czynności.
Geneza powstania
W 1991 roku założono instytucję będącą pierwowzorem dzisiejszego biura – Bankowy Rejestr Klientów czasowo niewywiązujących się z zobowiązań. Uchwalona w 1997 roku ustawa Prawo bankowe, która przyczyniła się do wprowadzenia swobody w przepływie informacji o kredytobiorcach między bankami, stanowiła dobry grunt dla pojawienia się Biura Informacji Kredytowej S.A. W 2000 roku Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych zarejestrował oraz oficjalnie potwierdził istnienie Biura Informacji Kredytowej S.A w Polsce. Rok później w lutym do BIK-u wpłynęły pierwsze informacje o kliencie indywidualnym i liczbie zgłoszonych przez niego zapytań kredytowych. Istniejąca dzisiaj platforma internetowa umożliwia klientowi sprawowanie kontroli nad własnymi finansami – wystarczy tylko założyć i aktywować swoje konto.
Podstawy prawne
Działalność BIK S.A. jest ściśle regulowana przez prawo. Przepisy, którym podlega biuro, stanowią ramy dla jego funkcjonowania, ale również określają sposób gromadzenia i udostępniania danych. Do regulacji mających największe znaczenie dla działalności BIK S.A możemy zaliczyć Ustawę z dnia 29 sierpnia 2018r. Prawo bankowe, Ustawę z dnia 10 maja 2018r. o ochronie danych osobowych oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 czerwca 2016 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych podlegających wymianie pomiędzy instytucjami utworzonymi na podstawie przepisów prawa bankowego a instytucjami pożyczkowymi i innymi podmiotami. Istnieją też inne przepisy prawne powiązane, które niekiedy pozwalają innym podmiotom skorzystać z danych zamieszczonych w BIK S.A. w celu oceny wiarygodności finansowej.
BIK a BIG
Skrótowce BIK i BIG wyglądają bardzo podobnie, a brzmią właściwie identycznie. Dlatego czasem używanie całej nazwy jest niezbędne dla uniknięcia nieporozumień. Zdaje się, że wielu Polaków utożsamia ze sobą te dwie instytucje. Oczywiście, nie są one tym samym. Na Biuro informacji gospodarczej (jako nazwa pospolita pisana małymi literami) składa się kilka biur. Wśród nich można wymienić: ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A., BIG InfoMonitor S.A., Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej S.A. czy Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (KBIG).
BIG InfoMonitor S.A. gromadzi, przechowuje i udostępnia dane o dłużnikach nierzetelnych, jak i tych, którzy terminowo regulują swoje zobowiązania. Informacje do BIG mogą przekazywać podmioty, które mają zawartą z biurem stosowną umowę. Do biur informacji gospodarczej dane mogą trafiać z przedsiębiorstw działających we wszystkich sektorach gospodarki, w tym od dostawców energii, firm telekomunikacyjnych i operatorów telewizji kablowej, firm sektora finansowego, jednostek samorządu terytorialnego, sądów oraz konsumentów. Ponadto, raporty przygotowywane przez BIG mogą być uzupełniane o informacje z baz publicznych, takich jak PESEL, REGON, CEiDG, KRS, ale również z Rejestru Należności Publicznoprawnych, Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości i innych BIG-ów. Zatem zakres źródeł informacji jest o wiele szerszy w przypadku BIG-ów. Do BIK S.A. dane przekazują banki, SKOK-i, firmy pożyczkowe oraz bankowe firmy leasingowe i faktoringowe.
Jak działa BIK S.A.?
Wzajemność, bezpieczeństwo, neutralność, wiarygodność – oto podstawowe zasady, którymi kieruje się biuro. Jak w praktyce wygląda ich realizacja? Każdy podmiot, który chce działać w ramach systemu wymiany informacji może pobierać dane konkretnego klienta, ale musi również dostarczyć do BIK S.A. informacje o kredytach swoich klientów – tak, aby inni uczestnicy wymiany informacji mogli sprawdzić informacje o klientach tego podmiotu. To reguła wzajemności. Bezpieczeństwo, jak nietrudno się domyślić, dotyczy bezpieczeństwa informatycznego i prawnego związanego z funkcjonowaniem systemu. Pobrane informacje trafiają w ten sposób wyłącznie do instytucji i osób, które mają do tego prawo. Zachowanie zasady neutralności powoduje, że tylko właściciel przekazanych danych bankowych jest odpowiedzialny za wprowadzanie jakichkolwiek zmian w ich treści bądź nanoszenie korekt w celach utrzymania poprawności przekazanych informacji. I wreszcie – zasada wiarygodności – wiąże się z gromadzeniem w biurze tylko prawdziwych danych.
Skąd BIK S.A. pobiera informacje kredytowe?
Dane konsumentów są przesyłane do BIK S.A. za każdym razem, kiedy starają się oni o jakiś nowy produkt kredytowy w banku lub innej instytucji finansowej współpracującej z BIK S.A. (firmie pożyczkowej, SKOK-u, firmach leasingowych i faktoringowych powiązanych z bankami). Potem do biura regularnie spływają informacje o tym, jak spłacane są zobowiązania – w terminie czy z opóźnieniami. Dane te są aktualizowane przynajmniej raz w tygodniu aż do całkowitej spłaty zobowiązania. Na przesyłanie tych informacji klient zazwyczaj wyraża zgodę przy podpisywaniu umowy kredytowej. Dane o kredycie są przetwarzane najczęściej aż do momentu jego spłacenia. Należy jednak pamiętać, że gdy zobowiązanie nie było spłacane w terminie, informacje o nim mogą być przetwarzane w BIK S.A. bez zgody klienta nawet przez pięć lat (gdy opóźnienie w spłacie kredytu wyniosło ponad sześćdziesiąt dni i gdy minęło trzydzieści dni od poinformowania klienta o zamiarze przetwarzania danych na temat tego kredytu).
Jakie informacje trafiają do biura?
Poza podstawowymi informacjami dotyczącymi tożsamości klienta (imię i nazwisko, numer PESEL, seria i numer dowodu osobistego) do biura trafiają różnego rodzaju dane dotyczące jego zobowiązań finansowych. Wśród tych danych można znaleźć informację o rodzaju posiadanego zobowiązania, źródło zapożyczenia, datę zawarcia umowy kredytowej, wysokość i walutę zobowiązania oraz termin jego spłaty. Po udzieleniu kredytu lub pożyczki do BIK S.A. spływają informacje o tym, jak osoba fizyczna spłaca swoje zobowiązania. Dane te są aktualizowane w terminie nie dłuższym niż siedem dni od momentu całkowitej spłaty zobowiązania, jego wygaśnięcia, stwierdzenia nieistnienia zobowiązania, korekty wysokości, aktualizacji innych informacji czy powstania nowego zobowiązania. BIK S.A. dokonuje aktualizacji przekazanych danych w ciągu maksymalnie siedmiu dni.
Czy BIK można wyczyścić?
BIK S.A. jest administratorem posiadanych informacji, nie może więc ich modyfikować. Również sam klient ma ograniczone możliwości w tym zakresie. Może jedynie wyrazić zgodę na przetwarzanie danych o spłacanym kredycie lub ją cofnąć. Ma również prawo do złożenia w banku wniosku o restrukturyzację kredytu. Może też wnioskować o korektę nieprawdziwych lub nieaktualnych informacji. Wniosek w tej sprawie należy złożyć w instytucji, która przekazała określone dane do BIK S.A. Ponadto, klient może złożyć wniosek jeszcze w dwóch innych sytuacjach:
- Gdy chce odwołać zgodę na przetwarzanie danych o kredycie już spłaconym (w przypadku kredytu spłaconego w terminie),
- Kiedy minęło pięć lat od spłaty problematycznego kredytu (klient pragnie mieć pewność, że nie jest on już brany pod uwagę przy ocenie jego historii kredytowej).
Niekiedy konsumenci lub przedsiębiorcy korzystają z pomocy udzielanej przez prawników np. z Kancelarii Prawnej BIKBR z siedzibą w Gdyni, która specjalizuje się w sprawach finansowych. Istnieje bowiem taka usługa prawna, jak „czyszczenie BIK”, która polega na przeprowadzeniu negocjacji z bankami, parabankami bądź innymi instytucjami finansowymi w celu zaktualizowania negatywnej historii kredytowej konsumenta.
Klient indywidualny vs firma
Oferta przygotowana przez Biuro Informacji Kredytowej S.A. jest skierowana zarówno do klientów indywidualnych, jak i do firm. Naturalnie, nie ma tu żadnej konkurencji, obie propozycje są odrębnymi projektami. Warto jednak wyjaśnić, co się kryje za pojęciami użytymi w nagłówku. Klient indywidualny to po prostu osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Platforma BIK Przedsiębiorca przeznaczona jest natomiast dla osób fizycznych wykonujących wolny zawód, prowadzących działalność gospodarczą lub będących rolnikiem indywidualnym, dla spółek osobowych i kapitałowych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, towarzystw ubezpieczeniowych, jednostek badawczo-naukowych, stowarzyszeń, fundacji, organizacji społecznych i zawodowych oraz wspólnot mieszkaniowych.
Raporty BIK
Biuro Informacji Kredytowej S.A. – klientom indywidualnym, jak i firmom – proponuje raporty: sprawozdania z poczynań kredytowych i finansowych. Dzięki nim można prześledzić historię spłaty poszczególnych rat kredytu. Raporty BIK zawierają również wskaźnik sytuacji płatniczej. Dzięki niemu łatwo można się przekonać, czy istnieją jakieś opóźnienia w płatnościach.
W Raporcie BIK dla klienta indywidualnego znajduje się również tzw. scoring. Jest to punktowa ocena klienta, która po raz pierwszy została zastosowana w 2004 roku. W oparciu o narzędzia statystyczne pozwala ona przewidzieć prognozowane ryzyko wiążące się z udzieleniem kredytu wnioskodawcy. Metoda ta działa na zasadzie kontrastu: profil badanej osoby porównuje się z profilem innego podmiotu, który w przeszłości korzystał z tego samego produktu kredytowego. Najczęściej przyjmuje się, że im wyższy score, tym większe prawdopodobieństwo, że klient spłaci kredyt w terminie.
Przedsiębiorcy mogą przedstawić raport BIK innym osobom i firmom. W ten sposób są w stanie udowodnić swoją rzetelność płatniczą. Dodatkowo przedsiębiorca może także sprawdzić potencjalnego kontrahenta, z którym być może nawiąże współpracę.
Raporty można pobrać z platformy internetowej BIK, wcześniej jednak należy założyć konto i – w zależności od rodzaju sprawozdania – uiścić pewną opłatę. Raporty można przeglądać na ekranie komputera, na tablecie i na telefonie. Istnieje też możliwość ich pobranie, zapisania jako pliku PDF i wydrukowania.
Alerty
Jedną z ofert, jakie BIK S.A. proponuje swoim klientom indywidualnym są alerty zawiadamiające o próbie wyłudzenia kredytu na cudze dane. Gdy do banku, parabanku lub SKOK-u wpływa zapytanie o dane klienta, który aktywował Alerty, osoba taka otrzymuje SMS-a lub e-maila z właściwą informacją. Klient może natychmiast zawnioskować o sprawdzenie i wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. Alerty to codzienna całodobowa ochrona, która zmniejsza ryzyko skradzenia danych i wyłudzenia kredytu.
Korzyści dla współpracujących z BIK S.A
Powyższe akapity wskazują na niewątpliwe profity, jakie z BIK S.A mogą czerpać klienci indywidualni i przedsiębiorcy. BIK S.A. oferuje bankom i SKOK-om produkty, które mogą być wykorzystywane w wielu obszarach działalności bankowej, np. w podejmowaniu decyzji kredytowych czy w ograniczaniu ryzyka wyłudzeń (które w Polsce są poważnym problemem). BIK S.A. wspiera w windykacji, dostarcza informacji z całego sektora finansowego, przeciwdziała wyłudzeniom, a także pomaga w zarządzaniu relacjami z klientami. BIK S.A. skierował swoją ofertę również do administracji publicznej i przedsiębiorstw komunalnych. Z BIK-iem współpracują już samorządy Gdańska, Słupska czy Świdnicy.
Dodaj komentarz