Pierwszym krokiem do wyjścia z długów jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Gdy zadłużony konsument składa w sądzie upadłościowym wniosek o ogłoszenie upadłości to zawsze robi to z nadzieją, że postępowanie w jego sprawie przebiegnie pomyślnie i zakończy się umorzeniem wierzytelności, których on nie jest w stanie spłacić.
Jednakże, samo złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest dopiero początkiem drogi do oddłużenia. Postępowanie w sprawie wyjścia z długów osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jest procesem długotrwałym.
Konsumenckie postępowanie upadłościowe jest postępowaniem składającym się z kilku części, a to jak będzie przebiegać, często jest podporządkowane temu w jakim położeniu znajduje się obecnie dłużnik.
Czas trwania poszczególnych etapów postepowania upadłościowego zależy m.in. od:
- sytuacji majątkowej i osobistej wnioskodawcy,
- możliwości zarobkowych wnioskodawcy (co zwykle ma związek ze stanem zdrowia dłużnika lub wiekiem),
- tempa, z jakim działa w danej sprawie wyznaczony przez sąd syndyk.
ETAPY POSTĘPOWANIA:
PIERWSZY ETAP – postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości.
Podczas tego etapu sędzia rozpoznaje złożony i przedstawiony mu wniosek. Rozpoznanie wniosku:
- może mieć miejsce na posiedzeniu niejawnym tj. bez udziału stron, w tym dłużnika,
- lub podczas wyznaczonej wcześniej rozprawy, na której sędzia zechce przesłuchać wnioskującego o ogłoszenie upadłości konsumenta w związku z opisanymi we wniosku wydarzeniami.
Po zakończeniu rozprawy:
– sędzia wydaje postanowienie.
– jeżeli postanowienie zostanie wydane i ogłoszone jedynie na podstawie danych umieszczonych we wniosku i dołączonych do niego załączników na posiedzeniu niejawnym, wówczas dłużnik listem otrzyma orzeczenie wraz z jej uzasadnieniem.
Po rozpoznaniu wniosku zadłużonego konsumenta – postanowienie sądu może otrzymać brzmienie, iż sąd:
- ogłasza upadłość dłużnika (postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości sąd wydaje w czasie dwóch miesięcy od dnia, w którym wniosek został złożony. Dla zadłużonego konsumenta ogłoszenie upadłości takim postanowieniem oznacza, że sąd uwzględnił wniosek (sprawa rozstrzygnięta pozytywnie)
- albo oddala złożony wniosek (oznacza to negatywne rozstrzygniecie dla dłużnika). W takim przypadku dłużnikowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia Gdy to zażalenie nie zostanie uwzględnione, wówczas sprawa się kończy.
Natomiast zarówno wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, jak i uwzględnienie zażalenia na uprzednio oddalony wniosek, rozpoczyna następny etap tego złożonego postępowania – tzw.
DRUGI ETAP – tzw. właściwe postępowanie upadłościowe.
- sąd wyznacza do dalszego prowadzenia postępowania sędziego-komisarza oraz syndyka.
- w tym momencie możemy mieć do czynienia z dwiema sytuacjami:
– gdy dłużnik posiada majątek (od chwili wyznaczenia syndyka cały majątek dłużnika, staje się masą upadłości, nad którą nadzór przejmuje syndyk).
Zadaniem syndyka jest przygotowanie majątku do sprzedaży, ustalenie jego składników i wartości, sporządzenie listy wierzytelności.
Następnie syndyk stara się wyprzedać wszystkie nieruchomości i wartościowe przedmioty, które weszły w skład masy upadłości.
Ustawa zobowiązuje syndyka do tego, aby podejmował działania, które pozwolą zakończyć sprzedaż majątku w czasie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości. Niemożliwe jest jednak jednoznaczne wskazanie ile czasu zajmie syndykowi spieniężenie majątku upadłego konsumenta. Wpływ mają na to takie aspekty jak, np. wielkość majątku i jego atrakcyjność.
Celem likwidacji masy upadłości jest uzyskanie środków na spłatę wierzycieli upadłego konsumenta i pokrycie kosztów trwającego postępowania, które tymczasowo zostały opłacone przez Skarb Państwa.
– gdy dłużnik nie posiada majątku.
Etap likwidacji jest oczywiście pomijany, co zwykle przyspiesza całe postępowanie.
Syndyk jedynie przygotowuje listę wierzytelności, którą zatwierdza sędzia-komisarz. Po tym jak lista wierzytelności zostanie zatwierdzona, sędzia ustala plan spłaty wierzycieli.
Po zakończeniu etapu likwidacji majątku, sąd z urzędu wszczyna postępowanie w przedmiocie ustalenia planu spłaty wierzycieli. Wytyczne planu, tzn. kwota jaką upadły będzie zobowiązany spłacać swoim wierzycielom oraz jak długo będzie trwała spłata zobowiązań (maksymalnie trzydzieści sześć miesięcy), ustalane są po wysłuchaniu syndyka, dłużnika i wierzycieli, choć opinia dłużnika w tym temacie nie jest dla sądu wiążąca.
Tworząc plan spłaty wierzycieli, sąd uwzględnia możliwości zarobkowe dłużnika, koszty utrzymania jego i jego rodziny, ich sytuację mieszkaniową, a także wysokość niespłaconych zobowiązań.
W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, sąd wskazuje również jaka kwota zostanie umorzona, jeżeli upadły wywiąże się z postanowień planu.
Plan spłaty wierzycieli ustala sąd w formie postanowienia. Na to postanowienie przysługuje prawo do złożenia zażalenia. W wyjątkowych okolicznościach sąd może odstąpić od ustanowienia planu i umorzyć długi z pominięciem tego etapu. Takimi wyjątkowymi okolicznościami mogą być, np. trudna sytuacja majątkowa i osobista dłużnika, niepełnosprawność, choroba. W czasie obowiązywania planu spłaty wierzycieli, upadły zobowiązany jest składać sądowi raz w roku, do ostatniego dnia kwietnia sprawozdanie za rok ubiegły i zamieszczać w nim m.in. dane dotyczące swoich zarobków i spłaconych kwot. W okresie realizowania postanowień planu, upadły nie może dokonywać czynności prawnych, które mogłyby wpłynąć negatywnie na jego zdolność do spłaty wierzycieli. W przypadku zaistnienia nowych okoliczności, które uniemożliwiają upadłemu wywiązanie się z postanowień planu, sąd na wniosek dłużnika i po wysłuchaniu wierzycieli może wydłużyć czas spłaty na kolejne, tym razem nieprzekraczalne, osiemnaście miesięcy. Zmiany w planie spłaty wierzycieli mogą zajść również, na wniosek upadłego lub wierzycieli, jeżeli sytuacja materialna upadłego polepszy się. Jednak poprawa ta musi wynikać z innej przyczyny niż zwiększenie wynagrodzenia za pracę upadłego konsumenta. W sytuacji, kiedy nieposiadający majątku upadły konsument dodatkowo nie jest w stanie wywiązać się z jakichkolwiek wytycznych dotyczących spłaty wierzycieli, wówczas sąd umarzając mu długi, może umorzyć także zobowiązania wobec Skarbu Państwa, które powstały po tym jak Skarb Państwa w początkowej fazie postępowania pokrył koszty jego przeprowadzenia.
Ogłoszenie upadłości dłużnika wiąże się z opublikowaniem obwieszczenia w:
- Monitorze Sądowym i Gospodarczym, co ma stanowić m.in. źródło informacji dla wierzycieli i syndyka.
- W RDN (Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych), który zawiera wskazanie podstawy jego dokonania (postanowienia o ogłoszeniu upadłości) oraz sygnaturę akt sprawy upadłościowej. A to niesie za sobą dodatkowe konsekwencje: wpis upadłego dłużnika do RDN nie jest następstwem wniosku złożonego przez wierzyciela lub syndyka. Wpis jest dokonywany z urzędu na mocy przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Podstawową funkcją jaką ma pełnić wpis danych dłużnika do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych jest przede wszystkim poinformowanie potencjalnych kontrahentów o tym, że dany podmiot jest niewypłacalny.
Nie da się jednak ukryć, że wpis do rejestru pełni także funkcję sankcyjną i stanowi swoisty rodzaj kary dla dłużnika. Nie ma się zatem co dziwić, że dłużnikowi będzie zależeć na jak najszybszym wykreśleniu go z Rejestru.
Wykreślenie dłużnika z Rejestru:
- może odbyć się z urzędu
W sytuacji, w której zobowiązania konsumenta zostały umorzone prawomocnym orzeczeniem sądu, czynności wykreślenia dokonuje sąd z urzędu. W momencie umorzenia tych zobowiązań, sąd rejestrowy dokonuje wykreślenia wpisu dotyczącego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, bez potrzeby składania wniosku.
- lub na wniosek.
Należy pamiętać, że umorzenie zobowiązań, w zależności od przebiegu postępowania upadłościowego, może odbyć się bez ustalania spłaty wierzycieli.
Taka sytuacja oznacza, że wykreślenie następuje po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty wierzycieli.
Także sytuacja, w której został wykonany plan spłat wierzycieli i uprawomocniło się postanowienie sądu stwierdzające jego wykonanie, stanowi podstawę do wykreślenia wpisu. Wówczas wykreślony wpis w całości jest usuwany z Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.
Jeżeli powyższe przesłanki nie zostaną spełnione, to wpisy dokonane w Rejestrze Dłużników Niewypłacalnych podlegają wykreśleniu z urzędu po upływie 10 lat od dokonania wpisu.
Jeżeli w orzeczeniu sądu prowadzącego postępowanie upadłościowe został oznaczony krótszy termin zakazu, wykreślenie może nastąpić na wniosek dłużnika po upływie tego terminu. Wpisy wykreślone w całości nie podlegają ujawnieniu.
Autor: Radca Prawny Karolina Falkowska
Dodaj komentarz