Dłużnicy, którzy składają wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, często mają wątpliwości co do zobowiązań alimentacyjnych, a ściśle co do zasad ich wypełniania po ogłoszeniu tej upadłości. Wątpliwości mają również osoby, na rzecz których alimenty zostały zasądzone. Jak należy wykonywać obowiązek alimentacyjny po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?
Przepisy ustawy
Według ustawy Prawo upadłościowe:
Art. 370f. 1. Po wykonaniu przez upadłego obowiązków
określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu
wykonania planu spłaty i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem
ogłoszenia upadłości i niezaspokojonych w wyniku wykonania planu spłaty
wierzycieli.
2. Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym,
zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,
niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty kar
grzywny orzeczonych przez sąd, a także do wykonania obowiązku naprawienia
szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty
nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny
lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do
naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego
prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił,
jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Jednakże dłużnik zobowiązany jest zgłosić zobowiązanie alimentacyjne do masy upadłościowej, podobnie jak pozostałe zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu.
Alimenty bieżące
Jeżeli dłużnik przed ogłoszeniem upadłości regularnie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, orzeczonego przez sąd, to po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej sytuacja ta nie zmieni się. Jak mówi ustawa Prawo upadłościowe:
Art. 343. 2. Zobowiązania alimentacyjne ciążące na upadłym, przypadające za czas po ogłoszeniu upadłości, syndyk zaspokaja (…) w terminach ich płatności, do dnia sporządzenia ostatecznego planu podziału, każdorazowo dla każdego uprawnionego w kwocie nie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pozostała część tych należności nie podlega zaspokojeniu z masy upadłości.
Zatem alimenty będą nadal wypłacane osobie uprawnionej, choć nie będzie ona ich otrzymywać od dłużnika, a od syndyka masy upadłościowej. Ograniczenie do kwoty minimalnego wynagrodzenia w danym roku ma na celu zapobieżenie ustalenia alimentów w zawyżonej wysokości, co byłoby ze szkodą dla pozostałych wierzycieli. Natomiast syndykowi wystarczy okazać tytuł uprawniający (wyrok sądu z klauzulą wykonalności) do otrzymywania alimentów. Nie ma potrzeby kierować odrębnych pism do sądu. Ponadto alimenty bieżące wypłacane są w pierwszej kolejności, przed innymi należnościami, w tym także alimentami zaległymi.
Alimenty zaległe
Jeżeli dłużnik nie wywiązywał się terminowo ze zobowiązań alimentacyjnych i w związku z tym powstała kwota zaległa, sytuacja wygląda nieco inaczej. Zaległość powstała przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej podlega zgłoszeniu sędziemu-komisarzowi, który umieści ją na liście wierzytelności. W tym wypadku osoba uprawniona (wierzyciel alimentacyjny) lub jej przedstawiciel ustawowy składa sędziemu-komisarzowi formalne zgłoszenie wierzytelności, stając się w ten sposób uczestnikiem postępowania upadłościowego. Procedura ta jest niestety dość długotrwała, jednak jest to jedyny sposób dochodzenia zaległych należności alimentacyjnych. Natomiast zgodnie z art. 342.1.1 ustawy Prawo upadłościowe alimenty zaliczone są do kategorii pierwszej, a więc zaspokajane są w pierwszej kolejności, za kosztami postępowania upadłościowego i alimentami bieżącymi.
Zasady zgłoszenia wierzytelności, w tym alimentacyjnych, uregulowane są przez art.art. 239 i 240 ustawy Prawo upadłościowe. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu, według wzoru ustalonego przez Ministra Sprawiedliwości, w dwóch egzemplarzach. Podaje się w nim:
- Imię i nazwisko, adres, numer PESEL lub inne dane identyfikacyjne osoby uprawnionej do otrzymywania alimentów
- Określenie wierzytelności (alimenty) wraz z należnościami ubocznymi
- Dowody stwierdzające istnienie wierzytelności
- Kategorię wierzytelności – w tym wypadku jest to kategoria pierwsza
- Jeżeli w sprawie wierzytelności toczy się postępowanie sądowe – stan sprawy.
Proces o ustalenie lub podwyższenie alimentów
Jeżeli obowiązek alimentacyjny nie został jeszcze stwierdzony, a tym samym wysokość alimentów nie została ustalona, bądź wierzyciel alimentacyjny zamierza domagać się podwyższenia alimentów, wówczas, mimo ogłoszenia upadłości konsumenckiej przez dłużnika, powództwo należy wytoczyć przeciwko niemu, a nie przeciwko syndykowi, który nie będzie reprezentował dłużnika w tej sprawie. Mówi o tym art. 144.3 ustawy Prawo upadłościowe:
Art. 144. 1. Po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu.
2. Postępowania, o których mowa w ust. 1, syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym.
3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do postępowań w sprawach o należne od upadłego alimenty oraz renty z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo utratę żywiciela oraz z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Dodaj komentarz