Już w 2018 roku w mediach zapowiadano nowelizację ustawy Prawo upadłościowe. W serwisie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt zmian. Zamysłem ustawodawcy było przyspieszenie i dalsze ułatwienia konsumenckiej procedury upadłościowej, która, zdaniem wielu dłużników, trwa zbyt długo i wciąż jest zbyt skomplikowana dla przeciętnego obywatela. Jednak do tej pory nowelizacja znajduje się w fazie projektu, z ostatnimi zmianami z marca 2019 roku.
Okoliczności powstania niewypłacalności
Najważniejszą zapowiadaną zmianą ma być wyłączenie z badania przez sąd, czy niewypłacalność dłużnika powstała w wyniku działania umyślnego lub rażącego niedbalstwa. Obecnie obowiązująca ustawa jednoznacznie wyklucza możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej w tej sytuacji:
Art. 4914 1. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
W projekcie zmian widnieje zapis:
Art. 4914 – uchyla się.
Jednakże okoliczności powstania niewypłacalności będą w dalszym ciągu mieć znaczenie, aczkolwiek dopiero na późniejszym etapie postępowania upadłościowego, mianowicie ustalania planu spłaty wierzycieli. Jeżeli sąd upadłościowy stwierdzi, że niewypłacalność dłużnika powstała na skutek jego umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa, nie będzie mieć podstawy do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Natomiast konsekwencją będzie wydłużenie planu spłaty, z obecnie obowiązujących trzech lat nawet do siedmiu.
Wobec dłużnika nieposiadającego majątku będzie możliwe wprowadzenie postępowania zabezpieczającego, podczas którego będzie przeprowadzana ocena możliwości połączenia w jednym postanowieniu sądu ogłoszenia upadłości konsumenckiej oraz umorzenia zobowiązań, bowiem w przypadku braku jakiegokolwiek majątku nie ustala się planu spłat.
Możliwość zawarcia układu
Wprowadza się nowy zapis, dotyczący możliwości zawarcia przez dłużnika układu z wierzycielami. Tym samym do ustawy Prawo upadłościowe wprowadzone zostają elementy prawa restrukturyzacyjnego, podobnego do tego dla przedsiębiorców. Taka „restrukturyzacja” dłużnika – osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej będzie mieć pierwszeństwo przed upadłością, analogicznie jak w przypadku przedsiębiorstwa. Sąd będzie mógł wstrzymać rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej na okres pięciu miesięcy celem zbadania możliwości zawarcia układu z wierzycielami. Będzie to jednak wymagać zgody dłużnika.
Według zapisu w projekcie:
Art. 4913a.1. Niewypłacalny dłużnik może wystąpić do sądu upadłościowego o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.
2. Sąd może skierować niewypłacalnego dłużnika, który złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, do postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, chyba że dłużnik we wniosku o ogłoszenie upadłości złożył oświadczenie, że nie wyraża zgody na udział w postępowaniu o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli.
3. Sąd uwzględnia wniosek dłużnika o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli albo może skierować dłużnika do tego postępowania, jeżeli możliwości zarobkowe dłużnika oraz jego sytuacja zawodowa wskazują na zdolność do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz na możliwość zawarcia i wykonania układu z wierzycielami.
Do przeprowadzenia postępowania o zawarcie układu konieczny będzie udział doradcy restrukturyzacyjnego. Będzie on miał za zadanie opracować rozwiązania, umożliwiające jak najpełniejszą spłatę zobowiązań, złożyć propozycję warunków i harmonogramu spłat. Dłużnik, wywiązując się z tych warunków, będzie mieć możliwość zachowania części majątku.
Układ ma być zawierany na okres pięciu lat.
Wydłużenie okresu spłaty
Według obowiązującej wciąż ustawy Prawo upadłościowe plan spłaty ustalany jest na okres maksimum trzech lat. Według projektu nowelizacji:
W art. 49115:
Po ust. 1 dodaje się ust. 1a – 1d w brzmieniu:
1a. Do okresu spłaty, o którym mowa w ust. 1c, zalicza się okres od upływu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości do dnia ustalenia planu spłaty, chyba że dłużnik nie pokrył w całości kosztów tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.
1b. W przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłat wierzycieli nie może być ustalony na czas krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy i dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące.
1c. W przypadku, gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami działu II tytułu I części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż 1 rok.
1d. W przypadku, gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej tytułu I działu II zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż 2 lata.
Zatem, jak już wspomniano wyżej, okres wykonywania planu spłaty może zostać wydłużony nawet do 7 lat. W praktyce już obecnie sądy niekiedy wydłużają plan spłaty w celu skuteczniejszej windykacji i pełniejszego zaspokojenia wierzycieli.
Możliwość złożenia wniosku przez wierzyciela
Obecnie wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej dłużnika jedynie w sytuacji, kiedy dłużnik był przedsiębiorcą i wyrejestrował działalność gospodarczą. Projekt nowelizacji zakłada możliwość złożenia przez wierzyciela wniosku o upadłość konsumencką dłużnika. Zgodnie z intencją ustawodawcy, celem upadłości konsumenckiej jest oddłużenie upadłego drogą likwidacji jego majątku i możliwie maksymalne zaspokojenie wierzycieli. Umożliwienie wierzycielowi złożenia wniosku ma zapobiec bezkarności dłużnika, który unika spłacania zobowiązań pomimo posiadania środków.
Dodaj komentarz