Co się dzieje z długami po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest równoznaczne z umorzeniem wszystkich nieregulowanych przez dłużnika zobowiązań. Wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości otwiera etap, w którym sędzia-komisarz i syndyk poprzez swoje działania dążą do tego, aby w miarę możliwości przynajmniej część długów upadłego zostało spłaconych.

Majątek dłużnika po ogłoszeniu upadłości

Po ogłoszeniu upadłości zarząd nad całym majątkiem dłużnika (jeżeli tylko takowy jest) obejmuje syndyk, który zajmuje się spisaniem, oszacowaniem wartości i sprzedażą tego, co wchodzi w skład masy upadłości. Uzyskane w ten sposób pieniądze są przeznaczane na zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Zazwyczaj jednak, środków które syndyk zgromadził w wyniku likwidacji majątku, nie wystarcza na pokrycie wszystkich długów.

Jak upadły spłaca swoje długi

Po wykonaniu ostatecznego planu podziału, jeżeli dłużnik miał majątek, albo po tym jak w związku z jego brakiem sędzia-komisarz zatwierdzi listę wierzytelności, następuje ustalenie planu spłaty wierzycieli. Sędzia-komisarz tworząc plan spłaty, bierze pod uwagę wiele czynników np. możliwości zarobkowe upadłego, koszty utrzymania jego i jego rodziny oraz wysokość pozostającego do spłaty zadłużenia. W planie spłaty wierzycieli uwzględnia się pełną wysokość niespłaconych do tej pory wierzytelności. Jednak ich spłata może być rozłożona na raty tylko na czas przewidziany na wykonanie ustalonego planu spłaty tzn. nie dłużej niż na trzydzieści sześć miesięcy. Przez ten okres upadły jest zobowiązany do terminowych comiesięcznych wpłat o ustalonej wysokości.

Ustawa prawo upadłościowe przewiduje, że w wyjątkowych okolicznościach, kiedy sytuacja osobista upadłego jest wyjątkowo trudna i wiadomym jest, że nie zdoła on dokonać nawet najmniejszych wpłat na pokrycie swoich długów, wówczas sąd umarza zobowiązania takiej osoby bez ustanawiania planu spłaty wierzycieli. W takiej sytuacji, tymczasowo pokrytymi kosztami i kosztami postępowania zostaje obciążony Skarb Państwa.

Jakie zobowiązania nie zostaną umorzone

Po tym jak upadły wywiąże się ze wszystkich wytycznych zawartych w planie spłaty wierzycieli, sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty i umorzeniu tych długów, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości i nie zostały zaspokojone w trakcie realizowania planu spłaty wierzycieli. Jest jednak szereg zobowiązań, które mimo iż nie zostały spłacone nie mogą zostać umorzone. Należą do nich:

• alimenty;
• zobowiązania, które są odszkodowaniami za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, śmierci lub kalectwa;
• kary grzywny orzeczone przez sąd;
• zobowiązania wynikające z obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę;
• zobowiązania do zapłacenia nawiązki lub świadczenia pieniężnego, które sąd orzekł jako środek karny lub środek aby poddać sprawcę próbie;
• zobowiązania do naprawienia szkody, która jest wynikiem przestępstwa albo wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem;
• te zobowiązania, które upadły świadomie zataił w przypadku, gdy wierzyciel nie był uczestnikiem postępowania upadłościowego.

Nie należy zatem traktować upadłości konsumenckiej jako sposobu na uniknięcie odpowiedzialności za zobowiązania z których się nie wywiązaliśmy. Poszczególne etapy postępowania zostały opracowane tak, aby w miarę możliwości jak najwięcej zobowiązań zostało uregulowanych. Nie można zapominać także o grupie wierzytelności uprzywilejowanych, na umorzenie których nie można liczyć.