O nowym prawie restrukturyzacyjnym

Nowa ustawa Prawo Restrukturyzacyjne obowiązuje od początku 2016 roku. Regulacja całkowicie zmienia definicję restrukturyzacji przedsiębiorstw. Dotyczy to zarówno osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i spółek kapitałowych oraz osobowych.

Normy prawa restrukturyzacyjnego zawierają określone procedury postępowań restrukturyzacyjnych, dzięki którym zadłużonym przedsiębiorcom uda się uchronić firmę przed likwidacją przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony wierzycielom.

Ustawa wyróżnia kilka rodzajów procedur postępowania restrukturyzacyjnego, dlatego jeżeli dłużnik planuje podjąć się działań restrukturyzacyjnych, to w zależności od stopnia zagrożenia firmy bankructwem, musi liczyć się z kilkoma poniższymi procedurami:

• postępowanie o zatwierdzenie układu, które pozwala na porozumienie z wierzycielami;
• przyspieszone postępowanie układowe, które oznacza, że m.in. do zawarcia układu będzie można dochodzić podczas zgromadzenia wierzycieli;
• postępowania układowe zostało przeznaczone dla tych przedsiębiorców, którzy są na skraju niewypłacalności lub już są niewypłacalni;
• postępowanie sanacyjne zgodnie, z którym następuje restrukturyzacja zobowiązań, a dłużnik ma ograniczone możliwości zarządzania swoim majątkiem.

NOWE REGULACJE = gwarancja poszanowania praw wierzycieli na każdym etapie postępowania restrukturyzacyjnego. Zgodnie z nimi wierzyciele będą mieli wpływ na przebieg postępowania.

Zadaniem nowego prawa restrukturyzacyjnego jest ułatwienie działalności przedsiębiorcy. Regulacje mają chronić prowadzenie działalności przez przedsiębiorcę i w możliwie maksymalnym stopniu zapobiec likwidacji przedsiębiorstwa. Zapobieżenie upadłości przedsiębiorstwa to wymierne korzyści, zarówno dla samego dłużnika, jak i jego kontrahentów, wierzycieli i pracowników. Prowadzenie działalności bowiem oznacza osiąganie zysków i opłacanie zobowiązań w dłuższej perspektywie czasu.

RESTRUKTURYACJA –  to brzmi lepiej niż upadłość

Upadłość niemal każdemu kojarzy się z porażką. Wielu klientów, kontrahentów czy nawet pracowników, na wieść o postępowaniu upadłościowym firmy nie będzie chciało z nią współpracować w obawie, że niedługo zniknie z rynku. Nawet jeśli nie będzie to prawdą. Bez wahania pomocnym krokiem do wyjścia z problemów finansowych poszczególnych przedsiębiorstw może okazać się ich restrukturyzacja. Już samo słowo niesie ze sobą bardziej pozytywne skojarzenia niż upadłość.

Warto wiedzieć, że sąd nie może w tym samym czasie ogłaszać upadłości przedsiębiorstwa i prowadzić jego postępowania restrukturyzacyjnego. Wydanie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego zawiesza z mocy samego prawa prowadzone postępowania egzekucyjne. W praktyce oznacza to, że    w momencie wydania postanowienia o otwarciu postępowania dłużnikowi nie można wypowiedzieć umów czynszu, umów bankowych, leasingowych i innych, które uniemożliwiałyby dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa.

Postępowanie restrukturyzacyjne jest procedurą złożoną. To, co najbardziej powinno zainteresować przedsiębiorców to fakt, że postępowanie stwarza firmie warunki ochronne do działania – bez zagrożenia ze strony wierzycieli. Trzeba się jednak liczyć z tym, że do firmy może zostać wprowadzony zarządca sądowy, który będzie mógł, co prawda zawiesić część prowadzonych już egzekucji komorniczych, ale i będzie miał prawo odsunięcia zarządu i pełnienia jego funkcji. Firma po wyjściu zarządcy sądowego będzie w stanie w miarę konkurencyjnie funkcjonować na rynku.

Zadłużony przedsiębiorca powinien także wiedzieć, że od momentu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego nie wolno mu spłacać żadnych zaległości finansowych. Jedyny koszt jaki może ponosić, powinien wiązać się z funkcjonowaniem firmy np:

• wynagrodzenia pracowników,
• rachunki, zobowiązania podatkowe, ZUS.

Pozostałe zaległości są zawieszone do momentu osiągnięcia porozumienia z wierzycielami.

W ramach postępowania restrukturyzacyjnego, sąd wyznacza DORADCĘ, który pod nadzorem sędziego komisarza będzie prowadził czynności mające na celu restrukturyzację firmy. W ramach tych czynności doradca przygotuje i przedstawi sędziemu plan restrukturyzacyjny na  podstawie, którego zostaną podjęte wszystkie późniejsze decyzje dotyczące działań, które powinny się zakończyć układem, czyli „ugodą” z wierzycielami i umożliwić dalszą działalność operacyjną przedsiębiorstwa.

Funkcja doradcy restrukturyzacyjnego została powołana do życia wraz z nową regulacją, czyli ustawą prawo restrukturyzacyjne. Co do zasady, sąd restrukturyzacyjny w ramach postępowania restrukturyzacyjnego  wyznacza doradcę, który pod nadzorem sędziego komisarza, będzie prowadził czynności mające na celu restrukturyzację firmy.

Wprowadzając funkcję doradcy restrukturyzacyjnego, ustawodawca ustanowił podział na osoby przeprowadzające likwidację przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym oraz przeprowadzające czynności związane z restrukturyzacją. Jest to efektem powiązania osoby syndyka z upadłością przedsiębiorstwa. W praktyce jednak oznacza, że to ustawodawca przyjął zasadę autonomicznego przyznania uprawnień doradcy wszystkim licencjonowanym syndykom. W przeciwnym razie postępowania restrukturyzacyjne mogłyby utknąć w martwym punkcie do czasu aż doradcy uzyskają licencje umożliwiające im pełnienie funkcji doradcy restrukturyzacyjnego.

Warto wiedzieć, że doradcą restrukturyzacyjnym będzie mogła zostać osoba, która uzyska licencję. Wydanie licencji poprzedzone będzie egzaminem państwowym. W zależności od postępowania doradca będzie występował pod nazwą nadzorcy układu, nadzorcy sądowego albo zarządcy. Znaczącym jest, że o wyborze doradcy nie będzie decydował wyłącznie sąd, ale również wierzyciele i zarządzający.

W roli doradcy restrukturyzacyjnego występuje osoba fizyczna lub spółka prawa handlowego z odpowiednią licencją.

Podstawowym obowiązkiem doradcy jest uratowanie firmy i uzdrowienie jej sytuacji finansowej w taki sposób, aby zapobiec upadłości. Aby zrealizować swój cel, powinien on wykorzystać swoją wiedzę, doświadczenie i umiejętności do kontrolowania działań zadłużonego przedsiębiorcy. Oznacza to, że na początkowym etapie swojej pracy będzie pełnić nawet rolę doradcy przedsiębiorcy, wspomagać w procesie negocjacji i zawierania ewentualnych układów z wierzycielami. A w późniejszych etapach postępowania ma czuwać nad procesem realizacji zatwierdzonego przez sąd układu.

Należy pamiętać, że doradca restrukturyzacyjny ma znacznie szersze kompetencje niż syndyk, nadzorca i oraz zarządca sądowy. W praktyce oznacza to, że doradca może funkcjonować nie tylko w ramach postępowania sądowego, ale i pozasądowego. Będzie mógł występować jako syndyk w postępowaniu upadłościowym oraz prowadzić wszelkie czynności doradztwa restrukturyzacyjnego, np. doradzać przedsiębiorcom, jak zrestrukturyzować firmę, jak pozyskać nowe finansowanie, doradca będzie ustalał kierunek działań, ale także wskazywał poszczególne czynności w firmie, które mogą zrestrukturyzować koszty.

Autor: Radca Prawny Karolina Falkowska