Upadłość konsumencka przeznaczona jest dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne, a stan ten został spowodowany ich rażącym zaniedbaniem. Bankructwo osób fizycznych pozwala wyjść z długów, uzyskać oddłużenie w ramach postępowania upadłościowego. Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mogą starać się o oddłużenie w swoim rodzimym kraju, ale również w krajach UE, co wynika z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2015/848. Warunkiem przeprowadzenia upadłości transgranicznej jest posiadanie na terenie danego kraju głównego ośrodka interesów życiowych, czyli tzw. Centre of Main Interests. Tylko w takiej sytuacji, sąd danego kraju może wszcząć postępowanie upadłościowe i ogłosić upadłość konsumencką wobec dłużnika. Czym jest COMI?
Centrum Interesów Życiowych
Wiele osób próbuje ułożyć sobie życie poza granicami Polski, wyjeżdżając do innych państw w poszukiwaniu lepszych zarobków, warunków do pracy czy nauki, zakładania rodziny. Zdarza się również, że wyjazd za granicę traktowany jest jako ucieczka przed długami i wierzycielami. Nie zawsze jednak zarobek jest tak łatwy i duży, jak początkowe nadzieje, nie zawsze też długi znikają, a wierzyciele o nich zapominają. Wyjazd za granicę może również oznaczać wzrost odsetek od zadłużenia i w efekcie pogorszenie sytuacji materialnej dłużnika, zamiast jej poprawy. Może się więc okazać, że jedynym wyjściem z problemów finansowych jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
I tu pojawia się pytanie, czy posiadając zadłużenie w Polsce można starać się o upadłość np. w Anglii? Jeśli tak, jakie warunki należy spełnić?
Upadłość transgraniczna jest możliwa i obwarowana przepisami wyżej wspomnianego unijnego rozporządzenia. Jednak ,,bankrutem” na Wyspach może zostać tylko ten obywatel Polski, który w Anglii posiada Centrum Interesów Życiowych, czyli tzw. COMI. Center of Main Interests to miejsce, w którym dłużnik przebywa, pracuje, płaci podatki, czyli po prostu funkcjonuje na co dzień. Aby udowodnić i uwiarygodnić posiadanie COMI w danym kraju trzeba przebywać w nim już jakiś czas, podjąć pracę, odprowadzać podatki, uzyskać numer ubezpieczenia, posiadać konto bankowe, uiszczać rachunki. COMI to miejsce, z którym dłużnik ma stałe powiązania, które potrafi wykazać, mi.in. poprzez potwierdzenia opłat rachunków, wpływów środków na konto czywyciągi bankowe, zawarte umowy (o pracę, wynajem mieszkania i inne). Sąd może podważyć COMI dłużnika, jeśli w danym kraju przebywa on za krótko lub jeśli jego rodzina pozostała w Polsce. Warto uświadomić sobie, że upadłość, która jest przywilejem i prawem dłużnika wymaga również spełnienia innych określonych prawem warunków. Nie jest ona rozwiązaniem zagwarantowanym i danym „na pewno”, dlatego w sytuacji ogłaszania upadłości transgranicznej tak duże znaczenie ma posiadanie w danym kraju Centrum Interesów Życiowych.
Upadłość poza granicami Polski lepsza?
Przepisem, który umożliwia korzystanie z przepisów prawa upadłościowego innego kraju UE jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20.05.2015 w sprawie postępowania upadłościowego. Dokument ten jasno wskazuje, że warunkiem ogłoszenia upadłości w innym kraju niż rodzimy jest posiadanie COMI. Postępowanie upadłościowe przeprowadzane jest zawsze w zgodzie z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Wymienione rozporządzenie umożliwia staranie się o ogłoszenie upadłości w kraju, w którym upadłość konsumencką ogłasza się najłatwiej, z uwagi na przychylniejsze dla dłużnika przepisy. Wiele osób zatem ogłasza upadłość w Anglii, gdzie procedura jest znacznie szybsza, prostsza, a tym samym oddłużenie łatwiejsze do uzyskania. Przepisy regulujące upadłość transgraniczną stanowią również, że oddłużenie uzyskane w wyniku ogłoszenia upadłości w danym kraju, mają moc również w kraju rodzimym (z wyjątkiem upadłości ogłaszanej w Danii). Oznacza to, że ogłoszenie upadłości w Anglii skutkuje umorzeniem długów i egzekucji komorniczych zarówno w Anglii, jak w Polsce.
Czujność zagranicznych sądów
Możliwości ogłaszania upadłości poza granicami rodzimych krajów spowodowały, iż sędziowie ze szczególną uwagą analizują wnioski upadłościowe złożone przez obywateli z zagranicy. Sporządzenie uzasadnienia przedmiotowych wniosków wymaga zatem należytej staranności, jeśli chodzi o podane COMI. Wnioskujący o upadłość muszą dołożyć wszelkich starań, by udowodnić, iż właśnie w danym kraju mają swój ośrodek interesów życiowych. Dla sądu nie jest istotna wysokość zadłużenia ani liczba wierzycieli, gdyż najważniejszą kwestią jest ustalenie, czy upadłość może zostać przeprowadzona w danym kraju. Warunkiem uzyskania statusu upadłego jest posiadanie na terenie danego państwa COMI od co najmniej 6 miesięcy. Ponieważ bardzo popularnym zjawiskiem stała się tzw. turystyka bankrucyjna, a więc poszukiwanie oddłużenia w innych krajach, pomimo braku posiadania w nim stałego miejsca pobytu, sądy tym bardziej przykładają szczególną uwagę do wniosków osób, których całkowite zadłużenie pochodzi spoza granic danego państwa lub jeśli dłużnik przebywa na terenie kraju krócej niż rok (sytuacje te dotyczą upadłości ogłaszanej na Wyspach).
Trudności z „udowodnieniem” COMI
Niekiedy przedstawienie dowodów, mających potwierdzić posiadanie COMI zostaje uznane przez sąd za niewystarczające. Dzieje się tak głównie w kilku przypadkach: gdy najbliższa rodzina pozostaje w innym kraju i tam jest jej COMI, gdy dłużnik posiada w innym kraju nieruchomość przynoszącą dochód lub prowadzi z wierzycielami korespondencję posługując się tamtejszym adresem. Niewystarczającą przesłanką jest także zarejestrowanie działalności gospodarczej, jeżeli rzeczywistym miejscem jej prowadzenia jest inny kraj.
Dodaj komentarz