Do czasu całkowitego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej można korzystać z możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej w Anglii lub Walii. Wielu Polaków, zwłaszcza tych, którzy mają kredyty we frankach szwajcarskich, decyduje się na to z uwagi na mniej skomplikowaną, krótszą niż w kraju i bardziej przyjazną dla dłużnika procedurę. Przed podjęciem decyzji warto jednak zapoznać się z sytuacjami, które mogą być dla dłużnika kłopotliwe, a niekiedy uniemożliwić przeprowadzenie postępowania upadłościowego.
Ośrodek interesów życiowych (COMI)
Angielskie prawo upadłościowe uchodzące za najbardziej liberalne w Europie spowodowało, że na Wyspy Brytyjskie zaczęli masowo przybywać dłużnicy z wielu krajów członkowskich Unii Europejskiej, często jedynie w celu ogłoszenia upadłości. Na rynku angielskim zaczęły powstawać firmy doradcze, oferujące swoją pomoc w szybkim i skutecznym ogłoszeniu upadłości. Niektóre z nich nawet reklamowały powodzenie przedsięwzięcia po zaledwie trzykrotnym odwiedzeniu Anglii.
Tymczasem ogłoszenie upadłości w Anglii nie jest możliwe bez posiadania tam ośrodka interesów życiowych (COMI – Centre of Main Interests). W tym aspekcie prawo angielskie respektuje unijne Rozporządzenie 1346/2000, wskazujące jednoznacznie, że sądem, właściwym do ogłoszenia upadłości, jest sąd w kraju, w którym znajduje się COMI dłużnika, niezależnie od jego obywatelstwa. Sądy angielskie, w związku z gwałtownym wzrostem liczby wniosków o ogłoszenie upadłości, składanych przez dłużników, niebędących obywatelami brytyjskimi, zaczęły bardzo szczegółowo i wnikliwie badać te wnioski pod kątem COMI. W rezultacie sporo wniosków zostało oddalonych z uwagi na niewystarczające przesłanki w tym zakresie.
Jak to zrobić?
Dla skutecznego przeprowadzenia postępowania upadłościowego w Anglii lub Walii przeniesienie COMI do Wielkiej Brytanii jest warunkiem koniecznym. Oznacza to, że dłużnik powinien tam faktycznie zamieszkać, podjąć pracę, uzyskać NIN (National Insurance Number – numer ubezpieczenia społecznego) nadawany przez HM Revenue and Customs, otworzyć rachunek bankowy i zacząć odprowadzać podatki. Dla sądu dowodami są dokumenty potwierdzające ten stan: umowa o pracę, umowa najmu mieszkania, historia rachunku bankowego, numer NIN. Ale i tu dłużnika może czekać pułapka. Otóż sąd może zakwestionować COMI, jeżeli rodzina dłużnika (współmałżonek, dzieci) pozostała w poprzednim miejscu zamieszkania, bowiem może uznać przeniesienie się dłużnika za tymczasowe.
Przesłanką negatywną jest również posiadanie wszystkich wierzycieli w poprzednim miejscu (aczkolwiek nie jest to czynnik decydujący), korzystanie z tamtejszego adresu do korespondencji bądź uzyskiwanie tam stałych dochodów, np. z wynajmu nieruchomości. Zasadą jest bowiem, że można mieć tylko jedno COMI.
Należy ponadto pamiętać, że jeżeli dłużnik prowadzi działalność gospodarczą, dla ustalenia COMI istotne jest rzeczywiste miejsce jej prowadzenia, nie zaś zamieszkania dłużnika, mimo że zarejestrował on firmę w Wielkiej Brytanii. Sąd weźmie pod uwagę siedzibę zarządu firmy. Z kolei, jeżeli właściciel firmy mieszka nadal w Polsce, dla polskiego sądu mogłoby to oznaczać posiadanie w kraju filii firmy angielskiej, co byłoby podstawą do wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego w Polsce.
Co prawda prawo angielskie (Insolvency Act 1986) nie precyzuje długości okresu posiadania COMI, niezbędnego do uzyskania możliwości złożenia wniosku o upadłość konsumencką, jednak sądy zwyczajowo przyjmują, że jest to co najmniej 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku.
Konsekwencje upadłości
Niewątpliwie liberalne przepisy i bardziej przyjazne formalności, ale przede wszystkim szansa pozbycia się zadłużenia w Polsce są powodami, dla których tylu Polaków decyduje się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej w Anglii. Jednak nie jest to rozwiązanie, które nie pozostawia żadnych śladów. Przeciwnie, konsekwencje mogą być dotkliwe i długotrwałe. I tak:
- Upadły nie będzie mógł pracować w zawodach związanych z finansami i bankowością; co więcej, niektóre firmy w ogóle nie zatrudniają osób, które ogłosiły upadłość konsumencką,
- Cały majątek upadłego, również ten pozostały poza Anglią, będzie badany i sukcesywnie licytowany w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli,
- Upadły w dalszym ciągu zobowiązany jest do spłacania kredytu studenckiego, zapłaty grzywien i mandatów, regularnego płacenia alimentów,
- Syndyk stale kontroluje dochody upadłego i ich wzrost skutkuje ustanowieniem IPA (Income Pay Agreement – plan spłaty), co wydłuży czas trwania postępowania upadłościowego z jednego roku do trzech lat,
- Upadły zobowiązany jest do poniesienia opłat sądowych, usług prawnych i wynagrodzenia syndyka,
- Nazwisko upadłego zostanie podane do wiadomości publicznej w Internecie i w The London Gazette,
- Upadły, jeżeli zamierza się ubiegać o nadanie obywatelstwa brytyjskiego, będzie musiał ujawnić, pod rygorem odrzucenia wniosku, fakt ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Dodaj komentarz