Coraz częściej słyszymy o tym, że ktoś z bliskich nam osób traci płynność finansową i nie jest w stanie spłacać zaciągniętych kredytów ani regulować pozostałych zobowiązań wymagalnych. Warto wówczas rozważyć szansę ogłoszenia upadłości konsumenckiej, która umożliwi wyjście z kłopotów finansowych i rozpoczęcie nowego życia z czystą kartą.
Czym jest i co nam daje upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka jest stanem prawnym, który może ogłosić sąd wobec osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i niebędącej wspólnikiem osobowej spółki handlowej. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć jedynie osoba fizyczna (konsument) we własnym imieniu; nie można ogłosić tej upadłości wobec małżeństwa, ale można wobec każdego z małżonków osobno, o ile każdy z nich spełnia kryteria przewidziane prawem upadłościowym.
Ścieżka upadłościowa jest dobrą alternatywą dla egzekucji komorniczej. To często także jedyna droga, która pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w stopniu większym, niż w przypadku jej braku. Upadły może normalnie pracować, regulować na bieżąco zobowiązania, a jeżeli wykona plan spłaty, sąd umarza pozostałe jego zadłużenie. Oddłużony upadły odzyskuje zdolność płatniczą.
Kiedy tracimy płynność finansową?
Ustawa Prawo upadłościowe określa, że dłużnik staje się niewypłacalny (traci płynność finansową), jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art. 11.1). Stan ten musi być trwały, co również określone jest w ustawie. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art. 11.1a).
Przyczyn niewypłacalności jest wiele, jednak jeżeli zamierzamy złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nie może to być nasze umyślne działanie lub rażące niedbalstwo. Sąd oddali wniosek, jeżeli zaciągaliśmy kredyty świadomi, że ich nie spłacimy albo jeżeli zaciągnęliśmy je na określony cel, a wydatkowaliśmy nierozważnie i niezgodnie z przeznaczeniem. Natomiast przesłanką do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest niewypłacalność z przyczyn losowych, jak wypadek przy pracy, klęska żywiołowa albo ciężka, przewlekła choroba – nasza lub członka naszej najbliższej rodziny.
Kto i jak sporządza i składa wniosek?
Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składa dłużnik. Wierzyciel może to zrobić jedynie w sytuacji, jeżeli dłużnik wcześniej prowadził działalność gospodarczą, a od zaprzestania jej prowadzenia nie upłynął rok. Nie ma znaczenia liczba wierzycieli, może on być tylko jeden. Generalnie wniosków składanych przez wierzycieli zdarzają się sporadycznie, wszczęcie postępowania upadłościowego następuje zasadniczo po złożeniu wniosku przez dłużnika.
Wniosek składa się na specjalnym formularzu. Zanim jednak zaczniemy go wypełniać, zasięgnijmy porady prawnej. Specjalista chętnie podpowie, jakie dokumenty trzeba załączyć do wniosku i co w nim uwzględnić. Należy go także dobrze uzasadnić. We wniosku podajemy aktualne składniki naszego majątku, w tym środki pieniężne (wyciągi z rachunków bankowych), wykaz wszystkich zobowiązań i spis wierzycieli, włącznie z tymi, których należności kwestionujemy (sporne). Uzasadnienie wniosku musi być poparte dowodami; musimy wykazać, że nasze bankructwo nie jest spowodowane naszą niefrasobliwością, a zdarzeniami losowymi, zatem konieczne będzie dołączenie np. zaświadczenia lekarskiego, protokołu powypadkowego, itp. Możemy także powołać świadków na te okoliczności.
Wniosek wraz z załącznikami składamy w Wydziale Gospodarczym właściwego dla naszego miejsca zamieszkania Sądu Rejonowego. Opłata za złożenie wniosku wynosi 30 zł. Jeżeli nie dysponujemy środkami na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, wykazujemy to we wniosku. W tym pwypadku koszty tymczasowo poniesie Skarb Państwa, a po likwidacji naszego majątku zostaną one pokryte z uzyskanych środków.
Jak sąd weryfikuje nasz wniosek?
Zadaniem sądu jest ustalenie, czy rzeczywiście istnieją przesłanki do ogłoszenia upadłości konsumenckiej, a także, czy nie zachodzą okoliczności uniemożliwiające jej ogłoszenie. Takimi przeszkodami są np. doprowadzenie do niewypłacalności umyślne lub wskutek rażącego niedbalstwa. Jeżeli prowadziliśmy działalność gospodarczą, sąd ustala, czy dopełniliśmy obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa w ustawowym terminie, który wynosi 30 dni od utraty wypłacalności. Niezłożenie wniosku w tym terminie co do zasady skutkuje oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Po uwzględnieniu naszego wniosku sąd ogłasza upadłość konsumencką, a następnie postępowanie przechodzi w fazę likwidacji majątku. Od tej pory wszystkie jego aktywa noszą nazwę „masa upadłości”, a wyznaczony przez sąd syndyk ustala jej składniki i listę wierzycieli.
Na czym polega likwidacja majątku?
Majątek, czyli masa upadłości, podlega sprzedaży przez syndyka w drodze licytacji. Po sprzedaży syndyk sporządza plan podziału uzyskanych środków i przedkłada go do zatwierdzenia sądowi. Po zatwierdzeniu środki przekazane zostają na rzecz wierzycieli. Pokrywane są również koszty postępowania upadłościowego oraz wynagrodzenie syndyka. Faza likwidacji majątku dobiega końca.
Czy upadłość konsumencka grozi utratą mieszkania, domu lub samochodu?
Mieszkanie własnościowe oraz dom wchodzą w skład masy upadłości, zatem podlegają sprzedaży. Natomiast nie jest tak, że zostaniemy bez dachu nad głową. Ze środków, uzyskanych ze sprzedaży majątku, syndyk wydzieli dla nas kwotę, przeznaczoną na najem mieszkania dla nas i naszej rodziny na okres dwóch lat, według aktualnych cen rynkowych w naszym regionie zamieszkania.
Jeżeli chodzi o samochód, to zasadniczo wchodzi on do masy upadłości i również podlega sprzedaży. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki; jeżeli samochód jest naszym narzędziem pracy (np. taksówka), musimy we wniosku o ogłoszenie upadłości złożyć prośbę o jego wyłączenie z masy upadłości. Z oczywistych powodów sąd powinien do tej prośby się przychylić. Innym przykładem jest samotna matka, która wychowuje niepełnosprawne dziecko i musi je dowozić na zajęcia rehabilitacyjne, do szkoły, lekarza, itp. W tej sytuacji również wnioskujemy o wyłączenie samochodu z masy upadłości – z przyczyn humanitarnych.
Co dzieje się, jeżeli masa upadłości nie wystarczy na zaspokojenie wierzycieli?
W większości przypadków masa upadłości jest niewystarczająca, aby zaspokoić wierzycieli w całości. Wówczas następuje sądowe ustanowienie planu spłaty wierzycieli. Określa się w nim wysokość kwot, jakie będziemy musieli miesięcznie spłacać wierzycielom oraz okres spłaty. Przy ustalaniu planu spłaty sąd bierze pod uwagę nasze możliwości zarobkowe, potrzeby mieszkaniowe oraz bytowe nasze i naszej rodziny. Plan spłaty obowiązuje maksymalnie przez 36 miesięcy. Jeżeli w tym czasie będziemy go skrupulatnie i sumiennie wykonywać, po upływie trzech lat sąd wyda postanowienie o umorzeniu pozostałego zadłużenia. Dopiero to postanowienie stanowi formalne zakończenie postępowania upadłościowego. Po jego uprawomocnieniu zostajemy oddłużeni i możemy zacząć „drugie życie” z czystą kartą.
Dodaj komentarz