Obowiązująca od 2016 roku ustawa Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych w stosunku do przedsiębiorstwa niewypłacalnego bądź zagrożonego niewypłacalnością. Każde z nich wywołuje określone skutki prawne względem pracowników przedsiębiorstwa objętego restrukturyzacją.
Postępowanie sanacyjne
Ten rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego jest najbardziej zaawansowanym i najgłębiej ingerującym w przedsiębiorstwo. Według ustawy Prawo restrukturyzacyjne, postępowanie sanacyjne w obszarze stosunków pracowniczych wywołuje takie same skutki, jak postępowanie upadłościowe.
Zgodnie z Kodeksem pracy, pracodawca:
- nie będzie zobowiązany do przeprowadzania konsultacji zamiaru wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową, przestrzegania ochrony przedemerytalnej i ochrony w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, spowodowanej np. urlopem lub chorobą (art. 411 §1),
- będzie mógł skracać okres wypowiedzenia do 1 miesiąca pracownikowi zatrudnionemu na umowę zawartą na czas nieokreślony, zgodnie z art. 361, a za pozostały okres wypowiedzenia wypłacać odszkodowanie,
- będzie mógł rozwiązywać umowy terminowe (lub na czas wykonania określonej pracy) z 2- tygodniowym wypowiedzeniem nawet wtedy, gdy nie przewidziano takiej możliwości w umowie (art. 411 §2),
- będzie mógł rozwiązywać umowę o pracy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 177 §4 i §5, art. 1821 §7, art. 1821a§6, art. 1823 §3, art. 183 §4), w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu (art. 1861 §1), w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy (art. 1868),
- będzie mógł rozwiązać umowę o pracę zawartą w celu przygotowania zawodowego (art. 196 pkt 2).
W imieniu pracodawcy uprawnienia te realizuje zarządca, a następnie zatwierdza sędzia-komisarz, który zatwierdza plan restrukturyzacyjny, wraz z zawartymi w nim zasadami zwalniania pracowników. W odniesieniu do postępowania upadłościowego różnica polega na tym, że sędzia-komisarz ma prawo te zasady zmieniać i np. zmniejszyć redukcję zatrudnienia lub zakazać zwolnienia niektórych pracowników, uwzględniając ich słuszny interes. Ogłoszenie upadłości likwidacyjnej skutkuje natomiast zwolnieniem wszystkich pracowników.
W postępowaniu sanacyjnym pracownicy mają prawo do odszkodowania z tytułu niewypłacalności pracodawcy, która następuje z chwilą wydania przez sąd postanowienia o otwarciu postępowania sanacyjnego. Ponadto pracownicy, którzy zostali zwolnieni w ramach postępowania sanacyjnego, uprawnieni są do dochodzenia ochrony przed sądem pracy.
W przypadku innych rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego pracodawca nie jest uprawniony do powyższych działań.
Odprawy i roszczenia pracownicze
Jeżeli pracodawca zatrudnia minimum 20 pracowników, redukcja związana z restrukturyzacją stanowi przyczynę uzasadniającą rozwiązanie stosunku pracy niedotyczącą pracowników. Innymi słowy, w tej sytuacji stosuje się ustawę o zwolnieniach grupowych, przewidującą przeprowadzenie określonych procedur zwalniania i wypłacanie odpraw zwolnionym pracownikom, w wysokości zależnej od stażu zatrudnienia u tego pracodawcy:
- Jednomiesięcznego wynagrodzenia jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż dwa lata;
- Dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony od dwóch do ośmiu lat;
- Trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony powyżej ośmiu lat.
Jeżeli zachodzą trudności w regulowaniu zobowiązań pracowniczych, uruchomiona zostaje pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy umożliwia uruchomienie tej pomocy w przypadku otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego i postępowania sanacyjnego.
Dodaj komentarz