Zarówno upadłość konsumencka, jak i gospodarcza generalnie sprowadzają się do tego, że finansowe zobowiązania upadłego zostają uregulowane. Jednak gdy się bliżej przyjrzeć obu procedurom, dostrzeżemy między nimi dość znaczne różnice, nie tylko jeśli chodzi o przeprowadzenie procedur czy warunki ich rozpoczęcia.
Cele
W przypadku upadłości konsumenckiej istnieją dwa jej cele: zaspokojenie roszczeń względem wierzycieli oraz oddłużenie konsumenta. W niektórych przypadkach sąd umarza te długi, które nie zostały spłacone w procesie upadłościowym. Obecne przepisy i planowane zmiany w prawie podkreślają raczej ten drugi aspekt, to jest oddłużenie upadłego. Z kolei w upadłości gospodarczej chodzi przede wszystkim o zaspokojenie wierzycieli oraz o funkcję wychowawczą względem przedsiębiorcy. Tę różnicę można zobrazować w następujący sposób – upadłość konsumencka jest przywilejem (wiąże się zatem z wieloma wymogami), natomiast ogłoszenie upadłości dla przedsiębiorcy jest obowiązkiem.
Dla kogo
Upadłość gospodarczą (nazywaną również upadłością przedsiębiorcy) mogą ogłosić przedsiębiorcy w rozumieniu kodeksu cywilnego, to znaczy: osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, które prowadzą we własnym imieniu działalność gospodarczą albo zawodową. Regulacje odnoszące się do upadłości gospodarczej dotyczą również spółek kapitałowych w organizacji, wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność majątkiem prywatnym bez ograniczenia i wspólników spółki partnerskiej. Z kolei upadłość konsumencka dotyczy osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, również rolnika, pod warunkiem że nie prowadzi innej działalności gospodarczej czy zawodowej.
Przesłanki
By upadłość gospodarcza mogła zostać przeprowadzona, wystarczy, że zaistnieje stan niewypłacalności oraz przedsiębiorca będzie dysponował majątkiem, który wystarczy na pokrycie kosztów postępowania. Niewypłacalność oznacza tutaj utratę zdolności do wywiązywania się z wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że owa utrata zdolności następuje w momencie istnienia trzymiesięcznych zaległości w spłatach najważniejszych zobowiązań. W przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi stan niewypłacalności pojawia się również wtedy, gdy kwota zobowiązań jest wyższa niż wartość posiadanego majątku, a stan ten utrzymuje się przez przynajmniej dwadzieścia cztery miesiące.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest możliwe niezależnie od stanu majątku konsumenta. Musi on jednak wykazać, że zaistniała niewypłacalność (przesłanka ogłoszenia upadłości) powstała na skutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, a nie z winy dłużnika lub z powodu jego rażącego zaniedbania. Sąd dokładnie zbada moralność płatniczą konsumenta, co nie zachodzi w przypadku upadłości przedsiębiorcy.
Wierzyciele
Aby ogłosić upadłość, wystarczy, że konsument ma jednego wierzyciela. Natomiast przedsiębiorca musi mieć ich przynajmniej dwóch. Tak stanowią przepisy.
Wniosek
Ktoś, kto prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową, a stał się niewypłacalny, powinien złożyć wniosek o upadłość przedsiębiorcy w terminie trzydziestu dni od momentu powstania stanu niewypłacalności. Brak tego wniosku może powodować szereg negatywnych konsekwencji związanych z odpowiedzialnością karną, cywilną czy finansową. Konsument z kolei, jeśli chce, składa poprawnie wypełniony i odpłatny (30 zł) wniosek do odpowiedniego sądu gospodarczego.
Przebieg
Po rozpatrzeniu wniosku o upadłość konsumencką sąd może wydać postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Obowiązkiem konsumenta-dłużnika jest wymienienie we wniosku i późniejsze wskazanie syndykowi składników majątku. Do masy upadłości wchodzą tylko te składniki majątku, które posiadają faktyczną wartość rynkową i są możliwe do zbycia. Majątek podlegający zajęciu wchodzi do masy upadłościowej i zostaje przeznaczony na spłatę wierzytelności. Jeżeli jego wysokość okaże się niewystarczająca, to znaczy – nie wszyscy wierzyciele zostaną na jego podstawie zaspokojeni, sąd ustali dodatkowo plan spłaty. Sąd może również umorzyć niektóre zobowiązania dłużnika.
A jak wygląda przebieg procesu upadłościowego przedsiębiorcy? Na skutek ogłoszenia upadłości firma traci prawo zarządzania, korzystania i dysponowania swoim majątkiem. Majątek ten przekształca się w masę upadłościową. Od momentu ogłoszenia upadłości wyznaczony przez sąd syndyk przejmuje cały majątek organizacji, zarządza nim i przeprowadza jego likwidację. Syndyk zobowiązany jest zawiadomić o upadłości izbę skarbową, ZUS oraz wszystkich znanych wierzycieli. Na podstawie spisu majątku syndyk sporządza bilans, po czym przystępuje do likwidacji majątku. O zakończeniu postępowania upadłościowego orzeka sąd postanowieniem, które następnie jest ogłaszane w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości oraz w prasie lokalnej; jest doręczane organizacji, syndykowi oraz wierzycielom.
Dodaj komentarz