Wpaść w pętlę zadłużenia jest we współczesnym świecie niezwykle łatwo. Jest to palący problem,gdyż następstwa rosnącego zadłużenia są wielkoobszarowe i złożone. Dotykają, co oczywiste, samych zadłużonych, ale także ich rodziny. Brak regularnych spłat rat pożyczek lub kredytów oznacza nasilone kontakty ze strony wierzycieli, firm windykacyjnych i komorników. Zadłużonym osobom towarzyszy często chroniczny strach i niepokój o własną przyszłość. Obok konsekwencji związanych z finansami takimi jak: naliczanie, powiększających zadłużenie, odsetek i opłat za opóźnienie w spłacie, zajęcie wynagrodzenia czy sprzedaż majątku w ramach licytacji komorniczej, część dłużników dotykają problemy psychologiczne ściśle związane z sytuacją materialną w jakiej się znajdują.
Jak to się zaczyna
Zakupoholizm (nałogowe zakupy), wzmożony konsumpcjonizm, chęć poprawy statusu ekonomicznego, łatwość w dostępie do pożyczek, niejednokrotnie także utrata pracy, choroba czy też wzrost oprocentowania kredytu, jak to miało miejsce kilka lat temu w przypadku kredytów frankowych, to powszechne przyczyny utraty kontroli nad własnym życiem, nie tylko finansowym. Wydaje się niemożliwym, aby po włączeniu telewizora czy komputera nie natrafić na reklamę firmy pożyczkowej lub banku oferujących udzielnie pożyczki w sposób szybki, łatwy i przyjemny. Wydźwięk takich reklam jest jasny, odnosi się tylko do wywołującego pozytywne skojarzenia etapu początkowego- tzn. tego, kiedy konto lub portfel pożyczkobiorcy zostają zasilone pieniędzmi. Łącząc jeden dobrze kojarzący się aspekt z kolejnym- tj. spełnieniem swoich marzeń, np. o zakupieniu nowego laptopa albo drogich butów czy też wykupieniu wczasów, pożyczkodawcy przyciągają klientów. Jeżeli mechanizm ten zostanie kilkukrotnie urzeczywistniony, wówczas dłużnik mający na swoich barkach długi o znacznej wysokości, nawet chcąc przerwać to co się dzieje, nie potrafi tego zrobić. To poczucie beznadziei i niemocy odbija się na zdrowiu zadłużonych.
Problemy ze zdrowiem psychicznym
Z danych podanych przez CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej) i opublikowanych w listopadzie 2018 r. wynika, że z depresją borykało się 10% dorosłych Polaków. Aktualnie zaś choruje na nią trzy na sto osób czyli 3%.Natomiast 4% nie umie powiedzieć czy znajdowało się w tym stanie. Dalej we wspomnianym wyżej komunikacie o tytule „Depresja w doświadczeniach i opiniach”, czytamy, że jednym z głównych czynników najsilniej związanych z depresją jest czynnik ekonomiczny. To, co może wywołać depresję, zazwyczaj jest poza naszą kontrolą. Oczywiście nie są to tylko zdarzenia losowe. Wpływ na samopoczucie psychiczne mają także cechy osobowości człowieka i wrodzone uwarunkowania. Badani sami uważają (68%), że to, co najczęściej przyczynia się do zachorowania na depresję, to długotrwały stres, a przecież stres towarzyszy zadłużonym ludziom, którzy nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań. Spadek nastroju, złość i stałe myślenie o długach wpływają na ograniczenie kontaktu ze znajomymi, na odsunięcie się od rodziny. Obniżeniu ulega koncentracja, co może przekładać się na wyniki w pracy. Ponadto wiele osób odczuwa wstyd w związku ze swoim położeniem. Depresja jest, co należy jasno powiedzieć, bardzo ciężką chorobą, która może prowadzić nawet do śmierci. Nie tylko depresja jest efektem nieradzenia sobie z powstałym zadłużeniem. Około 10% populacji (depresjaza.pl) cierpi na zaburzenia nerwicowe. U podłoża części z nich również leży stres spowodowany komplikacjami finansowymi i niespłacanymi długami.
Unikanie tematu zadłużenia
Nie będzie zapewne niczym zaskakującym stwierdzenie, że dłużnicy chcąc ograniczyć stres związany z istnieniem zadłużenia, często udają przed sobą i przed innymi, że ów temat nie istnieje. Odcinają się od informacji o wysokości zadłużenia, o terminach spłaty, o propozycjach od wierzycieli. Nie odbierają telefonów, nie otwierają korespondencji dotyczącej niespłaconych wierzytelności. Bywa, że ukrywają się przed wierzycielami lub komornikiem- zmieniają miejsce zamieszkania i pracują bez umowy. Takie, mówiąc obrazowo, chowanie głowy w piasek to jedno z gorszych rozwiązań. Powierzchowny spokój, który zapewnia brak wiedzy o aktualnym stanie finansów nie sprawia jednak, że dłużnik nie ma świadomości co tak naprawdę dzieje się wokół niego. W rzeczywistości żyje w nieustannym napięciu i podświadomie spodziewa się kolejnego przypomnienia o długu. Kluczowe jest w takich okolicznościach uzmysłowienie sobie, że jedynie znalezienie rozwiązania może przyczynić się do zmiany położenia na lepsze. Bierność i unikanie konfrontacji pogłębiają i tak już złą sytuację finansową oraz pogarszają kondycję psychiczną zadłużonej osoby. Dopóki źródło problemu nie zostanie zlikwidowane, chora osoba nie wyzdrowieje. Leczenie farmakologiczne jedynie zamaskuje albo na pewien czas odsunie objawy.
Długi Polaków
Kwestia problemów psychicznych, które wywoływane są przez rosnące zadłużenie, może stawać się coraz bardziej znaczącym dla społeczeństwa tematem. Przypuszczenie to oparte jest na tym, iż zadłużenie Polaków pogłębia się. Z danych zebranych przez Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor i Biuro Informacji Kredytowej dowiadujemy się, że porównując rok 2017 i rok 2018 liczba dłużników, mających co najmniej 30-dniowe opóźnienie w spłacie, zwiększyła się o około 93,8 tyś, a wysokość zaległości o 6,8 mld zł. Na koniec 2018 roku prawie 2,8 miliona Polaków nie spłacało terminowo swoich długów.Wierzycielami są nie tylko banki i firmy udzielające pożyczek. Polki i Polacy zadłużeni są u operatorów telekomunikacyjnych i telewizyjnych, u dostawców prądu oraz gazu. Zalegają także z regulowaniem czynszu, alimentów oraz z wpłatami grzywien, kosztów sądowych i mandatów za jazdę bez ważnego biletu.
Ciekawym ruchem na całym świecie, w tym również w Polsce, są spotkania Anonimowych Dłużników. Narodziny tego zjawiska potwierdzają opinię, że nadmierne zadłużenie to poważny problem, z którym wielu nie potrafi sobie samodzielnie poradzić. Wsparcie osób mających świadomość powagi sytuacji może okazać się niezbędne w powrocie do życia bez długów.
Dodaj komentarz