Z danych udostępnionych przez Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor wynika, że dłużników w Polsce wciąż przybywa. W 2017 r. ich liczba zwiększyła się o prawie 193 tyś. w stosunku do roku ubiegłego i wyniosła ponad 2,5 mln. Dłużnik dłużnikowi nierówny. Nie każda z osób, które zaciągnęły kredyt lub pożyczkę, unika spłat swoich wierzytelności. Nie brakuje jednak i takich dłużników, którzy nie dość, że nie uregulowali w terminie wymagalnych zobowiązań, to dokonują wielu czynności prawnych z pokrzywdzeniem wierzycieli.
W polskim ustawodawstwie funkcjonuje pewna instytucja prawna, która chroni wierzycieli przed poczynaniami nieuczciwych dłużników. Jest to tzw. skarga pauliańska. Zapewnia ona wierzycielom możliwość ubiegania się o uzyskanie prawa do zaspokojenia własnych roszczeń z majątku osoby trzeciej, która wskutek czynności prawnej dłużnika, dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, uzyskała korzyść majątkową. Inaczej rzecz ujmując- wierzyciel ma prawo do złożenia skargi pauliańskiej, kiedy dłużnik wyzbył się własnego majątku, przez co stał się niewypłacalny, ale też jeżeli uszczuplił swój majątek i w związku z tym niemożliwe jest wyegzekwowanie od niego środków na spłatę zaległej wierzytelności. Wierzyciel będzie mógł skorzystać z takiej skargi tylko, jeżeli zaistnieją łącznie wszystkie przesłanki wskazane w Kodeksie cywilnym, a są to:
- dokonanie przez dłużnika czynności prawnej, np. sprzedaż, która doprowadziła do jego niewypłacalności (lub zwiększenia jej stopnia) i w rezultacie jest czynnością z pokrzywdzeniem wierzycieli;
- dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli;
- osoba trzecia, która uzyskała w wyniku tego działania korzyść majątkową, wiedziała o pobudkach dłużnika lub nie zachowała należytej staranności, aby się o nich dowiedzieć.
Jednak jeśli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową nieodpłatnie, to wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną nawet, jeśli osoba ta nie wiedziała i zachowując należytą staranność nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik świadomie działa na niekorzyść wierzyciela.
Ponadto, skarga pauliańska będzie mogła zostać złożona, jeśli na skutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, korzyść majątkową uzyskała osoba z najbliższej rodziny dłużnika. W przypadku bliskich krewnych domniemywa się, że dana osoba znała okoliczności sprzedaży majątku. Podobne domniemanie stosuje się w sytuacji, gdy korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca będący w stałych relacjach gospodarczych z dłużnikiem.
Pragniemy podkreślić, że ciężar dowodowy w przypadku chęci skorzystania z prawa do skargi pauliańskiej spoczywa na wierzycielu. Wierzyciel ma ta to 5 lat od dnia zaistnienia danej czynności. Pozew jest w tym przypadku kierowany wobec osoby, która pozyskała majątek od dłużnika. W sytuacji, kiedy dłużnik ma wielu wierzycieli, to ten względem którego czynność prawna dłużnika została uznana za bezskuteczną, ma pierwszeństwo przed innymi wierzycielami w dochodzeniu swoich roszczeń z elementów, które wyszły z majątku dłużnika.
Dodaj komentarz