Coraz więcej Polaków decyduje się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Sprzyja temu znowelizowana ustawa Prawo upadłościowe, obowiązująca od 1 stycznia 2016 roku. W telewizji internetowej „CW24tv” ukazał się wywiad z radcą prawnym Piotrem Grzelakiem, który odpowiada na nurtujące pytania obywateli w tej kwestii.
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Może ją ogłosić osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, jeżeli popadła w stan niewypłacalności. O niewypłacalności mówimy wówczas, kiedy osoba ta nie z własnej winy utraciła zdolność do wykonywania zobowiązań pieniężnych (spłata kredytu, dokonywanie comiesięcznych opłat stałych), a sytuacja ta utrzymuje się powyżej trzech miesięcy. Upadłość konsumencką może również ogłosić były przedsiębiorca, pod warunkiem złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorcy w ustawowym terminie 30 dni od wystąpienia przesłanek, oraz po wyrejestrowaniu działalności gospodarczej.
Kto nie może skorzystać z upadłości konsumenckiej?
Nie może ogłosić upadłości konsumenckiej osoba, która doprowadziła do stanu niewypłacalności umyślnie bądź na skutek rażącego niedbalstwa. Nie ma takiej możliwości również osoba, która w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku już ogłosiła upadłość, a jej zadłużenie zostało umorzone lub jeżeli został uchylony plan spłaty z uwagi na jego niewykonanie. Ponadto z upadłości konsumenckiej nie skorzysta były przedsiębiorca, jeżeli nie dopełnił obowiązku złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorstwa w ciągu 30 dni od zaistnienia przesłanek jej ogłoszenia. Nie można ogłosić upadłości konsumenckiej, jeżeli w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzyciela. Podstawą do oddalenia wniosku jest też jego nienależyte sporządzenie lub podanie danych niezgodnych z prawdą. Jednakże, jeżeli przemawiają za tym względy słuszności lub humanitarne, sąd może uwzględnić wniosek mimo wystąpienia przesłanek do jego oddalenia.
Jak przygotować wniosek?
Proces przygotowania wniosku należy rozpocząć od zebrania dokumentów, które będą stanowić załączniki do wniosku. Najlepiej je pogrupować. Pierwsza grupa to historia zadłużenia (umowa kredytu, harmonogram spłat, upomnienia, wezwanie do zapłaty, wypowiedzenie umowy, korespondencja firmy windykacyjnej, nakaz zapłaty, dokumenty komornicze, itp.). Druga grupa to dokumenty świadczące o braku winy dłużnika w popadnięciu w stan niewypłacalności. Mogą to być zaświadczenia lekarskie, wypis ze szpitala, wypowiedzenie umowy o pracę, świadectwo pracy, zaświadczenie z urzędu pracy. Trzecia grupa to dokumenty finansowe: zaświadczenie o zarobkach (umowa o pracę, zlecenie), decyzja o przyznaniu emerytury (renty), wyciąg z konta bankowego, kopia zeznania podatkowego za ostatni rok, faktury za nierefundowane leki, sprzęt rehabilitacyjny, stałe opłaty miesięczne: czynsz, energia, gaz, telefon, Internet, leki, bilety miesięczne, wydatki na edukację dzieci, itp.
Wniosek sporządza się na odpowiednim formularzu, w którym – zgodnie z rubrykami – należy wyszczególnić wszystkie składniki majątku ruchomego i nieruchomego oraz wierzycieli i kwoty zadłużenia wraz z terminami, kiedy stały się one wymagalne. Do wniosku dołącza się powyższą dokumentację i składa w wydziale gospodarczym sądu właściwego dla miejsca zamieszkania, uiszczając opłatę 30 zł. Im bardziej szczegółowy i skrupulatnie sporządzony wniosek, tym większe szanse na ogłoszenie upadłości. Dlatego warto poprosić o pomoc kancelarię prawną, która zapewni profesjonalną opiekę przez cały czas trwania postępowania upadłościowego.
Jak przebiega postępowanie?
Po ogłoszeniu upadłości dłużnika sąd wyznacza syndyka masy upadłości, który sprzedaje majątek dłużnika. Środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczone są na spłatę zadłużenia; w tym celu, po likwidacji majątku, syndyk sporządza i wykonuje ostateczny plan podziału. Następnie sporządzany jest plan spłaty wierzycieli obejmujący pozostałe, niespłacone z masy upadłości zadłużenie. Upadły wykonuje plan spłaty w ciągu maksymalnie 36 miesięcy (czas ten może być krótszy, ale może też być w wyjątkowych sytuacjach dłuższy), po upływie których zadłużenie, którego nie zdołał spłacić, podlega umorzeniu, a upadły zostaje oddłużony.
Do masy upadłości wchodzi nieruchomość będąca własnością dłużnika (dom, mieszkanie własnościowe). Upadły nie pozostanie jednak bez dachu nad głową; syndyk wydziela z kwoty, uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, równowartość dwuletniego czynszu najmu mieszkania dla upadłego i jego rodziny według cen rynkowych na danym terenie. Zajęciu przez syndyka nie podlegają także rzeczy osobiste i niezbędne do życia, pracy lub nauki oraz przedmioty kultu religijnego. Jeżeli dłużnik nie posiada żadnego majątku, ani (nie z własnej winy) nie ma możliwości zarobkowych, nie sporządza się planu spłaty, a zadłużenie zostaje umorzone.
Czy małżonkowie mogą wspólnie ogłosić upadłość konsumencką?
Nie, nie ma takiej możliwości. Jeżeli oboje małżonkowie chcą ogłosić upadłość konsumencką, każde z nich musi złożyć osobny wniosek. Jeżeli ogłasza upadłość tylko jeden z małżonków, a istnieje między nimi ustawowa wspólnota majątkowa, wówczas do masy upadłości tego małżonka wchodzi majątek wspólny. Nie wchodzi do niej majątek, który stanowi odrębną własność drugiego małżonka. Ponadto, ogłoszenie upadłości powoduje z mocy prawa rozdzielność majątkową.
Co zrobić ze spadkiem po dłużniku?
Spadkobierca może w każdej sytuacji odrzucić spadek, nawet jeżeli w skład masy spadkowej wchodzą tylko i wyłącznie aktywa. Należy to uczynić przed sądem, bądź w formie aktu notarialnego – oświadczenia te są równoważne. Jeżeli oświadczenie nie zostanie złożone, wówczas spadkobierca nabywa spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że za długi spadkodawcy odpowiada jedynie on do wysokości odziedziczonego spadku.
Dodaj komentarz