Pamiętaj – upadłość upadłości nie równa!

Najważniejsze różnice:

1. upadłości KONSUMENTA dotyczy  osoby fizycznej (zwana też upadłością konsumencką), która nie prowadzi działalności gospodarczej.
   -W przypadku ogłoszenia upadłości konsumenta nie ma warunku, by posiadał majątek ani też miał dwóch wierzycieli. Co ważne, tylko upadły konsument ma ten przywilej, że z likwidacji jego nieruchomości wydzielana jest kwota na czynsz najmu lokalu mieszkalnego.
2. upadłość PRZEDSIĘBIORCY czyli osoby fizycznej wpisanej do rejestru przedsiębiorców (CEIDG).
   -Przysługuje mu znacznie mniej praw niż upadłemu konsumentowi. Przedsiębiorca ma prawny obowiązek złożenia wniosku w określonym terminie. Termin ten jest bardzo restrykcyjny, jest to 30 dni od momentu stwierdzenia stanu niewypłacalności.Aby można było ten termin zachować wymaga się od przedsiębiorcy szczególnej dbałości w analizie sytuacji jego przedsiębiorstwa. W przeciwnym razie może zostać obłożony sankcją odszkodowawczą. Ponadto postępowanie upadłościowe przedsiębiorców ma charakter windykacyjny. Jego celem jest spłacenie w możliwie jak największym stopniu wszystkich wierzycieli.
   -Podstawowym warunkiem pozwalającym ogłosić upadłość przedsiębiorcy jest jego majątek. W przypadku jego braku, sąd może oddalić wniosek przedsiębiorcy. Kolejnym warunkiem jest wymagana liczba wierzycieli. Musi ich być minimum dwóch. W przypadku upadłości przedsiębiorcy, będącego osobą fizyczną – jego mieszkanie lub dom podlegają ogólnym zasadom likwidacji. A jego potrzeby mieszkaniowe nie są w ogóle uwzględniane w postępowaniu.

Dla osób fizycznych ze statusem przedsiębiorcy może być kłopotliwe określenie czy dotyczy ich upadłość przedsiębiorcy czy upadłość konsumencka. W tym kontekście należy ustalić następujące kluczowe kwestie:

• jaka jest data niewypłacalności, czyli kiedy dłużnik nie dokonał zapłaty na rzecz wierzycieli,
• jaka jest data rozpoczęcia oraz zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej,
• czy dłużnik dysponuje wolnym od obciążeń majątkiem, który pozwoli pokryć koszty postępowania upadłościowego przedsiębiorcy.

Najczęściej realizowanym wariantem wśród osób fizycznych ze statusem przedsiębiorcy jest skorzystanie z obydwu postępowań. Najpierw muszą przejść przez proces upadłości przedsiębiorcy, a następnie upadłości konsumenckiej.

Sam proces wygląda w następujący sposób:

• przedsiębiorca składa wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, a sąd oddala wniosek ze względu na  brak majątku dłużnika,
• dłużnik dokonuje wykreślenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej poprzez wykreślenie z CEIDG,
• a następnie składa wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, w ramach której uzyskuje oddłużenie.

Kolejną kwestią w przypadku postępowania upadłościowego jest zagadnienie statusu przedsiębiorcy. Z uwagi na to, że działalność gospodarcza może być prowadzona w różnych formach prawnych, a od jej rodzaju zależy sposób przebiegu postępowania upadłościowego, to sprawia, że przebieg postępowania upadłościowego może się różnić u wielu przedsiębiorców.

W kontekście upadłości przedsiębiorca może mieć status:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (włącza się tutaj także spółkę cywilną),
• osobowej spółki handlowej (przede wszystkim chodzi o spółkę jawną)
• lub osoby prawnej (najpowszechniejsza w tym przypadku jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).

Przepisom prawa upadłościowego dla przedsiębiorców podlegają również stowarzyszenia i fundacje, które są wpisane do rejestru przedsiębiorców.

Należy pamiętać, że każdy przedsiębiorca ma obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w momencie, gdy staje się niewypłacalny.                         

• dotyczy to zarówno osób fizycznych jako przedsiębiorców wpisanych do rejestru działalności gospodarczej,
• jak i  osobowych spółek handlowych.
• w przypadku osoby prawnej każdy z członków zarządu jest zobowiązany złożyć oddzielny wniosek o ogłoszenie upadłości nie tylko wtedy, gdy zaprzestaje spłacania wymagalnych zobowiązań, ale również kiedy przynajmniej przez dwadzieścia cztery miesiące utrzymuje się stan nadmiernego zadłużenia (to jest przerostu należności nad majątkiem firmy)

Sytuacja taka ma miejsce dość często. Zatem względnie łatwo uznać spółkę za podmiot niewypłacalny. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeśli nie istnieje zagrożenie utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie. Zatem jeśli zadłużony przedsiębiorca w dalszym ciągu utrzymuje płynność finansową, postępowanie upadłościowe może się w ogóle nie rozpocząć.

Poza tym, bezustannie pojawia się ryzyko, że członkowie zarządu spotkają się z zarzutem nieterminowości w zgłaszaniu wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. Fakt ten negatywnie wpływa na możliwość oddłużenia tych osób na podstawie upadłości konsumenckiej.

Należy zatem pamiętać, że sytuacja każdego dłużnika jest indywidualna i różni się od sytuacji innych dłużników.

Jedno postępowanie może być bardziej skomplikowane, inne może okazać się prostsze.

Dlatego w przypadku wątpliwości lub niejasności, warto skorzystać z pomocy doświadczonych w tym zakresie prawników, którzy będą służyć nie tylko merytorycznym wsparciem, ale i zaproponują najkorzystniejsze rozwiązanie dla niewypłacalnego przedsiębiorcy.

Autor: Radca Prawny Karolina Falkowska