Niekiedy zdarza się, że dłużnik zaciąga kolejne zobowiązanie, będąc już w stanie niewypłacalności. Następnie po pewnym czasie składa w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, gdzie należy wymienić wszystkie zobowiązania wraz z datami ich powstania. Dłużnik pomija ostatnie zobowiązanie, zaciągnięte w stanie niewypłacalności. Co dzieje się dalej?
Mechanizm działania po ogłoszeniu upadłości
Myli się dłużnik, który zakłada, że pominięte zobowiązanie nie zostanie ujawnione. Wierzyciel z czasem zacznie domagać się spłaty zadłużenia, a jej brak skłoni go do podjęcia kroków prawnych wobec dłużnika. Banki okresowo sprawdzają wykazy ogłoszonych upadłości konsumenckich i jeżeli dłużnik zostanie w takim wykazie odnaleziony, wówczas wierzyciel zgłosi swoją wierzytelność, która stała się wymagalna z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Okoliczność ta, po powzięciu informacji przez syndyka masy upadłościowej i sędziego-komisarza, staje się podstawą do złożenia wniosku o umorzenie postępowania upadłościowego. Ponadto, według ustawy Prawo upadłościowe:
Art. 522. 1. Kto będąc dłużnikiem albo osobą uprawnioną do reprezentowania dłużnika, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, podaje we wniosku o ogłoszenie upadłości nieprawdziwe dane – podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Analogicznie rzecz się ma w sytuacji, kiedy dłużnikiem jest przedsiębiorca. Jest on obowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ciągu 30 dni od zaistnienia przesłanek niewypłacalności. Jeżeli jednak zaciągnie kolejne zobowiązanie przed upływem tego okresu, względnie ukryje majątek lub rozporządzi nim w sposób, ewidentnie sugerujący zamiar niewłączenia go do masy upadłościowej, poniesie konsekwencje – postępowanie zostanie umorzone, a na dłużnika zostaną nałożone sankcje karne:
Art. 522. 2. Tej samej karze podlega, kto będąc dłużnikiem lub osobą uprawnioną do reprezentowania dłużnika, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości podaje sądowi nieprawdziwe informacje co do stanu majątku dłużnika.
Art. 523. 1. Kto będąc upadłym albo osobą uprawnioną do reprezentowania upadłego, który jest osobą prawną lub spółką handlową niemającą osobowości prawnej, nie wydaje syndykowi całego majątku wchodzącego do masy upadłości, ksiąg rachunkowych lub innych dokumentów dotyczących jego majątku – podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Jeżeli dane, które dłużnik podał we wniosku, są niekompletne lub nie odpowiadają prawdzie, sąd oddala wniosek, chyba że niezgodność z prawdą lub niekompletność nie są istotne, ewentualnie przeprowadzenie postępowania uzasadnione jest zasadami współżycia społecznego, w szczególności względami humanitarnymi.
Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma miejsce także wówczas, jeżeli w okresie 10 lat, poprzedzających złożenie wniosku, wobec dłużnika było prowadzone postępowanie upadłościowe według przepisów o upadłości konsumenckiej i jeżeli zostało ono umorzone z przyczyn innych niż wniosek dłużnika. Taka sytuacja ma miejsce właśnie w przypadku podania nieprawdziwych danych we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Powyższe sytuacje opisuje ustawa Prawo upadłościowe:
Art. 4914 . 1. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
2. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
1) w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
2) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli – chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
3. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Dodatkową sankcją jest niepodleganie umorzeniu zobowiązania, którego dłużnik umyślnie nie ujawnił we wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jednak pod warunkiem, że pominięty wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu (art. 49121 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe). Mógł on bowiem zgłosić wierzytelność po powzięciu informacji z innego źródła, niż zawiadomienie od syndyka masy upadłościowej, który dysponował listą wierzycieli sporządzoną przez dłużnika.
Projekt zmian
W Sejmie znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw. W myśl projektu art. 4914 zostaje w całości uchylony. Powodem jest zmiana, zakładająca możliwość ogłoszenia upadłości nawet w przypadku rażącego niedbalstwa. Ustawodawca dopuszcza ogłoszenie upadłości nawet w sytuacji, kiedy dłużnik zaciągał kolejne zobowiązania mając świadomość, że nie będzie w stanie ich spłacić. Zmiana ta budzi kontrowersje, zwłaszcza – co zrozumiałe – wśród banków.
Dodaj komentarz