Postępowanie upadłościowe

Kiedy sąd upadłościowy przyjmie złożony przez dłużnika wniosek o ogłoszenie upadłości, nie jest to jeszcze równoznaczne z tym, że postępowanie zakończy się pomyślnie i dojdzie do ogłoszenia upadłości, a następnie do umorzenia długów. Nawet po ogłoszeniu upadłości mogą mieć miejsce pewne zdarzenia, w obliczu których sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego.

Umorzenie postępowania upadłościowego

Na każdym etapie konsumenckiego postępowania upadłościowego dłużnik, jeżeli to on sam złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, może zawnioskować o umorzenie toczącego się w jego sprawie postępowania upadłościowego. W takiej sytuacji sąd przychyla się do prośby wnioskodawcy i umarza postępowanie. Jeśli zaś wniosek o ogłoszenie upadłości wobec dłużnika złożył jego wierzyciel, dłużnik nie może ubiegać się o umorzenie postępowania upadłościowego, które prowadzone jest wobec niego.

W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej do umorzenia postępowania może dojść jeżeli upadły:

• nie wypełniał swoich obowiązków np. w kwestii realizacji wytycznych planu spłaty wierzycieli;
• nie wykazał całego posiadanego przez siebie majątku;
• podał we wniosku nieprawdziwe informacje dotyczące swojego majątku lub dopuścił się matactwa w sprawach majątkowych w trakcie prowadzonego postępowania;
• nie wydał syndykowi wszystkich swoich dóbr lub dokumentów, które są konieczne do przeprowadzenia postępowania upadłościowego;
• nie wskazał wszystkich wierzytelności;
• świadomie pogarszał swoją sytuację majątkową w trakcie toczącego się postępowania np. zaciągając nowe zobowiązania, działając tym samym na szkodę swoich wierzycieli;
• ujawnione zostało, w trakcie postępowania, że dłużnik będąc w przeszłości przedsiębiorcą, nie złożył w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy (dotyczy to okresu do dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej).

Umorzenie postępowania upadłościowego wobec dłużników niebędących osobami fizycznymi następuje wtedy, gdy:

• majątek dłużnika, po wyłączeniu z niego elementów objętych hipotekami i zastawami, nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania;
• wierzyciele, pomimo tego że byli do tego zobowiązani, nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brakuje środków na ten cel;
• wszyscy wierzyciele, którzy zgłaszali roszczenia wobec dłużnika żądają umorzenia postępowania.

Jeśli podstawą do umorzenia postępowania upadłościowego jest niewystarczający na pokrycie kosztów postępowania majątek, wtedy sąd ustala, czy możliwe jest rozwiązanie podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez konieczności przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Sąd z urzędu umarza postępowanie upadłościowe, jeśli są ku temu przesłanki. Może to zrobić także na wniosek syndyka lub wierzyciela. Zanim postanowienie o umorzeniu postępowania zostanie wydane, sąd wysłuchuje upadłego, syndyka oraz jeśli zachodzi taka potrzeba również wierzycieli. Pomimo wystąpienia zaniedbań ze strony dłużnika nie zawsze dochodzi do umorzenia postępowania upadłościowego. Sąd może uznać za konieczne zastosowanie klauzuli słuszności lub humanitaryzmu i kontynuować toczące się postępowanie. Postępowanie nie zostanie przerwane także wówczas, gdy uchybienia których dopuścił się upadły nie są istotne dla prowadzonego postępowania. Po tym jak sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego zostaje ono doręczone upadłemu, syndykowi oraz członkom rady wierzycieli. Na wydane przez sąd postanowienie przysługuje zażalenie.

Uprawomocnienie się postanowienia o umorzeniu postępowania upadłościowego umożliwia wykreślenie z ksiąg wieczystych i rejestrów wpisów dotyczących upadłości. Ponadto, dłużnik odzyskuje prawo do zarządzania swoim majątkiem. Syndyk tymczasem zobowiązany jest wydać upadłemu, bez zbędnej zwłoki, należący do niego majątek oraz korespondencję i wszelkie dokumenty, które do tej pory znajdowały się w jego posiadaniu w związku z prowadzonym postępowaniem upadłościowym. Jednocześnie, wszelkie zmiany dotyczące majątku upadłego, które do tej pory zaszły, pozostają ważne. Jeżeli do umorzenia postępowania upadłościowego doszło z innej przyczyny niż na wniosek upadłego, to zaistnieje przesłanka, która będzie uzasadniała oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości  konsumenckiej w ciągu najbliższych dziesięciu lat.