Kolejność zaspokajania wierzycieli

W języku prawniczym, kiedy mowa o spłacaniu długów upadłego z funduszu masy upadłości, używa się sformułowania zaspokajanie wierzycieli. Proces regulowania zaległości odbywa się według ustalonego przez prawo upadłościowe porządku. Wszystko zależy od tego, do jakiej kategorii zaliczana jest dana wierzytelność (należność), a im wyższa kategoria, tym prawdopodobniejsze, że wierzytelność zostanie zaspokojona. Prawo upadłościowe wyróżnia trzy kategorie wierzytelności:

Oznaczanie kategorii	Rodzaje wierzytelności
1.	należności alimentacyjne; renty za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz z tytułu zmiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę; należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości; należności z umów zwartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości, wykonania których zażądał syndyk; należności powstałe w toku postępowania układowego lub naprawczego z czynności zarządcy lub upadłego dokonanych w toku postępowania układowego lub naprawczego, niewymagających zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za jego zgodą; przypadające na czas przed ogłoszeniem upadłości należności ze stosunku pracy oraz roszczenia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o zwrot z masy upadłości świadczeń wypłaconych przez Fundusz pracownikom upadłego; należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego; przypadające na 3 ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne wraz z kosztami postępowania i egzekucji
2.	inne należności, jeśli nie podlegają zaspokojeniu w kategorii 3. razem z kosztami postępowania i egzekucji, w tym podatki i daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne
3.	odsetki za opóźnienie; kary umowne w części przewyższające wysokość szkody; sądowe i administracyjne kary pieniężne; należności z tytułu darowizn i zapisów oraz innych czynności pod tytułem nieodpłatnym

Ważne, że w przypadku, gdy fundusz z masy upadłości nie starcza na zaspokojenie wszystkich wierzytelności, należności dalszych kategorii reguluje się dopiero po spłaceniu zaległości przynależącej do wyższej kategorii. Jeżeli masa upadłości jest tak niska, że nie starcza nawet na pokrycie w całości jednej kategorii, należności zaspokaja się proporcjonalnie do ich wysokości, a te z pozostałych kategorii w ogóle nie będą uregulowane. Należy jeszcze wspomnieć o wierzycielach rzeczowych, to jest takich, którzy zabezpieczyli swoje należności hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską albo mieli inne roszczenia czy prawa związane z rzeczami upadłego. Oni bowiem – najczęściej – zaspokajają się ze środków pochodzących z likwidacji przedmiotu należącego do upadłego.