Czynność prawna dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli

Bywa, że upadły podejmuje czynności prawne, które przynoszą korzyść osobie trzeciej, przyczyniając się tym samym do pokrzywdzenia wierzycieli. Dzieje się tak, gdy dochodzi do pomniejszenia majątku dłużnika, w związku z czym osoby, które czekają na spłatę długu, nie otrzymują zwrotu lub otrzymują tylko zwrot częściowy. Prawo upadłościowe wskazuje czynności dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli (patrz: bezskuteczność i zaskarżenie czynności upadłego) i uznaje je za bezskuteczne, to znaczy takie, które nie mają wpływu na wielkość masy upadłości służącej do zaspokojenia potrzeb wierzycieli. Nie wszystkie jednak przypadki takich czynności zostały wyraźnie przedstawione w ustawie. O tym, czy miejsce miała czynność prawna dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, decyduje sąd na podstawie określonych okoliczności. Po pierwsze, czynność prawna powinna być dokonana przez upadłego z osobą trzecią inną niż upadły. Po drugie, czynność prawna doprowadziła do pokrzywdzenia wierzyciela lub wierzycieli (a to wiąże się z niewypłacalnością dłużnika). Ponadto, w wyniku czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli jakaś osoba trzecia powinna uzyskać korzyść majątkową. Powinna być ona świadoma tego, że upadły działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli lub przy odrobinie starania mogła się tego dowiedzieć (domniemywa się, że jeżeli osobą trzecią był ktoś bliski upadłemu lub ktoś, z kim upadły utrzymywał stałe stosunki gospodarcze, osoba ta wiedziała o jego postępowaniu). Po upływie pięciu lat od dokonania czynności nie można żądać uznania jej za czynność prawną dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli. Podobnie nie można mówić o czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli od dnia ogłoszenia upadłości minęły dwa lata. Sam wierzyciel nie ma możliwości zaskarżenia czynności prawnych upadłego. Na drodze powództwa może to jednak zrobić syndyk, nadzorca sądowy lub zarządca. Ewentualnie, zaskarżenie tych czynności może wywołać zarzut wobec osoby trzeciej.